به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ در یک گاوداری، قبل از اینکه تلیسه‌هایی با ارزش ژنتیکی بالا مرکز پرورش را ترک کنند، آنها را ازنظر وجود ویروس اسهال ویروسی گاوی (BVDV) از میان دیگر موارد آزمایش کردند.
اخیرا در نتایج آزمایش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز خون (PCR) یک جواب مثبت مشاهده شد اما سال‌ها بود که هیچ موردی از BVDV در گاوداری مشاهده نشده بود.
فکر می‌کنید این مورد از کجا آمده است؟ چگونه مطمئن شوند دیگر دام‌های باقی‌مانده که انتقال یافتند، فاقد BVDV هستند؟
به دلیل اینکه دام‌های زیادی در مراحل رشد و تولید متفاوت در سرتاسر کشور جابه‌جا می‌شوند. آزمایش و کنترل بیماری‌های عفونی موضوع بحث روزانه است. به‌خصوص زمانی که ژنتیک از طریق اسپرم و جنین انتقال داده می‌شود.
قوانین خارجی مانند قوانین واردات USDA پیچیده و غیرقابل انعطاف است. آزمایش BVD از طریق PCR روی نمونه‌های برداشته شده از گوش، مایعات بدن از قبیل خون، سوآپ بینی یا اسپرم انجام می‌شود. هدف این آزمایش تشخیص و حذف سریع دام‌هایی است که به ویروس‌های عفونت پایدار (PI) مبتلا هستند. این دام‌ها زمانی که جنین بودند مبتلا می‌شدند و همیشه تا زمانی که زنده هستند، زیستگاه و مرکز پخش این ویروس هستند.
این دام‌ها معمول‌ترین منبع عفونت BVDV برای دیگر دام‌ها هستند. درنتیجه یکی از مهم‌ترین قسمت کنترل BVDV تشخیص اولیه و حذف سریع دام‌های PI است.
جواب آزمایش PCR گاوهای PI و گاوهایی که عفونت حاد دارند، به جز گاوهای سالم (گاوهایی که به PI مبتلا نشدند) که در این زمان انجام شد، مثبت اعلام شد ولی از (میزان آستانه چرخشی) نتایج آزمایش PCR استفاده شد تا بتوان این دو نوع عفونت BVDV را تشخیص داد.
مقدار CT دام‌های PI به نوعی پایین است (کمتر از ۳۰) که نشان می‌دهد مقدار اسید نوکلوئیک ویروسی آغازین بالاتر است. هرچه مقدار CT در یک نمونه بالاتر باشد. احتمال این که دام به PI مبتلا نبوده و به تازگی قبل از نمونه‌گیری آلوده شده باشد، بالاتر است.
PCRCT بیش از ۳۰ بیانگر عفونت حاد است و دام‌هایی که جواب آزمایش آنها مثبت است، باید به‌منظور جلوگیری از تکثیر بیشتر عفونت از بقیه گروه جدا شوند. دام‌های مثبت ممکن است که بهبود یابند اما احتمال دارد که تاییدیه آزمایش‌های BVDV موردنیاز برای صادرات را نگیرند.
به هرحال، در صورتی که نتایج آزمایش CT پایین اما برای تشخیص دام PI کافی است توصیه می‌شود که آزمایش را مجددا انجام داد. تنها کاری که در رابطه با دام‌های PI باید انجام داد، حذف آنهاست. البته تصمیمی است که قابل برگشت نیست، آزمایش مجدد بعد از ۱۴ روز (اما احتمالا بهتر است به ۲۸ روز نزدیک باشد) بهترین روش برای تایید دام مبتلا به PI است. نتیجه آزمایش در دام PI مجددا مثبت و مقدار CT پایین خواهد بود اما در دام مبتلا به عفونت حاد باید منفی باشد.
هنگامی که بعد از سال‌ها جواب آزمایش یک دام در گله مثبت می‌شود، چگونه باید علت آن را تشخیص داد. اگر آن واقعا یک دام PI باشد و در گاوداری متولد شده باشد، باید به تاریخ 4۵ و ۱۲۰ آبستنی مادر او مراجعه کنید. این همان چارچوب زمانی است که مادر در معرض عفونت قرار می‌گیرد و درنتیجه جنین مبتلا می‌شود. BVDV در آن بازه زمانی بنا به دلایلی در گله وجود داشت که این دلایل زیاد بودند اما دو دلیل قاطع عبارت بودند از:
١- سیستم ایمنی ضعیف نسبت به BVDV در مادران
آزمایش تشخیص بیماری برای صادرات باعث شده است که استفاده از واکسن‌های زنده تخفیف حدت یافته در برخی از گله‌ها با شایستگی ژنتیکی بالا کاهش یابد، زیرا باعث ایجاد یک پاسخ مثبت کاذب می‌شوند. برخی از دامداران متقاعد می‌شوند که از واکسن‌های کشته شده استفاده کنند اما به‌ندرت با مادرانی با شایستگی ژنتیکی بالا مواجه می‌شویم که تاریخچه واکسیناسیون آنها ناقص باشد.
٢. جابجایی بیشتر باعث می‌شود که دام‌ها بیشتر در معرض عفونت قرار گیرند.
دام‌هایی با شایستگی ژنتیکی بالا بسیار با ارزش هستند و خریدوفروش می‌شوند و از گاوداری به گاوداری دیگر منتقل می‌شوند. این وضعیت، مادران آبستن و جنین آنها را در معرض بسیاری از دام‌ها با وضعیت واکسیناسیون نامعلوم قرار می‌دهد. تنش مرتبط با فروش و جابجایی، سیستم ایمنی آنها را ضعیف می‌کند و درنتیجه احتمال متولد شدن گوساله‌های PI را افزایش می‌دهد.
قبل از عصر ژنتیک، مدیریت دام‌ها برای صادرات اسپرم و جنین یک بازار «گوشه‌ای» بود. اکنون، اکثر گاوداری‌ها در آمریکای شمالی دامنه فعالیت خود را افزایش می‌دهند و قراردادهای کاری می‌بندند یا گاوهای شایسته ژنتیکی خود را می‌فروشند. این وضعیت به‌طور جزیی مسئول ظهور عوامل بیماری‌زا مانند BVDV و 1Bovine Herpes Virus است. به‌منظور حفاظت از گاوداری خود از سابقه سلامت دام آگاه باشید و برای کاهش خطر بیماری‌های عفونی در گاوداری خود برنامه‌ریزی کنید.
مجموعه مقالات تخصصی صنعت گاو شیری