به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ بیماری تب برفکی یکی از مهم‌ترین و مسری‌ترین بیماری‌های ویروسی دام می‌باشد. دام‌های زوج‌سم به این بیماری حساس بوده و علاوه بر گاو و گوسفند که ازنظر تولیدات دامی سهم عمده‌ای در اقتصاد کشور دارند، سایر زوج‌سمان در بقا و انتشار عامل بیماری نقش بسزایی دارند.
بیماری با ایجاد یک، جراحات دهانی سمی، پستانی، سقط جنین، کاهش شیر در دام‌های بالغ و تلفات در بره‌ها و گوساله‌های جوان خود را نشان می‌دهد.
تعدد سویه‌های ویروس تب برفکی (۷سویه)، تحت سویه‌های متعدد آن و تغییر مداوم ژنتیکی در آنها و قابلیت انتقال و انتشار ویروس از راه‌های مختلفی مانند تردد و نقل و انتقال دام فرآورده‌های خوراکی و غیرخوراکی دامی، وسایل نقلیه، انسان، پرندگان، از باد و عواملی هستند که کنترل بیماری، را مشکل می‌سازند.
در بیان اهمیت خسارات اقتصادی بیماری، اپیدمی سال ۲۰۰۱ انگلستان و اتحادیه اروپا به‌ترتیب ۱۲ میلیارد یورو و ۵۶۵ میلیون یورو آفرینه در برداشت و بطورکلی کشورهای جهان ازنظر نحوه مقابله با بیماری تب برفکی در یکی از سه گروه زیر قرار می‌گیرند:
١- کشورهای عاری از بیماری مثل استرالیا، نیوزیلند، آمریکا، کانادا و کشورهای اروپایی که اساس مقابله با بیماری برپایه اعمال شدید اقدامات قرنطینه‌ای برای جلوگیری از ورود بیماری و درصورت ورود، بسیج همه امکانات کشور و امحاء سریع کانون و یا کانون‌های بیماری است.
۲- کشورهای عاری از بیماری مانند کشورهای آمریکای لاتین و معدودی از کشورهای آفریقایی که با اقدامات کشتاری و مایه‌کوبی سعی در کنترل بیماری دارند.
3- کشورهای دارای بیماری مانند اکثر کشورهای آفریقائی آسیائی و خاورمیانه که اساساً پیشگیری و کنترل بیماری ازطریق مایه‌کوبی صورت می‌پذیرد.
بیماری تب برفکی در ایران نیز سابقه طولانی دارد. تیپ های O ،A و Asia ویروس تب برفکی در منطقه و کشور ما بیماری بومی محسوب می‌شود. مایه‌کوبی به‌عنوان محور اصلی در پیشگیری و کنترل بیماری بکار می‌رود.
از سال ۱۳۸۱ مایه‌کوبی فراگیر و سراسری در جمعیت دامی حساس به‌منظور ایجاد ایمنی یکنواخت با فاصله ۴ ماهه (سالیانه سه نوبت) به‌صورت کاملاً رایگان در سطح کشور به اجرا گذاشته شد که همچنان ادامه دارد.
چالش‌های موجود در رابطه با تب برفکی
۱- در عصر حاضر نقل و انتقالات سرعت بیشتری نسبت به سال‌های گذشته پیدا کرده و سرعت نقل و انتقالات و افزایش تجارت دام و فرآورده‌های دامی زمینه سرعت انتشار سریع این بیماری را مهیا نموده است.
۲- ایمنی متقاطع میان ۷ سویه ویروس تب برفکی وجود ندارد. در یک سویه طیفی از تغییرات آنتی ژنتیکی مشاهده می‌شود که ممکن است سبب کاهش ایمنی یا ایمنی زائی واکسن شوند.
۳- دام بهبود یافته به‌مدت طولانی می‌تواند حامل و مخزن ویروس تب برفکی و عامل بقاء و انتشار بیماری باشد.
۴- واکسن تب برفکی در بهترین شرایط ایمنی قاطع و کامل و طولانی مدت ایجاد نمی‌کند.
مبانی پیشگیری و کنترل بیماری تب برفکی در ایران
الف - اقدامات بهداشتی - قرنطینه‌ای به‌منظور جلوگیری از ورود ویروس تب برفکی
ب- مراقبت فعال و غیرفعال بیماری از طریق راه‌اندازی و بکارگیری سامانه اطلاعات جغرافیائی (GIS)
ج- تجهیز آزمایشگاه اختصاصی تشخیص تب برفکی و آموزش کارکنان شاغلان در این بخش
د- آموزش کارشناسان دامپزشکی در زمینه‌های اپیدمیولوژی بیماری، برداشت و ارسال نمونه مرضی، ردیابی گذشته‌نگر و آینده‌نگر بیماری، تشخیص تفریقی و اقدامات مبارزه‌ای
٥- مایه‌کوبی و ایجاد پوششی ایمنی یکنواخت و همگون در جمعیت دامی حساس با استفاده از واکسن‌های کشته.
منبع: سازمان دامپزشکی کل کشور