به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ در این نوشته به برخی نکته‌های مهمی که درمورد بیماری مایکوپلاسموزیس (بخصوس ورم پستان مایکوپلاسمایی) باید به آنها آگاه باشید، خواهیم پرداخت.
۱. گاوها در هر سنی و در هر مرحله از شیردهی به ورم پستان مایکوپلاسمایی (ماستیت مایکوپلاسمایی) حساسند.
۲. باکتری فلور طبیعی دستگاه تنفس است و می‌تواند تحت شرایطی به پستان رفته ماستیت ایجاد نماید.
٣. گوساله‌ها از همان ابتدای تولد از طریق آغوز و یا شیر ممکن است مبتلا شوند. در گوساله باکتری از طریق تنفس و دست آلوده مراقبین انتقال می‌یابد. در گوساله‌ها مایکوپلاسما از ریه به پستان رفته در آن مستقر می‌شود و به‌هنگام اولین زایمان می‌تواند ورم پستان مایکوپلاسمایی ایجاد نماید.
۴. اغلب اوقات مایکوپلاسما با ورود گاوهای خریداری شده وارد گاوداری می‌شود. وقتی بیماری وارد گله شد تمام دام‌ها در سنین و دوره تولیدی مختلف درگیر می‌شوند.
در گاوهای شیری ورم پستان با علائم زیر اتفاق می‌افتد:
الف. ورم پستان غیرقابل درمان
ب. ورم پستان با خاصیت چرخش بین کارتیه‌ای
ج. شیر غیرطبیعی بوده و از حالت آبکی تا ظهور لخته و یا ذرات شن مانند در تغییر است.
د. آن دسته از گاوها که دچار فرم تحت کلینیکی‌اند دارای افزایش تعداد سلول در شیر می‌باشند. در عده‌ای این اتفاق ممکن است رخ ندهد.
۵. برخی از گاوها به وضعیت طبیعی برمی‌گردند و با اینکه تعداد سلول‌ها در شیرشان کم است ولی همواره به دفع باکتری ادامه می‌دهند. این دسته از گاوان در دوره خشکی آلوده باقی مانده و پس از زایمان باکتری را به فراوانی از راه شیر دفع می‌کنند.
۶. برخی از گاوها بعد از یک اپیزود کلینیکی و تحت کلینیکی از باکتری پاک می‌شوند. برخی دیگر بطور متناوب از پستان باکتری دفع می‌کنند. وجود این همه تنوع در اشکال پستانی مایکوپلاسما پیشگویی اینکه پستان از باکتری پاک شده است را با مشکل روبرو می‌سازد.
۷. تشخیص در سطح گله بر اساس جدا نمودن باکتری از شیر تانک یا پستان گاو مبتلا بفرم کلینیکی و تحت کلینیکی می‌باشد.
۸. در ۲۸-۲۳ درجه سانتی‌گراد مایکوپلاسما بویس تا ۲۳۶ روز در مدفوع در تاریکی و ۱۴۵ روز در روشنایی و در ۳۷ درجه سانتی‌گراد برای ۱۰۸ روز زنده می‌ماند.
9.هیچ‌گونه درمانی برای ورم پستان مایکوپلاسمایی توصیه نمی‌شود. کنترل بیماری وقتی بیماری در گله وجود دارد متکی به تشخیص گاوهای بیمار براساس کشت شیر از کلیه گاوهای شیرده و خشک در گله می‌باشد.
بطور کلی ۳ استراتژی برای گاوهای مبتلا به ورم پستان مایکوپلاسمایی وجود دارد:
الف. هیچ اقدامی صورت نگیرد (این‌مورد اصلاً توصیه نمی‌شود)
ب. تصمیم به اجرای یک اقدام حاد. در این حالت از شیر تمام گاوهای گله کشت به عمل می‌آید و مثبت‌ها حذف می‌شوند. این کشت و حذف آنقدر ادامه می‌یابد تا اینکه کلیه نمونه‌ها منفی شوند. چون دفع باکتری بطور متناوب صورت می‌پذیرد شیر یک گاو باید چند بار کشت داده شود تا منفی بودن آن تایید شود. وقتی گله منفی شد آن‌وقت کنترل گله بر اساس آزمایش شیر پس از اخذ چند نمونه از تانک استوار خواهد شد. این متد در آمریکا در کالیفرنیا اجرا می‌شود.
ج. اجرای یک روش محافظه‌کارانه‌تر که در ایالات میانه غربی و فلوریدا اجرا می‌شود. در این روش تمام اشکال کلینیکی پس از مثبت شدن در کشت فوری حذف می‌شوند. بعد هر گاو که زایمان نمود شیرش کشت داده می‌شود. مثبت‌ها در یک بخش به اسم بخش مایکوپلاسمایی‌ها نگهداری شوند و جدا دوشیده شوند. این روش در گله‌های بزرگ و دارای ابتلاء زیاد اجرا می‌شود. یک راه دیگر جدا نمودن مثبت‌ها و در اولویت حذف قراردادن آنها می‌باشد. این روش سبب کاهش انتشار در سالن شیردوشی می‌شود. اگر در گاوداری دام‌های بدون علائم کلینیکی و شیر مثبت از نظر باکتری وجود داشته باشد به‌مجرد ظهور فرم کلینیکی ورم پستان باید حذف گردند. همچنین اگر در دوره خشکی نیز موارد مثبت مشاهده شد باید تصمیمی مشابه گرفته شود.
۱۰. اگر گاوهای ورم پستانی در گاوداری نگهداری می‌شوند باید جدا نگه داشته شوند و با دستگاه جداگانه دوشیده شوند.
۱۱. اگر تعداد مبتلایان در گله کم است حتماً باید حذف شوند.
۱۲. بعد از پیدا شدن یک بیمار در گله بهتر است از تمام گله کشت باکتریایی به‌عمل آید.
۱۳. وقتی در یک گله تعداد زیادی ورم پستان کلینیکی مایکوپلاسمایی وجود داشته باشد و تصمیم به حذف وجود نداشته باشد جداسازی بیماران بسیار مهم است و این بیماران هیچ‌گاه نباید به گله باز گردند.
۱۴. شیر گاوهای آلوده نباید قبل از پاستوریزاسیون به مصرف گوساله برسد.
۱۵. وقتی تانک شیر مثبت است حتماً دام بیمار باید پیدا شود.
برای مطالعه بخش‌های دیگر این مقاله کلیک کنید:
مایکوپلاسموزیس در دام