به گزارش «سرویس آموزشی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ فرایند میکس کردن قلب هر کارخانه تولید پرمیکس است. در یک پرمیکس، میزان هریک از مواد تشکیلدهنده با هم اختلاف دارند. از اینرو فرایند میکس به بخش میکرومیکس و ماکرومیکس تقسیم میشود.
میکرومیکس: همانگونه که از اسمش پیداست برای مواد کم مصرف بوده که کمتر از یک درصد ظرفیت میکسر را شامل میشوند. این مواد ابتدا بایستی در یک میکسر کوچکتر ترکیب گردند. سپس به میکسر بزرگتر برای ترکیب با دیگر مواد انتقال مییابند.
فرایند ماکرومیکس؛ شامل مخلوط کردن تمام ترکیبات همراه با کریرها در میکسر بزرگ است.
جدول ۵- بایدها و نبایدها |
بایدها |
نبایدها |
نظافت میکسر قبل و بعد از استفاده |
پرکردن تنها چند کیسه بعد از میکس |
پاکسازی محل از مواد باقیمانده میکس قبلی |
کیسهگیری در کیسههای فاقد برچسب |
افزودن مواد هنگام روشن بودن میکسر |
کیسهگیری در زمان روشن بودن میکسر |
توجه به زمان شروع و پایان میکس |
کیسهگیری قبل از پایان زمان میکس |
نظارت و دقت کامل به ترتیب میکس |
افزودن مواد واکنشپذیر در ابتدای میکس |
یکنواختی پرمیکس به عوامل زیر بستگی دارد:
١- نوع میکسر
میکسر انتخابی بایستی بتواند در انتهاء محصول کاملاً یکدست و یکنواختی را تحویل دهد. استانداردهای ایمنی را دارا بوده و به صورت مناسبی نصب شده باشد. شرایط عمومی یک میکسر مناسب به شرح زیر است:
• در کمترین مقادیر نیز بتوانند یکنواختی و همگنی مناسبی را فراهم آورد.
• زمان میکس کوتاه باشد.
• در مقادیر مختلف عملکرد آن کاهش نیابد.
• تخلیه کامل صورت گیرد. و بهراحتی قابل تمیز کردن باشد.
• امکان افزودن مایعات را داشته باشد.
• در حین میکس گرما ایجاد نکند.
• قادر به شکستن و خرد کردن تودهها باشد.
• مصرف انرژی پایین داشته باشد.
• هزینه نگهداری حداقل داشته باشد.
• مقرون به صرفه باشد.
یک میکسر خوراک نرمال و معمولی برای تولید پرمیکس مناسب نیست. بهترین میکسر جهت این امر، میکسری ویژه و تخصصی است که ضریب تغییرات را پایین نگه دارد. میکسرهای تخصصی ناتا (Nauta mixers) موارد خوبی از این دست هستند. انواع میکسرها شامل؛ میکسرهای ریبونی، میکسرهای مارپیچی مخروطی، میکسرهای تودهای، میکسرهای استوانهای پدالی میباشند.
۲- زمان میکس
زمان میکس هم در دستیابی به یک میکس یکنواخت دارای اهمیت است. واضح است که مدت زمان کمتر منجر به عدم میکس شده و طولانیتر شدن عمل میکس باعث دمیکس شدن میگردد. بهوسیله آزمون و خطا و همچنین مطالعه ضریب تغییرات میتوان به زمان میکس مناسب برای هر نوع میکسر دست یافت.
۳- ترتیب میکس
ترتیب افزودن مواد مختلف هنگام پر کردن میکسر بر کیفیت پرمیکس موثر است. در صورت عدم رعایت ترتیب، مواردی از جمله: تشکیل گلولههای چربی، واکنشهای شیمیایی و تفکیک اجزا در پرمیکس، احتمال دارد اتفاق بیفتد.
همواره بایستی ارزیابی میکسر با استفاده از مطالعه ضریب تغییرات صورت گیرد. ضریب تغییرات کمتر از ۵ نشاندهنده میکس عالی است. هرگونه انحراف از میزان مورد انتظار ممکن است به دلایل زیر باشد:
• مدت زمان نامناسب میکس
• ترتیب نادرست میکس
• انتخاب میکسر نادرست
• ناهماهنگی در میکس کریرها
• فرسودگی قطعات داخلی
• تغییرات آنالیزی زیاد