به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ میازیس (Blowfly strike) بیماریی است ناشی از حضور لارو مگس‌ها در بافت‌های زنده و یا مرده بدن که این ورود و حضور لارو ممکن است از طریق زخم و جراحات پوستی و یا از طریق حفرات طبیعی بدن مثل دهان، گوش، چشم و دستگاه تناسلی _ادراری صورت گیرد.
میازیس بر اساس محل آلودگی و قرار گرفتن نوزاد در بدن حیوانات به انواع مختلف: میاز پوستی (جلدی)، زیرپوستی، بینی_حلقی، روده‌ای_داخلی یا ادراری_تناسلی طبقه‌بندی می‌شود. ازلحاظ بیولوژیک طبقه‌بندی میازها بر اساس ارتباط بین میزبان و انگل انجام می‌شود. از این دیدگاه میازیس را به میاز اجباری (obligatory)، اختیاری (Facultative) و تصادفی (Accidental) تقسیم می‌کنند.
۳ دسته مگس بیشترین میاز را تولید می‌کنند:
(Oestridae (bot and warble flies
(Calliphoridae (blowflies
(Sarcophagidae (flesh flies
مگس‌های تولیدکننده میاز به ۳ صورت ممکن است تولید میاز نمایند.
میاز اختصاصی (Specific myiasis) یا میاز اجباری (obligatory) در این حالت مگس دوره‌ای از سیکل تکاملی خود را اجباراً در بدن میزبان باید بگذراند.
نظیر:
Human botfly, Dermatobia hominis, Sheep botfly, Oestrus ovis ,Cattle botflies/ox warbles, Hypoderma Horse botflies, Gasterophilus
میاز نیمه‌اختصاصی (Semispecific myiasis): که به آن میاز اختیاری یا فرصت‌طلب (facultative / opportunistic) نیز می‌گویند. در این حالت مگس در وضعیت طبیعی آسیب‌رسان نبوده ولی وقتی فرصتی پیش آید (نظیر وجود زخم و یا ضایعه‌ای در پوست) میاز تولید می‌نماید. اینها برای رشدشان نیاز به میزبان ندارند.
مگس‌های خانواده کالیفوریده (Calliphoridae) که شامل جنس کالیفورا، لوسیلیا، کریزومیا و کوکلیومیا می‌باشند در این دسته قرار دارند.
میاز تصادفی (Accidental Myiasis): که توسط مگس‌های خانواده سارکوفاژیده (Sarcophagidae) ایجاد می‌شوند و در انسان معمول نبوده و در فضولات، لاشه و مواد آلی فاسد تخم گذاشته و دو جنس سارکوفاگا (Sarcophaga) و ولفارتیا (Wohlfahtia) را شامل می‌شود که ایجاد میازیس گوشت می‌نماید.
میاز در گوسفند
گوسفندان عمدتاً مورد حمله مگس‌های خانواده (Calliphoridae (blowflies قرار می‌گیرند. بالغ‌های ماده روی پشم گوسفندان تخمگذاری می‌کنند. پس از تفریخ تخم لارو مرحله اول تشکیل شده که از رشته پشم پایین آمده خود را به پوست می‌رساند. در اثنای تکامل خود لارو ۲ بار پوست‌اندازی می‌کند. لاروها با آزاد نمودن آنزیم‌های پروتئولیتیک قسمت‌های سطحی پوست را هضم می‌کنند و به آن آسیب می‌رسانند. لارو مرحله ۲ و ۳ علاوه بر این می‌توانند با قلاب‌های دهانی تغذیه نموده و سبب عمیق‌تر شدن ضایعات پوستی می‌شود.
لارو بالغ مرحله سوم تغذیه را متوقف نموده در یک حالت سرگردانی و بلاتکلیفی (wandering larve) از پوست جدا گشته روی زمین می‌افتد و تشکیل شفیره (Pupae) را در خاک می‌دهد که بعد به بالغ‌ها تبدیل می‌شوند. شفیره در عرض ۳ تا ۷ روز کامل می‌شود. در روی پوست در ظرف ۱۲ تا ۲۴ ساعت تخم‌ها تفریخ نموده و لاروها ۲ تا ۳ روز قبل از ترک حیوان از پوست تغذیه می‌کنند. مگس بالغ پس از تشکیل از شفیره فقط ۷ روز زنده می‌ماند. بطورکلی برای تبدیل یک تخم به مگس بالغ حدود ۴ تا ۶ هفته زمان لازم است.
سیکل زندگی Lucilia sericata مهمترین عامل میاز گوسفند
بیماری‌زایی میاز
مگس‌های مولد میاز به شکل موجی (امواج اولیه، ثانویه و ثالثیه) به گوسفندان حمله می‌کنند. در موج اولیه پشم نواحی آسیب‌دیده آغشته به خاک و مدفوع توسط مگس‌های عمدتاً از نوع (Lucilia and Phormia) مورد حمله قرار می‌گیرد.
این مگس‌ها تخمگذاری نموده در این حالت لاروهای تولید شده از بین پشم‌ها عبور کرده خود را به پوست رسانده قسمت سطحی را زخم نموده و هضم می‌کنند. در موج دوم هجوم بوی متصاعد شده از زخم‌های حاصله از موج اول مگس‌هایی از نوع Lucilia spp, Phormia spp or Calliphora spp را به خود جلب نموده و اوضاع را وخیم‌تر می‌نماید. در موج سوم مگس‌ها زخم‌ها را عمیق‌تر نموده و باکتری‌های ثانوی نیز بر آن اضافه می‌شود. در حمله‌های موجی نواحی مختلف بدن، ناحیه دم و بین سم‌ها درگیر می‌شود.
نواحی پشت گوسفند آغشته به مدفوع و خاک مناسب برای حمله مگس‌ها
کنترل میاز
شناور نمودن گوسفندان در محلول سایپرمترین و دیازینون (diazinon) برای ۳ تا ۸ هفته حیوان را در برابر حمله مگس‌ها مصون می‌نماید. بعضی از اشکال سایپرمترین
(High-cis cypermethrin pour-ons) می‌تواند تا ۶ هفته و برخی اشکال دیگر (alphacypermethrin) تا ۸ الی ۱۰ هفته پس از استعمال می‌تواند حیوان را از گزند حمله مصون نماید. شکل pour_ons را در گوسفندهای پشم کوتاه بکار می‌برند.
برای مطالعه بخش‌های دیگر این مقاله کلیک کنید:
نکاتی در پرورش گوسفند