به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ برای تشخیص آلودگیهای انگلی در پرندگان از روشهای سادهای میتوان کمک گرفت.
آزمایش درمانگاهی پرندگان
آزمایش درمانگاهی انفرادی پرندگان ممکن است ارزش کمی داشته باشد اما در زمان بررسی بیماری در گله آزمایش چند پرنده میتواند مفید باشد. توصیه میشود قبل از انجام آزمایش اطلاعات در ارتباط با گله و تاریخچه بیماری مانند تعداد پرندگان در گله، برنامههای مدیریتی، برنامه واکسیناسیون، روشهای غذا دادن، وجود سایر حیوانات در گله، علایم بیماری قبل از مرگ، علایم درمانگاهی، تعداد حیوانات تلف شده، زمان مرگ و موارد دیگر باید ثبت شود. یادداشتبرداری را میتوان به روش زیر انجام داد:
اطلاعات در مورد گله
با مشاهده گله وضعیت عمومی پرندگان و هر وضعیت غیرطبیعی باید یادداشت شود.
آیا علایمی نظیر بیحالی، بیاشتهایی، علایم تنفسی، کوری، عدم تعادل، تشنج، علایم فلجی، ضعف و موارد دیگر در گله مشاهده میشود.
آزمایش انفرادی پرندگان
• سر، زیر بالها و سینه را از نظر آلودگی به انگلهای خارجی آزمایش کنید (شپشها و جربها معمولاً در روی پرندگان دیده میشوند. در حالی که سایر انگلهای خارجی معمولاً پس از تغذیه بدن پرندگان را ترک میکنند)
• وجود اسهال، ترشحات تنفسی و چشمی وضعیت تاج و پرها، تغییرات پوست، وضعیت بدنی، دهیدراتاسیون، آبسه، علایم کانیبالیسم تومورها و غیره باید مورد توجه قرار گیرد.
• درصورت نیاز، نمونه خون و گسترشهای خونی باید اخذ شود. تهیه نمونه با استفاده از سوآب و نمونه مدفوع اخذ شود.
• درصورت نیاز، چند قطعه پرنده کالبدگشایی شوند و به روشی که در قسمتهای بعدی شرح داده میشود، آزمایش شوند .
جدول ۱- انگلهای مهم داخلی و خارجی در طیور
انگل |
میزبان |
محل استقرار انگل |
نماتودها |
اکسیوروسپورا مانسونی |
ماکیان، بوقلمون، مرغ شاخدار، قرقاول |
چشم، کانال اشکی |
سینگاموس تراکئا |
ماکیان، بوقلمون، قرقاول، کیک، مرغ شاخدار |
نای، ریه
|
گونژیلونما اینگوویکولا
|
ماکیان، بوقلمون، قرقاول، بلدرچین، کبک |
مری، چینهدان |
گونههای تترامرس
|
ماکیان، بوقلمون، قرقاول، اردک، باقرقره، کبک، غاز |
پیشمعده
|
دیسفارنگس نازوتا |
ماکیان، بوقلمون، قرقاول، مرغ شاخدار، کبک، کبوتر |
مری، پیشمعده |
آکورایا هامولوزا
|
ماکیان، بوقلمون، قرقاول، باقرقره، کبک
|
سنگدان |
آمیدوستوموم آنسریس |
اردک، غاز، کبوتر |
سنگدان |
گونههای کاپیلاریا |
ماکیان، بوقلمون، مرغ شاخدار، قرقاول |
سرتاسر روده |
اسکاریدیا گالی |
ماکیان، بوقلمون، مرغ شاخدار، قرقاول |
روده کوچک، بندرت اوویدوکت |
آسکاریدیا دیسمیلیس |
بوقلمون |
روده کوچک |
گونههای هتراکیس |
ماکیان، بوقلمون، مرغ شاخدار، قرقاول، کبک، اردک، غاز |
سکوم |
آلوداپا ساکتوریا |
ماکیان، بوقلمون، مرغ شاخدار، قرقاول قمری، اردک، غاز |
سکوم |
ستودها |
گونههای رایلی تینا |
ماکیان، بوقلمون، کبوتر، مرغ شاخدار |
روده کوچک |
داوه نئا پروگلوتینا |
ماکیان، کبوتر |
روده کوچک |
کوانوتینا اینفاندیبولوم |
ماکیان، بوقلمون |
روده کوچک |
گونههای همینولپیس |
غاز، اردک، ماکیان |
روده کوچک |
ترماتودها |
اکینوستوما رولوتوم |
اردک، غاز |
سکوم، رکتوم |
گونههای پروستوگونیموس |
غاز، اردک، ماکیان |
بورس فابریسیوس، اوویدوکت ، کلوآک، رکتوم |
تکیاختهها |
گونههای ایمریا |
بوقلمون، ماکیان، اردک
|
روده کوچک |
هیستوموناس مله آگریدیس |
بوقلمون، ماکیان |
سکوم، کبد |
انگلهای خارجی |
آرگاس پرسیکوس |
ماکیان، بوقلمون، کبوتر ، اردک و غاز |
پوست |
درمانیسوس گالینه،
اورنیتوئیسوس سیلویاروم،
اورنیتوئیسوس بورسا |
بوقلمون، ماکیان، اردک، پرندگان وحشی |
پوست |
کنمیدوکویتس موتانس |
ماکیان، بوقلمون |
زیر پوست پاها، به ندرت سایر قسمتهای بدن |
اکیدئوفاگا کالیناسه آ |
ماکیان و سایر پرندگان |
سر |
زمانی که میزان انتقال انگل بالاست، پاسخ ایمونولوژیکی پرنده به انگل موجب کاهش تولید تخم انگل میشود. این اتفاق، در مورد گونههای انگلی شایعتر است که شدیداً ایمونولوژنیک هستند. آسکاریدیاکالی مثال بسیار خوبی است اما در مورد کرمهایی که سیستم ایمنی را کمتر تحریک میکنند مانند گونههای متراکیس در آلودگیهای شدید، تولید تخم توسط کرم ماده ممکن است موقتاً قطع شود.
شمارش منفی کاذب ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که همه کرمهای بالغ نر و یا ماده باشند، یاباروری پایین کرمهای بالغ و استفاده از تست نامناسب و با حساسیت کم.
جدول ۳- گروههای سنی که احتمال آلودگی به انگلهای خاص دارند:
گروههای سنی |
انگلهای شایع |
زیر سه ماه |
گونههای ایمریا، اسکاریدیاگالی، گونه هتراکیس، گونههای کاپیلاریا |
۳ ـ ۷ ماه |
گونههای ایمریا، آسکاریدیاگالی، گونههای تترامرس، گونههای رایلی تینا |
بیش از ۷ ماه |
گونههای رایلی تینا، هتراکیس و گونههای تترامرس |
منبع: دنیای کشت و صنعت