به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ با افزایش استفاده از اتوماسیون در حمل و نقل، باور اینکه وقتی به کارخانجات جوجه‌کشی (Hatchery) سرکشی می‌کنیم، صدمات ناشی از جابجایی به‌ندرت اتفاق افتند، اغواکننده است غالبأ تعداد فراوانی از صدمات ناشی از جابجایی را می‌بینیم.
برای ساختن یک برگه بازرسی دقیق جهت صدمات ناشی از جابجایی، نیاز است یک مقدار بیشتر از بازرسی استاندارد QA را درنظر بگیریم. به‌طور ایده‌آل، تعداد تخم‌مرغ‌های تفریخ نشده (Unhatched egg) را در هر سینی کوچک سبد هچر (Hatcher basket) پر بشمارید. سپس دقیق‌تر به تخم‌مرغ‌های واقع در ۴-۳ عدد از بدترین سینی‌ها نگاه کنید. به‌طور ایده‌آل، این روش می‌تواند به گونه‌ای اعمال شود که هر محموله حداقل ۲ بار در یک ماه بازرسی شود. در صورتی که پرسنل جدید داشته باشید، می‌تواند بیشتر انجام شود.
صدمات ناشی از حمل و نقل در اثر جابجایی خشن حادث می‌شوند. وقتی که تخم‌مرغ‌ها از سینی ستر (Setter tray) به سبد هچر حرکت داده می‌شوند، ترک‌ها در مراحل ابتدایی انکوباسیون به آسانی دیده می‌شوند زیرا در این تخم‌مرغ‌ها، محتویات خارج شده به‌طور کامل خشک خواهند شد. ترک‌های حاصل از حمل و نقل، مقداری محتویات خروجی خشک‌شده، علی‌الخصوص پرده‌های پوسته را خواهند داشت ولی محتویات هنوز هم نرم هستند (اگر تخم‌مرغ غیر بارور (Infertile) باشد یا جنین در مراحل ابتدایی انکوباسیون مرده باشد، به‌طور کلی محتویات تخم‌مرغ هنوز هم به‌صورت مایع خواهند بود.)
صدمات نشان داده شده در مطالب فوق معمولاً زمانی ایجاد می‌شوند که سینی یا گاری، فشار شدیدی را به جایگاه تخم‌مرغ وارد کرده باشد. اگر کف هچری خراب باشد آن منجر می‌شود که این‌گونه صدمات در قسمت بالای سینی‌ها (بعد از حمل و نقل) یا بر روی تمامی گاری‌ها دیده شود. فشار بیش از حد در مکنده بالابر (Vacuum lifter) می‌تواند صدماتی را در انتهای ضخیم تخم‌مرغ ایجاد کند. در این موارد، پوسته تخم‌مرغ به‌صورت ورقه‌ورقه از تخم‌مرغ خارج می‌شود. شکل‌های معمول دیگری از صدمات خارجی زمانی است که سیستم انتقال و جابجایی به‌واسطه تیغه یا نرده‌هایی که دارد، می‌توانند شکاف خطی دورتادور تخم‌مرغ سبب شوند.
باوجود اینکه شناسایی صدمات خارجی ناشی از جابجایی نسبتاً آسان است، این امکان وجود دارد که ضربات و فشارهای وارده، بدون اینکه به پوسته صدمه بزنند، سبب مرگ جنین شوند. وقتی این اتفاق افتد، معمولا لخته‌های خونی (Blood clots) که در اثر پارگی عروق خونی بیرونی به‌وجود می‌آیند، قابل مشاهده هستند.
شکل 1- صدمات وارده به پوسته تخم‌مرغ در طی جابجایی در اثر فشار به کناره تخم‌مرغ (غشاهای پوسته سفیدرنگ و کاغذی هستند)
شکل ۲- فشار بیش از حد در مکنده بالابر سبب آسیب به انتهای ضخیم تخم‌مرغ می‌شود.
شکل ۳- صدمات ایجاد شده به صورت ترک مدور در اثر وسایل حمل و نقل
شکل ۴- صدمات ناشی از جایجایی همیشه منجر به آسیب پوسته تخم‌مرغ نمی‌شود. شکل فوق یک مرگ جنینی دیرهنگام را نشان می‌دهد که جابجایی خشن منجر به خونریزی شده و سپس خون لخته می‌شود.
منبع: International Hatchery Practice
گردآوری: دنیای کشت و صنعت