به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ نکروز غضروف مفصلی و التهاب موضعی استخوان bacterial chondronecrosis with osteomyelitis) BCO) بهدلیل عفونت باکتریایی، شایعترین دلیل لنگش در گلههای تجاری جوجههای گوشتی است.
باکتریهایی که ازطریق سیستم تنفسی یا مجرای گوارشی وارد جریان خون میشوند، ازطریق جریان خون به غضروف پروگزیمال (انتهای نزدیک به مرکز بدن) اپیفیزیال-فیزیال استخوانهای با رشد سریع مانند استخوان ران و درشتنی منتقل شده و موجب بروز BCO میشوند.
وایدمن و همکاران (۲۰۱۲) اقدام به آزمون فرضیهای کردند که برمبنای آن، پرورش جوجههای گوشتی بر روی کفپوشهای میلهای، بهدلیل وارد کردن مداوم نیروی پیچشی و فشار برشی بالا بر مفاصل حساس پا احتمال وقوع BCO را افزایش میدهند.
در این پژوهش که در قالب ۴ آزمایش مجزا با استفاده از ۴ لاین تجاری انجام شد، جوجههای گوشتی پرورشیافته بر روی کفپوشهای میلهای، عارضه لنگش را با مشخصاتی که تا حد زیادی با علائم BCO همخوانی داشت، بروز دادند.
نتایج نشان داد که فراوانی وقوع لنگش در پرندگانی که بالاترین سرعت رشد را دارند، الزاما بیشتر نیست. بعلاوه، بین دو جنس نر و ماده نیز تفاوتی از نظر حساسیت به BCO مشاهده نشد.
عارضه BCO به صورت آنی رخ نمیدهد و بههمین دلیل، در اغلب جوجههای گوشتی علیرغم دارا بودن جراحات مفصلی در مراحل اولیه پرورش، لنگش مشاهده نشد.
این جراحات تحت بالینی در هر دو پای چپ و راست بهطور تقریباً مساوی مشاهده شدند. وضعیت جراحات رأس نزدیک استخوان ران مستقل از وضعیت جراحات رأس مخالف یا مجاور استخوان درشتنی بود.
وقوع لنگش در جوجههای گوشتی پرورش یافته بر روی کفپوشهای میلهای، مداومتر و بیشتر از جوجههایی بود که بر روی بستر تراشه چوب پرورش یافته بودند.
افزودن یک محصول پروبیوتیک حاوی انتروکوکوس فاسیوم، بیفیدوباکتریوم انیمالیس، پدیوکوکوس اسیدیلاکتیسی و لاکتوباسیلوس روتاری از روز نخست به جیره، با کاهش پایدار نرخ وقوع لنگش در جوجههای گوشتی پرورش یافته بر روی کفپوشهای میلهای همراه بود.
این یافتهها نشان میدهند که شاید بتوان پروبیوتیکها را بهعنوان جایگزین آنتیبیوتیکها با هدف کاهش نرخ وقوع لنگش ناشی از BCO در جوجههای گوشتی تجویز نمود.
احتمالاً پروبیوتیکها با بهبود تعادل میکروبی دستگاه گوارش و ارتقای عملکرد سیستم ایمنی، انتقال باکتریهای بیماریزا را از دستگاه گوارش و سیستم تنفسی به استخوانها کاهش میدهند.
لاتوره و همکاران (۲۰۱۷) طی آزمایشی، ۱۰۶ اسپور باکتریهای باسیلوس سابتیلیس (۱سویه) و باسیلوس آمیلولیکوفاسینس (دو سویه) را به هر کیلوگرم جیره حاوی ۸٪ پسماند خشک غلات تقطیری همراه با ترکیبات محلول (DDGS) اضافه نموده و از بهبود فراسنجههای کیفی استخوان (وزن لازم برای شکستن، قطر درشتنی، مقاومت دربرابر شکستن و محتوای کلسیم و فسفر استخوان) خبر دادند.
بهعلت بالا بودن مقدار پلیساکاریدهای غیرنشاستهای در DDGS، گرانروی مواد هضمی در روده و نرخ ورود باکتریها از دستگاه گوارش به جریان خون افزایش یافته و صفات مورفولوژیکی روده، تولید و ترشح آنزیمهای گوارشی و بازده هضم و جذب مواد مغذی بهطرز سوئی تحت تأثیر قرار میگیرند.
در مقابل، تولید ترکیبات ضدمیکروبی و آنتیاکسیدانی و کاهش سوبستراهای موجود در مجرای گوارشی توسط باکتریهای جنس باسیلوس، موجب کاهش جمعیت باکتریهای گرم منفی و باکتریهای بیهوازی در روده شده و در نتیجه کاهش سطح التهاب در روده و بهبود سلامت اپیتلیوم، جذب مواد مغذی و ترکیب و استحکام استخوان را بهدنبال خواهد داشت.
کلم بروکلی تخمیر شده با بیفیدوباکتریوم لانگوفرم نیز اثر قابلتوجهی بر سلامت استخوان دارد (توموفوجی، ۲۰۱۲).
چهار گروه موش نر با جیرههای متفاوت شامل جیره معمولی (شاهد منفی)، جیره با کلسترول بالا (HCD؛ شاهد مثبت)، HCD + کلم بروکلی و HCD + کلم تخمیرشده با بیفیدی باکتریوم، تغذیه شدند.
کلسترول تام سرم، سطح آنتیاکسیدانهای بالقوه سرم (PAO) و نسبت GSH/GSSG بافتهای اطراف دندانها در موشهای دریافتکننده باکتری در قیاس با گروههای شاهد، بهطور معنیداری افزایش یافت.
از سوی دیگر، شمار استئوکلاستهای TRAP مثبت در گروه تغذیهشده با کلم بروکلی تخمیر شده در قیاس با گروههای شاهد کمتر بود، اما تفاوت معنیداری بین گروهها ازنظر وزن بدن مشاهده نشد.
جدول ۲- مطالعات حیوانی دررابطه با اثر پروبیوتیکها بر استخوان
سویه باکتری پروبیوتیک |
مدت زمان
آزمایش |
اثرات احتمالی بر استخوان |
ماده آزمایشی |
روش بررسی اثرات |
نام پژوهشگر و
سال انتشار گزارش |
لاکتوباسیلوس روتاری |
۴ هفته |
۱) افزایش حجم استخوان
۲) افزایش تراکم مواد معدنی استخوان
۳) افزایش محتوای مواد معدنی استخوان
۴) افزایش شمار ساختارهای ترابکولار
و ضخامت بخش دور استخوان ران
۵) کاهش فضای ترابکولار
۶) افزایش حجم استخوان ترابکال پشتی |
موشهای خانگی نر سالم |
میکروسیتی |
مک کیب |
بیفیدوباکتریوم لانگوم،
کلم بروکلی تخمیر شده |
12 هفته |
کاهش تعداد استئوکلاستهای TRAP * مثبت |
موشهای ویستار نر |
فراسنجههای بافت شناختی |
توموفوجی و همکاران (۲۰۱۲) |
بیفیدوباکتریوم لانگوم
(ATCC۱۵۷۰۷) |
۲۸ روز |
۱) وزن، ضخامت و طول استخوان (NS)
۲) استحکام در برابر شکستن (NS)
۳) افزایش محتوای کلسیم و منیزیم استخوان |
موشهای ویستار نر |
۱) کولیس فولاد ضدزنگ
۲) تحلیلگر سه نقطهای بافت
۳) طیفسنجی نشر پلاسمایی |
رودریگز و همکاران (۲۰۱۲) |
لاکتوباسیلوس پاراکازئی (NTU۱۰۱) و
لاکتوباسیلوس پلانتاروم |
۸ هفته |
۱) تراکم مواد معدنی استخوان را (NS)
۲) ضخامت ساختارهای ترابکولار (NS)
3) افزایش شمار ساختارهای ترابکولار
۴) کاهش تفکیک ساختارهای ترابکولار |
موشهای خانگی
تخمدانبرداریشده |
CT اسکی اسکن
|
چیانگ و پان (۲۰۱۱) |
لاکتوباسیلوس کازئی فعال |
|
۱) طول استخوان ران (NS)
۲) افزایش وزن خشک استخوان ران
۳) افزایش میزان کلسیم و فسفر در استخوان خشک ران
۴) افزایش تراکم و محتوای مواد معدنی استخوان
۵) افزایش ماده خشک استخوان ران |
موشهای اسپراگ داولی
تخمدانبرداری شده |
۱) کولیس ورنیه
۲) نشر مرئی- پلاسمای
جفتشده القایی
DEXA **(۳
۴) تحلیلگر سه نقطهای بافت |
|
باسیلوس لیشنیفورمیس و
باسیلوس سابتیلیس |
۶ هفته |
۱) افزایش ضخامت دیوارههای جانبی
و میانی استخوان تیبیوتارسی
۲) کاهش قطر حفره میانی استخوان |
جوجههای گوشتی |
۱) کولیس دیجیتالی
۲) حاصل تفریق ضخامت دیوارههای جانبی
و میانی از قطر کل ناحیه دیافیز استخوان |
موتوش و همکاران (۲۰۰۶) |
لاکتوباسیلوس هلوتیکوس
LBK-۱۶H |
۱۴ هفته |
۱) افزایش تراکم و محتوای مواد معدنی استخوان
۲) افزایش وزن استخوان ران |
موشهای نر
مبتلا به پوکی استخوان |
DEXA |
ناروا و همکاران (۲۰۰۴) |
NS : غیر معنیدار
* TRAP: Tartrate resistant acid phosphatase
** dual-energy X-ray absorptiometry :DEXA |