به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ ذرت به‌عنوان جزوی از خوراک که ارزش تغذیه‌ای آن ثابت می‌باشد، مورد توجه است. با این‌وجود، آنالیز انجام شده روی 220 نمونه ذرت توسط دانیسکو نشان داد که ماده خشک، نشاسته، پروتئین خام، مقدار چربی و قابلیت هضم نشاسته بین نمونه‌ها بسیار متغیر بود (جدول 1).
ماده خشک در دامنه ۹۱ تا ۷۹ درصد، نشاسته بین 73 تا ۶۸ درصد، پروتئین خام حدود ۱۱ تا ۶درصد، چربی ۶ تا ۳ درصد و قابلیت هضم in vitro نشاسته در دامنه ۵۶ تا ۲۸ درصد، قرار داشتند.
چون نشاسته ۷۰ تا ۶۵ درصد مقدار انرژی ذرت را شامل می‌شود، توجه به این نکته لازم می‌باشد که آنالیز ۲۲۰ نمونه ذرت بیانگر این حقیقت است که هم مقدار نشاسته و هم قابلیت هضم آن می‌تواند تفاوت زیادی بین نمونه‌های ذرت ایجاد کند.
|
جدول (۱- ) آنالیز محصول ذرت سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۵ |
|
|
ماده خشک
(درصد) |
نشاسته
(درصد) |
پروتئین
(درصد) |
چربی
(درصد) |
قابلیت هضم نشاسته
(درصد) |
|
میانگین |
86/7 |
70/6 |
8/5 |
4/4 |
38/2 |
|
CV درصد |
1/7 |
1/3 |
9/7 |
11/4 |
14/5 |
|
حداقل |
79/6 |
68/5 |
6/3 |
3/3 |
28/4 |
|
حداکثر |
60/7 |
73/4 |
10/8 |
6/0 |
55/7 |
|
Source: Danisco Avicheck Corn database |
هدف از فعالیت آنزیمی
بیش از ۷۰ مطالعه مستقل و آزمایش‌های تجاری روی ترکیب آنزیمی، شامل مخلوطی بی‌نظیر از زایلاناز، آمیلاز و پروتئاز، بهبودی قابلیت هضم موادمغذی در روده کوچک پرنده را نشان دادند.
آمیلاز، آنزیم هضم‌کننده نشاسته، به پرنده جهت هضم بیشتر نشاسته ذرت کمک می‌کند چون منبع عمده انرژی در جیره‌های بر پایه ذرت، نشاسته می‌باشد؛ افزایش قابلیت هضم نشاسته به معنای بهبود قابلیت هضم انرژی است.
پروتئاز، آنزیم هضم‌کننده پروتئین، پروتئین‌های ذخیره‌ای متصل با نشاسته را شکسته، قابلیت دسترسی نشاسته را برای هضم افزایش می‌دهد. در عین حال، پروتئاز سطوح پروتئین‌های ضدتغذیه‌ای مانند ممانعت‌کننده‌های تریپسین و لکتین‌ها (هردو راندمان هضم پروتئین را کاهش می‌دهند) را کاهش می‌دهد.
زایلاناز، فیبر دیواره سلولی اجزای خوراک را شکسته، موادمغذی متصل به فیبر را آزاد کرده، قابلیت دسترسی آنها را برای هضم افزایش می‌دهد.
نتیجه کلی اینکه آمیلاز، پروتئاز و زایلاناز به‌صورت ترکیبی برای بهبود قابلیت هضم موادمغذی و کاهش سطوح پروتئین‌های ضدتغذیه‌ای عمل کرده، سبب افزایش قابلیت دسترسی پروتئین و انرژی در جیره‌های بر پایه ذرت می‌شوند.
به طور میانگین، مخلوط آنزیمی انرژی قابل متابولیسم ظاهرى (AME) ذرت را در حدود 5- 3/5 درصد افزایش می‌دهد.
فیتاز
محصولات تازه تولیدشده فیتاز نقش مهمی در کمک به پرورش‌دهندگان خوک و طیور بازی می‌کنند.
گرچه اولین فیتاز مورداستفاده بصورت تجاری از انواع مختلف قارچ مشتق شده بود، محصولات جدید مشتق شده از منابع باکتریایی، امتیاز بیشتری دارند در جوجه گوشتی و خوک، فسفر و کلسیم مورداستفاده در جیره‌های مکمل شده با دوزهای مشابه از فیتاز تا سن فروش کاهش می‌یابد، فیتاز جدید در افزایش وزن در حدود ۴۵ درصد و در بهبود ضریب تبدیل در حدود ۷۰ درصد مؤثرتر است.
این بهبودها به‌دلیل توانایی بالای محصول جدید فیتاز برای آزاد ساختن مقدار بیشتر فسفر از فیتات جیره و کاهش خواص ضدتغذیه‌ای فیتات جیره می‌باشد. ازطریق کاهش اثرات ضدتغذیه‌ای فیتات، اسیدهای آمینه و انرژی بیشتری برای حیوان قابل دسترس شده و درنتیجه کار آیی خوراک و رشد بهبود می‌یابد. اثرات مشابه در مرغان تخمگذار و بوقلمون‌ها تأیید شده است.
مزایای بیشتر
برای پذیرش کامل پتانسیل بیشتر محصولات جدید فیتاز، پرورش‌دهندگان خوک و طیور می‌توانند فسفر غیرآلی، انرژی و اسیدهای آمینه جیره را به میزان بیشتری کاهش دهند؛ صرفه‌جویی حداقل 1/2 دلار به ازای هر تن از خوراک در مقایسه با استفاده از محصولات سنتی فیتاز، سبب کاهش هزینه خوراک در حدود ۶-۴ دلار به ازای هر تن خوراک می‌شود.
ترکیب محصول جدید فیتاز با مخلوط زایلاناز، آمیلاز و پروتئاز، برای پرورش‌دهندگان طیور فرصتی جهت کاهش بیشتر هزینه‌های خوراک به‌دلیل عملکرد تکمیلی این آنزیم‌ها در بهبود قابلیت دسترسی مواد مغذی، فراهم می‌کند.
در عمل، نیاز به هزینه بیشتر برای افزودن منابع فسفر غیر آلی به جیره کاهش می‌یابد و جیره می‌تواند با محاسبه میزان بهبود در قابلیت دسترسی انرژی و اسیدهای آمینه دوباره فرموله شود. این عمل سبب صرفه‌جویی در حدود ۱۱ دلار به‌ازای هر تن خوراک می‌شود.
تحقیقات در دانشگاه Purdue ایالات متحده آمریکا و QPRDC استرالیا نشان داد که افزودن این ترکیب آنزیمی به جیره‌های برپایه ذرت، انرژی، فسفر، کلسیم و اسیدهای آمینه جیره را با حفظ سطح مشابهی از افزایش وزن و ضریب تبدیل همانند پرندگان تغذیه‌شده با جیره‌های استاندارد، کاهش داد.
در هر دو این آزمایش‌ها، ترکیب آنزیمی سبب کاهش در انرژی به مقدار ۱۵۰-۱۴۵ کیلوکالری در کیلوگرم خوراک، کاهش 0/1درصدی در مقدار فسفر و کاهش 0/12درصدی در مقدار کلسیم شد.
نتیجه
به‌دلیل چالش‌های امروزی و افزایش رقابت در بازار، پرورش‌دهندگان خوک و طیور در سرتاسر جهان می‌توانند از پیشرفت‌های جدید تکنولوژی آنزیمی خوراک برای کمک به حذف هزینه‌ها با حفظ تولید، استفاده کنند.
ترکیب آنزیمی جدید همراه با خدمات (مانند برنامه‌های نرم‌افزاری)، تولیدکنندگان خوراک خوک و جوجه گوشتی را قادر به استفاده بهینه از مخلوط زایلاناز، آمیلاز و پروتئاز در جیره حیوانات می‌سازد.
منبع:
Dr Gary Partridge. 2007 Reducing feed costs with enzymes. Feed Tech. Vol 11. No10
ترجمه: مه عالم غیاثی – کارشناس ارشد تغذیه طیور – بخش علمی-تحقیقی خوراک‌پرداز هزاره نوین