به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ از مهمترین عواملی که در تعیین سلامتی و تشخیص سریع بیماری کوکاتیل‌ها نقش دارد، مدفوع آنهاست با این‌حال معمولاً از جانب صاحبان طوطی‌ها مورد غفلت قرار می‌گیرد، بهتر است بدانید که با بررسی اشکال و اختلالات موجود در فضله پرندگان به‌راحتی می‌توان به وجود عامل بیماری‌زا پی برد و سریعتر آنان را مورد درمان قرار داد.
نکته مهم: پیش از مصرف هر دارویی، توصیه می‌شود از نوع بیماری عروس هلندی خود مطمئن شده و در صورت اطمینان کامل از نوع بیماری اقدام به درمان نمایید. در صورتی‌که نمی‌توانید به‌درستی تشخیص داده و قادر به درمان صحیح نیستید حتماً به دامپزشک مراجعه نمایید تا سلامت پرنده دلبندتان را به خطر نیندازید.
چطور بیماری را در طوطی تشخیص دهیم؟
کوکاتیل (عروس هلندی) طوطی‌هایی اجتماعی و باهوش هستند طول عمر آنها ۱۵-۲۰ سال می‌باشد که با مراقبت و توجه کافی و مناسب بیشتر نیز خواهد شد.
اگر از کوکاتیلی نگهداری می‌کنید؛ پیشنهاد می‌کنیم حتی بدون دیدن علائم بیماری پرنده را برای چکاب نزد دامپرشک ببرید.
دقت و زیرنظر داشتن رفتارهای پرنده بسیار مهم بوده و در تشخیص ناخوشی پرنده بسیار به شما کمک می‌کند، با دیدن کوچک‌ترین تغییر برای بررسی سلامت پرنده اقدام کنید.
چک کردن سلامت عروس هلندی
۱- پرهای اطراف چشم، اطراف سوراخ‌های بینی و دهان نباید بی‌حالت و رنگ‌پریده باشند. تغییر رنگ پرهای به زرد کمرنگ و یا کمرنگ شدن پرهای نواحی مختلف بدن نشانه بیماری می‌باشد. آبریزش بینی و خیس بودن چشم‌ها نشانه‌ای از سرماخوردگی در طوطی است.
۲- سوراخ‌های بینی خیس و یا قرمز نباشند. قرمز بودن سوراخ‌های بینی از علائم بیماری‌های تنفسی است.
۳- پرهای گردن طوطی نباید مدام در حالت پف کرده باشد و یا پرها درحالت پف کرده نباشد، البته پف کردن گاه‌به‌گاه پرها طبیعی است اما اگر این عمل طولانی مدت باشد به این معنی است که طوطی حال خوشی ندارد.
۴- بادقت به صدای پرنده گوش کنید اگر از تنفس پرنده صدای خرخر شنیده شد و یا صدای پرنده کم شده باشد می‌تواند از علائم سرماخوردگی و یا بیماری دیگری باشد.
۵- به رفتار پرنده دقت کنید، اگر روی چوب قفس نمی‌شیند و کف قفس نشسته و تحرک زیادی ندارد نشان‌دهنده عدم سلامت اوست. همچنین تنفس صدادار، صدای کلیک از بینی پرنده شنیدن و عطسه زیاد نیز از نشانه‌های بیماری است و باید خیلی فوری به دامپزشک مراجعه کنید.
عفونت روده
علائم آن عبارتند شامل پاشیده شدن فضله به بیرون است در حالی‌که فضله به رنگ سبز می‌باشد. همچنین سبب ناتوانی در جفت‌گیری نیز خواهد شد.
مداوای بیماری: گرمای محیط نگهداری پرنده بیمار بین 30 تا 32 درجه باشد. استفاده از چای معمولی و ذغال پرنده برای درمان متداول است.
اسهال در پرنده
علائم: فضله آبکی، کثیف بودن اطراف مخرج، کاهش اشتها و بی‌تفاوتی نسبت به محیط اطراف.
علل بیماری: ترس و هیجان، جریانات متغییر هوا، تغییرات شدید دما، خوراک فاسد.
همچنین مصرف غذاهای مانده و کثیف توسط پرنده مانند دانه‌های کپک‌زده و مانده می‌تواند باعث بروز اسهال گردد. علاوه بر اینها می‌توان آب کثیف، سبزی‌های ترشیده یا مرطوب و پر از قطرات آب را نیز نام برد.
درمان: با کمک یک قطره‌چکان یک قطره روغن کرچک یا روغن زیتون برای رد کردن عامل بیماری به دهان پرنده ریخته شود. بعد از بهبود پرنده تا چند روز باید پرنده را با مخلوط زرده تخم‌مرغ سفت شده و رنده شده به‌علاوه بیسکویت مادر ویتانا کوبیده شده تغذیه کرد.
گرچه اگر مقعد پرنده به فضولات آلوده شده باشد و یا پرهای آن به هم چسبیده باشند باید با قیچی پرهای موضع را چیده و مقعد را با روغن ضدسوزش چرب کنید. پیشنهاد می‌شود قبل از آن پرنده را با آب نیم‌گرم حمام دهید.
چاقی کوکاتیل‌ها
علائم: سنگینی، عدم علاقه به پرواز، تنفس شدید، وجود مشکلاتی در زمان تولک
علل چاقی: تغذیه غلط، مصرف بیش از اندازه دانه‌های پرچربی در خوراک مانند تخم آفتاب‌گردان، شاهدانه و دانه کتان
مداوای چاقی: تغذیه پرنده با خوراک‌هایی چون ارزن، میوه و سبزی. پرواز دادن پرنده در محیطی همچون پاسیو یا اتاق به صورت روزانه
نکته مهم: مبارزه با چاقی عروس هلندی با گرسنگی دادن پرنده امری اشتباه است و ممکن است مشکلات جدی‌ای را برای او به‌وجود آورد.
نفس صدادار یا خس خس در سینه
این بیماری به دو دلیل بوجود می‌آید:
1- تغییرات شدید و ناگهانی دمای محیط نگهداری
2- تغذیه از دانه‌های کثیف و آلوده به گرد و فضولات
نشانه‌های این بیماری تنفس با صدا و با منقار نیمه‌باز است. همچنین تنفس بریده بریده می‌باشد.
درمان: مخلوط کردن یک قاشق چایخوری الکل طبی رقیق با دو قطره گلیسیرین در آب آشامیدنی پرنده
سرماخوردگی در کاکاتیل
علائم: پف کردن، لرز، عطسه، نفس‌های تند و گاهی نیز یک قطعه سفید و شفاف از بینی پرنده سرازیر می‌شود. گاهی اوقات سرماخوردگی با اسهال سفید نیز همراه است. این بیماری را نباید با آسم اشتباه کرد.
درمان: استفاده از غذاهای مقوی، جلوگیری از کوران و تغییرات دما در محل نگهداری پرنده بیمار.
یک قاشق چایخوری روغن اکالیپتوس در یک فنجان آب جوش بریزید و بافاصله از پرنده گرفته تا از بخار متصاعد شده آن استنشاق کند اما مراقب باشید این کار نباید زیاد باشد چراکه ممکن است موجب خفگی پرنده شود.
مصرف روزانه سبزی و پرتقال شیرین توجه کنید باید تازه مصرف شوند، یعنی روزی دو بار صبح و بعد ازظهر تعویض شود تا از پلاسیدگی و ترشیدگی آن جلوگیری گردد.
بیماری آسم در طوطی‌ها
علائم این بیماری بسیار شبیه به سرماخوردگی است به‌اضافه تنفس سخت با دهان باز، گاهی نیز تنفس پرنده همراه با صدا است.
درمان: دو قطره ید خوراکی را در 28گرم آب نوشیدنی حل کنید و روزی سه بار از آن به خورد پرنده دهید. محل نگهداری پرنده را گرم نگه دارید. می‌توان کمی بخار اکالیپتوس نیز در اتاق پرنده استفاده نمود اما این بخار نباید زیاد باشد زیرا باعث خفگی پرنده خواهد شد. این درمان باید تا بهبودی کامل پرنده ادامه یابد. با افزایش آثار بهبودی درمان را با فاصله انجام دهید. استفاده از تغذیه مقوی کمک زیادی به بهبود سریعتر پرنده خواهد کرد.
طاسی عروس هلندی
این عرضه را نمی‌توان جزو بیماری‌ها برشمرد چراکه گاهی اوقات این طاسی ممکن است در اثر سوء تغذیه و نرسیدن بعضی مواد معدنی به پرنده بوجود آید.
درمان: مالیدن وازلین گلیسیرین بر روی سر پرنده. مصرف هویج رنده شده و سبزیجات تازه نیز حداقل هفته‌ای دو بار پیشنهاد می‌شود.
پرکندن در طوطی‌ها
معمولاً این کار در اثر وجود شپش در بدن عروس‌ها (به‌دلیل عدم رعایت نظافت و استحمام آنها) بوجود خواهد آمد. اگر پس از بررسی بدن چنین چیزی در بدن پرنده مشاهده نشد نشانه اینست که عروس شما به خشکی پرها و عدم وجود چربی طبیعی لازم در آنها مبتلا شده است. آراستن پرها را نباید با کندن پر اشتباه گرفت. آراستن و نظافت پرها در روز بیش از چند با اتفاق نمی‌افتد در حالی‌که کندن پر در تمام مدت روز ادامه خواهد داشت.
درمان: برای درمان آن باید روغن گندم را به روی بیسکویت مادر ویتانا کوبیده شده، ریخته و هر روز کمی از آن را به عروس بدهید (درصورت افراط باعث مسمومیت خواهد شد). همچنین به غذای او مغز گندم خشک را هم بیافزایید و یکی دو هفته این برنامه غذایی را ادامه دهید تا کندن پرها متوقف گردد. محیط زندگی پرنده نیز نباید خشک باشد.
منبع: cockatiels.blog sky – سایت 6019