به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ مهمترین راه انتقال مایکوپلاسموزیس ترشحات خارج شده از دستگاه تنفس و شیر می‌باشد. در یک گله آلوده گوساله از ابتدای تولد مبتلا می‌شود یا با خوردن آغوز در آغوزخانه و یا در اثر مجاورت نزدیک با حیوانات آلوده‌ای که عامل را از طریق هوای تنفسی و واژن دفع می‌کنند.
پس از آلوده شدن گوساله شروع بدفع مایکوپلاسما بویس به‌ویژه در ۲ ماه اول زندگی می‌نماید و نقش مهمی در اشاعه بیماری در آینده ایفا می‌نماید. در یک مطالعه نشان داده شده تعداد گوساله‌هایی که عامل را دفع می‌نمودند در ظرف ۳ هفته از ۴۹٪ به ۹۰٪ افزایش پیدا کرده است.
مایکوپلاسما بویس به‌سرعت بین گوساله‌ها منتشر می‌شود. معمولاً بین سن 4 تا 25 روزگی، تعداد گوساله‌هایی که مایکوپلاسما را انتقال می‌دهند دوبرابرخواهد بود.
راه انتشار مایکوپلاسموزیس
در یک گاوداری عاری از بیماری، مایکوپلاسما توسط گاوان به‌ظاهر سالم ناقل وارداتی انتقال می‌یابد. انتقال بینی به بینی از یک گاو آلوده به سالم صورت می‌گیرد. پستان مهمترین راه انتشار باکتری است. درصدی از گاوهایی که عامل را از راه پستان دفع می‌نمایند باکتری در ترشحات بینی و یا واژن آنها نیز وجود دارد. از ترشحات واژنی و همچنین از جنین متولد شده از مادر آلوده مایکوپلاسما بویس را جدا نموده‌اند. در گوساله‌هایی که از مادران آلوده شیر دریافت می‌نمایند، مایکوپلاسما در قسمت فوقانی دستگاه تنفس (URT) کلونیزه می‌شود.
خوردن شیرهای دور ریختنی و یا خوردن شیر از مادران دچار ماستیت مایکوپلاسمایی سبب آلودگی می‌شود. ۱۴ روز پس از خوردن شیر آلوده کلونیزه شدن عامل بیماری در قسمت فوقانی دستگاه تنفس صورت می‌گیرد. خوردن شیر پاستوریزه و جانشین‌شونده‌های شیر باین معنی نیست که دیگر حیوان از گزند ابتلاء در امان می‌مانند. گوساله‌ها از هر طریقی که آلوده شوند (شیر آلوده، آغوز، ترشحات تنفسی یا واژن یا عفونت مادرزادی) بعدها عامل را از راه تنفس انتشار می‌دهند. همین‌که بیماری در یک گاوداری تثبیت شد ریشه‌کن کردن آن بسیار سخت خواهد بود و در غیاب مراقبت‌های بهداشتی به‌طور دائم عامل بیماری از گاوهای بالغ به گوساله‌ها انتقال می‌یابد.
انتشار هماتوژن مایکوپلاسما
تمایل منطقه‌ای مایکوپلاسما بویس
رشد سوش‌های گوناگون مایکوپلاسما در حرارت‌های مختلف
شیر در صورتی‌که ۵ دقیقه حرارت ۶۰ درجه سانتی‌گراد داده شود مایکوپلاسما بویس ازبین می‌رود. مایکوپلاسما کالیفورنیکوم بعد از ۱۰ دقیقه حرارت در کشت شیر منفی گردید. در صورتی‌که M.canadense پس از ۳۰ دقیقه حرارت ۶۰ درجه زنده ماند. در حرارت ۶۵ درجه سانتی‌گراد در ظرف ۲ دقیقه M.bovis و M.Californicum ازبین رفتند ولی M.Canadense produced هنوز تا ۱۰ دقیقه پس از حرارت ۶۵ درجه در کشت زنده بود.
وقتی حرارت به 67.5 درجه رسید مایکوپلاسما بویس در ظرف ۱ دقیقه، مایکوپلاسما کالیفورنیکوم در ظرف ۲ و M.canadense در ظرف ۵ دقیقه ازبین رفت. در مطالعه‌ای دیگر مایکوپلاسما بویس و مایکوپلاسما کالیفورنیکوم ۱ دقیقه پس از حرارت ۷۰ درجه کلنی زنده در محیط کشت تشکیل ندادند ولی M.canadense تا ۳ دقیقه کلنی زنده تشکیل داد و این حرارت را تحمل نمود. بنابراین باید از حرارتی استفاده نمود که تمام مایکوپلاسماها را ازبین ببرد.
وقتی مایکوپلاسما در یک گاوداری مستقر شد به‌سختی ریشه‌کن می‌شود و باعث انتقال ممتد از بالغین به گوساله‌ها می‌شود. در یک گاوداری مایکوپلاسما می‌تواند از راه اسپرم آلوده سبب ابتلاء گاوهای بالغ گشته و در آنها حتی واگیری‌هایی از ورم پستان ایجاد نماید. معمول‌ترین راه انتقال در یک گاوداری ورود گاوهای به‌ظاهر سالم ولی کاریر می‌باشد.
انتقال بصورت تماس مستقیم و غیرمستقیم و از راه مجاورت یک گوساله سالم با گوساله‌ای که در حالت دفع عامل بیماری از ترشحات تنفسی می‌باشد انجام می‌شود. انتقال عامل بیماری از راه هوا نیز امکان‌پذیر است. خرید گوساله از نقاط مختلف و آلوده بودن حتی 1 مورد می‌تواند سبب آلوده شدن مابقی از راه تنفس گردد.
مایکوپلاسما بویس در ۴ درجه سانتی‌گراد بمدت ۲۰ روز در کاه و ۲ هفته در چوب کف باکس دوام می‌آورد. بطور کلی مایکوپلاسماها در محیط سرد و مرطوب بیشتر دوام می‌آورند و درصد واگیری در فصل سرد بالاتر می‌باشد. تغییر درجه حرارت محیط از ۱۷ درجه سانتی‌گراد به ۵ درجه سانتی‌گراد سبب افزایش ریزش مایکوپلاسما از ترشحات بینی می‌شود. وسایل آلوده گاوداری می‌تواند سبب انتقال بیماری شود. رابطه نزدیکی بین سطح ایمنی گوساله و ابتلاء به بیماری‌های تنفسی وجود دارد.
کلونیزه شدن مایکوپلاسما در یکی دو هفته اول زندگی در قسمت فوقانی دستگاه تنفس اتفاق می‌افتد و پیک نشان دادن علائم در اطراف یک ماهگی است. در اثنای این مدت تغییرات عمیقی در سیستم ایمنی گوساله اتفاق می‌افتد و بسوی بلوغ پیش می‌رود. ابتلاء گوش میانی به مایکوپلاسما بیشتر از هفته دوم تا ششم اتفاق می‌افتد.
انتشار از آنجایی‌که آنتی‌بیوتیک‌های رایج روی ورم پستان‌های مایکوپلاسمایی اثر چندانی ندارند بنابراین شیرهای حذفی با اینکه حاوی آنتی‌بیوتیک‌اند ولی مایکوپلاسما زنده هم دارا می‌باشند. پاستوریزاسیون شیرهای آلوده درصورتی‌که بدرستی انجام شود می‌تواند مایکوپلاسما را ازبین ببرد. سوش‌های مختلف مایکوپلاسما حساسیت متفاوتی نسبت به حرارت دارند. نشان داده شده M.Canadense که تولید ورم پستان می‌نماید نسبت به مایکو پلاسما بویس مقاومت بیشتری در برابر حرارت از خود نشان می‌دهد.
برای مطالعه بخش‌های دیگر این مقاله کلیک کنید:
مایکوپلاسموزیس در دام