راهنمای کاربردی تشخیص تفریقی لنگش طیور (عوامل ویروسی)

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ در ۵۰ سال اخیر، میزان رشد جوجه های گوشتی به دلیل به گزینی شدید ژنتیکی و ارتقای برنامه‌های تغذیه‌ای، به‌طور چشمگیری افزایش یافته است.

رشد سریع، خواسته و نیازهای بیشتری را به سیستم ماهیچه‌ای - اسکلتی (Musculoskeletal system) پرندگان وارد می‌سازد که به آسیب حرکتی و لنگش (Lameness) منجر می‌شود.

لنگش، سرحالی و رفاه حیوان را کاهش می‌دهد و عواقب اقتصادی شدید ناشی از رشد ضعیف، افزایش وازدگی (Culling) و مرگ و میر، افزایش ضبط لاشه و درجه‌ی پایین گوشت را در کشتارگاه در پی دارد.

در غالب اوقات، لنگش یک حالت چند عاملی است. دانستن علل مسببه‌ی مختلف می‌تواند به پرورش‌دهندگان در جهت شناسایی عوامل بهبوددهنده و کاربرد استراتژی‌های مؤثر، به کاهش وقوع لنگش در گله‌هایشان کمک کند.

شرایط فراهم آورنده لنگش، می‌تواند منشاء عفونی یا غیرعفونی داشته باشد.

جدول 1 بر روی حالات لنگش متمرکز شده است که به‌وسیله‌ی عوامل عفونت‌زا (Pathogenic) با ذکر نام ویروس‌ها ایجاد می‌شوند و راه‌حل‌هایی را پیشنهاد می‌کند که می‌تواند به جلو گیری با کاهش وقوع لنگش که به‌وسیله‌ی این عوامل ایجاد می‌شود، کمک کند.

جدول ۱- راهنمای تشخیص تفریقی عوامل ویروسی لنگش در طیور

بیماری	وضعیت و حالت			اقدام اصلاحی
بیماری		نشانی و علایم	علت	درمان	پیشگیری
تنوسینوویت (Tenosynovitis) / ورم مفصلی ویروسی (Viral arthritis)	رئوویروس طیور (Avian reo-virus)	• تورم نرم مفاصل همراه با مایع کدر در کپسول مفصلی • ساق پای متورم	• تورم و خونریزی پشتی (Petechiae) درغشاهای مفصلی • ساییدگی کوچک بر روی غضروف مفصلی (Articular Cartilage) • چسبندگی مابین تاندون‌ها و فیبروز بافت‌ها	واکسن زنده و متعاقباً واکسن کشته غیرفعال	کشتن و معدوم‌سازی گله عفونی‌شده
آمیلوئیدوز (Amyloidosis)	کروناویروس (Coronavirus)	• تورم مفصل تارس (Hock Joint) که محتوی ماده نارنجی متمایل به زرد است • لرزش عضلانی	ساخته شدن خارج سلولی (Extracellular) پروتئین آمیلوئید در مفاصل و اندام‌های درونی	واکسن زنده	• سدیم سالیسیلات (Sodium Salicylate) به میزان ۱ گرم در لیتر (در مرحله حاد) • آنتی‌بیوتیک درمانی جهت کنترل عفونت‌های ثانویه کلی‌باسیلوزی (Collibacillosis)
برونشیت عفونی (IB) (infectious Bronchitis) لارنگوتراکیت عفونی (ILT) (Infectious Laryngo Tracheitis)	کروناویروس هرپس ویروس (Herpes Virus)	• مرگ ناگهانی • لرزش عضلانی	ادم و خیز عضلات سینه‌ای (Pectoral muscles) و اسکلتی	واکسن زنده	• سدیم سالیسیلات به میزان ۱ گرم در لیتر (در مرحله حاد) • آنتی‌بیوتیک درمانی جهت کنترل عفونت‌های ثانویه کلی‌باسیلوزی
بیماری مارک (MD) (Marek's Disease)	هرپس ویروس ۲ طیور	• یک پا به سمت جلو کشیده می‌شود و پای دیگر به سمت عقب	• تومور در اندام‌های داخلی • بزرگ شدن یک طرف اعصاب محیطی (Peripheral nerves)	واکسن زنده	ریشه‌کن کردن گله عفونی‌شده
آنسفالومیلیت طیور (AE) (Avian Encephalomyelitis)	پیکورناویروس (Picornavirus)	• لرزش سر، گردن و بال‌ها • فلجی هر دو پا که دور از یکدیگر قرار می‌گیرند	• ضایعات ماکروسکوپی خفیف و یا پنهان • مناطق سفید کانونی در عضله سنگدان (Gizzard Muscle)	واکسیناسیون مرغان مادر	ندارد
بیماری نیوکاسل (ND) (Newcastle Disease)	پارامیکسو ویروس طیور (سروتیپ یک) (Avian Paramyxovirus serotype I)	• پیچ خوردگی گردن (Twisting of Neck) و فلجی (Palysis) بال‌ها و پاها • سیاه شدن تاج (Cyanosis of Comb) • ادم و خیز صورت • اسهال سبز • افت تولید تخم‌مرغ و مرگ ناگهانی	• خونریزی در روده خونریزی پتشی در پیش‌معده (Proventriculus) • تجمع خون (Congestion) و مشاهده اکسودای موکوسی (Mucoid exudates) در لوله تنفسی على‌الخصوص در نای	واکسن زنده	ندارد • آنتی‌بیوتیک درمانی جهت کنترل عفونت‌های ثانویه باکتریایی
انسفالیت اسب شرقی (Eastern equine encephalitis)	آربوویروس (Arbovirus)	• گردن شل (Flaccid neck) • تلو تلو خوردن (Staggering) • فلجی	بدون ضایعات ماکروسکوپی	• واکسیناسیون • کنترل جمعیت مگس‌ها و پشه‌ها (Mosquito)	ندارد