به گزارش «سرویس آموزشی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ در انتخاب مواد اولیه جهت تولید پرمیکس باید مواردی را درنظر گرفت که در ادامه به آن می‌پردازیم.
1) انتخاب و مشخصات
ویتامین‌ها و مواد معدنی کمیاب به اشکال مختلف موجود بوده و قابلیت زیست فراهمی آنها بسته به نوع منبع، متفاوت است. در بین ویتامین‌ها، مهمترین ویژگی پایداری و در بین مواد معدنی کمیاب؛ قابلیت زیست فراهمی، قدرت و واکنش‌پذیری می‌باشند.
این مواد بایستی از نظر قیمتی مقرون به صرفه بوده و قابلیت استفاده را در پرمیکس داشته باشند. پیشنهاد می‌شود به منظور پایداری بیشتر ویتامین‌ها، در زمان انبارداری از انواع پوشش‌دار استفاده گردد که در‌صورت میکس شدن با مواد معدنی کم مصرف آسیب نبینند. ویتامین‌های خشک شده به روش اسپری، جریان‌پذیری و روانی پرمیکس را بهبود می‌دهند، لیستی از مواد مغذی به همراه منابع پیشنهادی در جدول ا ذکر گردیده است.
|
جدول ۱- مواد مغذی و منابع پیشنهادی |
|
ماده مغذی |
منابع |
|
آهن |
سولفات آهن مونوهیدرات - کربنات آهن |
|
مس |
سولفات مس پنتاهیدرات - کلرید مس (سه ظرفیتی) |
|
روی |
اکسید روی - سولفات روی |
|
منگنز |
اکسید منگنز - سولفات منگنز |
|
منیزیم |
اکسید منیزیم |
|
ید |
یدات کلسیم - یدات پتاسیم |
|
کبالت |
کربنات کبالت |
|
مولیبدن |
مولیبدنات سدیم |
|
سلنیوم |
سلنیت سدیم |
|
ویتامین A |
رتینیل استات (پ) |
|
ویتامین D3 |
کوله کلسیفرول (پ) |
|
ویتامین E |
دی ال آلفا توکوفرول استات (خ.ا) |
|
ویتامین B1 |
تیامین مونونیترات (خ) |
|
ویتامین B2 |
ریبوفلاوین (خ .ا) |
|
ویتامین B3 |
نیاسین (خ) |
|
ویتامین B5 |
دی کلسیم پنتوتنات (خ) |
|
ویتامین B6 |
اسید کلریدریک پریدوکسین (خ) |
|
ویتامین B12 |
سیانوکوبالامین (۱٪) |
|
بیوتین |
بیوتین (۲٪) |
|
اسیدفولیک |
اسیدفولیک (خ.ا) |
|
ویتامین K3 |
نیکوتین آمید بی سولفیت منادیون - سدیم بی سولفیت منادیون (پ) |
|
(خ.ا): خشک شده به روش اسپری (خ): خالص (پ)، پوشش‌دار |
مشخصات مواد خام اولیه، بسته به گونه دام مورد استفاده بایستی مطابق با استانداردهای بین‌المللی (مانند AAFCO ،AOAC و...) باشد.
۲) خرید
مواد اولیه بایستی از فروشندگان مجاز و معتبر خریداری شده و به تایید متخصصان تغذیه برسند. هیچ ماده‌ای بدون تایید آنالیز نباید خریداری گردد. خرید بایستی به صورت دوره‌ای انجام شده و همواره موجودی انبار نیز مد نظر قرار گیرد. برنامه خرید بایستی مطابق با نیاز تولید باشد.
3) دریافت و انبارداری
مسئول انبار بایستی اطلاعات کافی در زمینه تشخیص کیفیت محصول وارداتی داشته باشد. محصولات درون کیسه بایستی از نظر اصالت و شرایط بررسی شوند. به مواد خام دریافتی بایستی یک شماره مرجع اختصاص یابد. وزن مواد ثبت شود. تمام جزئیات مواد اولیه به همراه شماره مرجع بایستی ثبت گردند، پس از تفکیک داروها و دیگر ریزمغذی‌ها، مواد خام را وارد می‌کنیم.
به برچسب‌گذاری بایستی توجه ویژه‌ای شود. کیسه‌ها بایستی در مکانی خشک و بر روی پالت‌هایی که بین آنها فاصله‌هایی جهت تسهیل در عبور و مرور قرار دارند، گذاشته شوند، جهت جلوگیری از فشردگی مواد درون کیسه نباید بیش از ده ردیف روی پالت‌ها قرار داد و در عین حال برای جلوگیری از تخریب با فساد، تشکیل بالک و توده، آلودگی با حشرات بایستی در فواصل زمانی آنها را چرخاند و جابجا کرد. انبار بایستی از گزند حشرات و جانوران موذی در امان باشد. تهویه و بهداشت مناسب و عدم تابش مستقیم نور خورشید از دیگر مشخصات انبار است. بسته به مقاومت مواد خام بایستی رطوبت و دمای انبار را کنترل کرد. انبار مواد تایید شده و مواد مرجوعی بایستی جدا باشند.
۴) نمونه‌برداری و آنالیز
نمونه‌برداری از مواد اولیه در جهت برنامه تایید کیفیت صورت می‌گیرد. برای داشتن یک نمونه خوب بایستی از سه قسمت پایین، وسط و بالا نمونه‌برداری انجام شود. هنگامی که یک محموله بزرگ از مواد اولیه وارد می‌گردد. بهتر است ابتدا درون میکسر مخلوط شده و سپس نمونه‌گیری انجام شود. روش‌هایی مانند؛ HPLC، نورسنجی و اسپکتروفتومتری برای ارزیابی مواد خام به کار می‌روند.
همچنین این اعمال بایستی توسط افراد خبره صورت گیرند. مواد خام تایید شده ممکن است ازنظر اندازه ذرات دارای اختلاف باشند که در این صورت یا غربال، شده و یا آسیاب می‌گردند. مواد اولیه اگر نتوانند پارامترهای لازم از جمله خلوص و کیفیت لازم را کسب نمایند، بایستی مرجوع شوند .
۵) فراوری
فرآوری به منظور دستیابی به اهداف تعیین شده در تولید پرمیکس صورت می‌گیرد و اساسا شامل غربال کردن و آسیاب است. در غربال کردن مواد زائد خارجی و مواد درشت‌تر، از مواد اولیه جدا می‌شود. ممکن است به‌وسیله تجهیزاتی مانند: ویبره یا الک مکانیکی صورت گیرد. جهت جلوگیری از هرگونه آلودگی، الک‌ها بایستی قبل و بعد از استفاده تمیز شوند. گاهی ممکن است از چندین آسیاب جهت دستیابی به اندازه دلخواه استفاده کرد. توری‌ها و چکش‌های آسیاب بایستی به‌طور مرتب بازبینی شوند. پس از آن، مواد الک و آسیاب شده، کیسه‌گیری، وزن و برچسب‌گذاری شده و به انبار منتقل می‌شوند.