به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ توجه به کیفیت تخممرغ یکی از عوامل موفقیت مرغداریهای تخمگذار است. در شرایط کنونی بازار، و توجه مردم به کیفیت مواد غذایی، مدیران مرغداریها را تشویق میکند که مواظب کیفیت تولید خود باشند.
تخممرغ در یک دوره 25 ساعته، بهتدریج تشکیل میشود. در تبدیل مواد خام خوراک به موادی که تشکیلدهنده بخشهای گوناگون تخممرغ هستند، بسیاری از اعضا و سیستمهای بدن مرغ بهکار میافتند تا مجموعه آنها به صورت تخممرغ تولید شود.
تخمدان
مرغ تخمگذار، برخلاف بسیاری از جانوران، دارای تنها یک تخمدان فعال است. تخمدان فعال مرغ (تخمدان چپ) درون حفرهای نزدیک استخوان پشت مرغ قرار دارد.
به هنگام هچ، جوجه مرغ، 4000 تخمک ریز (سلولهای تولیدمثل) دارد که برخی از آنها، هنگامیکه مرغ بالغ میشود به تخممرغ کامل تبدیل میشوند.
زرده تخممرغ (یک تخمک رشد یافته) درون کیسهای که دیواره بسیار نازکی دارد (فولیکول) قرار دارد که به تخمدان وصل است.
این کیسه، بهوسیله خون تغذیه میشود. هنگامیکه زرده کامل میشود، کیسه زرده میترکد و زرده وارد کانال تولیدمثل (اویداکت) میشود.
کانال اویداکت
وظیفه کانال تولیدمثل (اویداکت) تولید آلبومین (سفیده)، غشای پوسته، و پوسته تخممرغ، پیرامون زرده است. معمولاً زرده، هنگامی رها میشود که فولیکول میترکد و زرده وارد بخش نخست کانال تولیدمثل میشود. کانال تولیدمثل یک لوله 80 سانتیمتری است که روی هم، لابهلا، تا شده است.
این لوله دارای 5 بخش مشخص است که هر بخشی وظیفه خاصی در تولید تخممرغ دارد که در جدول زیر آمدهاند.
جدول 1- وظایف بخشهای گوناگون کانال اویداکت:
بخشهای کانال تولیدمثل |
زمان تقریبی که تخممرغ
در این بخش میماند |
وظیفه این بخش در تشکیل تخممرغ |
1- انتهای کانال زایمان |
15 دقیقه |
اگر اسپرم زنده حضور داشته باشد
باروری در اینجا انجام میگیرد.
|
2- ماگنوم |
3 ساعت |
سفید تراوش میشود و اطراف را میگیرد. |
3- ایستموس |
1 ساعت |
غشای داخلی و خارجی تخممرغ تشکیل میشود
و مقداری آب و نمکهای مصرفی اضافه میشوند. |
4- رحم (غده پوسته) |
21 ساعت |
پوسته تخممرغ از کربنات کلسیم تولید میشود
و تخممرغ کامل شکل میگیرد. شاید رنگ دانه
در اینجا افزوده گردد که پوسته را قهوهای رنگ کند. |
5- کلواک/ واژن |
کمتر از 1 دقیقه |
نقشی در تشکیل تخممرغ ندارد. گذرگاه تخممرغ به بیروناز بدن است. |
زرده منبع اصلی چربی، کلسترول، نیمیاز پروتئین، ویتامینها و مواد معدنی تخممرغ است. اگر تخممرغ داری مایعات بیش از اندازه باشد، رنگ بخش ژلاتینی آن معمولی نباشد، و یا زرده آن ضخیم و لاستیکی باشد، باید از خوردن آن پرهیز کرد حتی اگر بوی بد ندهد.
گرفتاریهای پوسته تخممرغ
سالم بودن پوسته تخممرغ، از نظر خریداران، نشانه کیفیت تخممرغ است. تخممرغهای ترکدار، با پوسته نازک، پوسته ناصاف، سوراخدار، پوسته با آثار فضله، آثار مگس، و تخممرغهای بدشکل، نشانه کیفیت پایین تخممرغ است.
• پوسته شکسته، به سبب کمبود استحکام پوسته پیش میآید، و تقریباً 1 تا 5 درصد تولید مرغداری را دربر میگیرد. علل ضعف پوسته تخممرغ و راههای کنترل شکستگی پوسته تخممرغها در (جدول 2) آمدهاند.
علت |
راههای کنترل |
بالا بودن سن |
تا آنچه که از نظر اقتصادی صرفه میکند،سن
گله را پایین نگه دارید.
|
ضعف تغذیه |
اطمینان یابید که مواد مغذی که مرغها میخورند
درست است (بهویژه دربارهکلسیم و ویتامین D3)
مخلوط کردن خوراک میباید بهدرستیانجام گیرد
و اجزای مختلف خوراک ازهم جدا نشوند.
مخلوط کردن میباید بهخوبی کنترل شود، بهویژه
وقتی سیستم خوراک دهی، اتوماتیک باشد. |
آب شور |
آب نوشیدنی مرغها را نمکزدایی کنید،بهویژه
هنگامیکه سطح نمک آب بالا است. |
بیماریهایی مانند برونشیت عفونی |
برنامه واکسیناسیون کارآمدی را انجام دهید. |
بالا بودن دمای هوا |
با بکار بردن مهپاش، پنکه، اسپریکننده آب، رنگ
سفید زدن روی بام سالن، عایق کردنو تهویه خوب
سالن. |
آسیبهای فیزیکی مانند
آسیب نوک زدن و
با ناخن زدن |
خوردن تخممرغ بهوسیله مرغها را کنترل کنید.
اطمینان یابید که مرغها به تخممرغها در سینی
بیرون بردن ، دسترسی ندارند. قفسهایی درست
کنید که مرغها به تخممرغهادسترسی نداشته باشند.
از آسیبهایی که با شست پای مرغها به تخممرغها
وارد میشود جلوگیری کنید.
شیب و ساختار قفس باید به گونهای باشدکه
تخممرغها به آسانی حرکت کنند وبه سینیهای
بیرون بردن تخممرغها برسند. |
جمع کردن تخممرغها |
دستکم روزی دوبار تخممرغها را جمعآوری کنید. |
گردآوری خشن
تخممرغها |
تخممرغها را در سبدهای سیمی جمعآوری نکنید.
هنگامیکه یک شانه، از تخممرغ پر میشود، یک
شانه خالی را زیر شانهای که پر شده است قرار
دهید تا وزن تخممرغها را تحمل کند، بیش از
6 شانه را رویهم قرار ندهید. شانهای را که
تخممرغهای درشتتر قرار دارد را در بالای
شانهها قرار دهید. |
منبع: نیکوتک
برگرفته از Poultry site / Global Ag Media