ارزش غذایی خوراک های معمول برای تغذیه بره ها

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ بره‌ها پس از تولد برای رشد به مینیمم 15 و ماکزیمم 18درصد پروتئین احتیاج دارند. چون تامین پروتئین گران است دامداران به جیره اوره اضافه می‌نمایند. وقتی پروتئین جیره فراهم باشد بهره‌وری از کنسانتره افزایش یافته و بره‌ها رشد مناسبی می‌نمایند. انرژی موجود در جیره غذایی را براساس:

(megajoules of metabolisable energy per kilogram of feed dry matter (MJ ME/kg DM.

محاسبه می‌نمایند. برای اینکه بره روزانه 200 گرم اضافه وزن داشته باشد باید energy metabolisabl یا Me آن بیشتر از 10.5 MJ/kg در ماده خشک باشد. بهتر است مواد غذایی مورد تغذیه بره‌ها توسط آزمایشگاه آنالیز شود. آزمایشگاه پارامترهای زیر را اندازه‌گیری می‌کند:

crude protein, metabolisable energy, digestibility, fibre and dry matter (DM) content of the feed

ارزش غذایی خوراک‌های معمول برای تغذیه بره‌ها

ارزش غذایی جیره معمول برای تغذیه بره‌ها

اقلام تشکیل‌دهنده جیره گوسفندان

1- غلات (Cereal grain):

یک شکل ارزان انرژی غلات می‌باشد که مقداری هم پروتئین جیره را تامین می‌نمایند. در انتهای دوره پرواربندی غلات 65 تا 85% جیره را تشکیل می‌دهند. چون فرم جویدن غذا بین گاو و گوسفند متفاوت است ضروری نیست که غلات فرآوری (rolling, flaking or cracking) شوند. غلات فسفر زیادی داشته بنابراین باید با کلسیم جیره بالانس شود برای اینکار کربنات کلسیم مناسب است (از سنگ آهک به مقدار 1درصد به جیره می‌توان اضافه نمود). کربوهیدرات اولیه غلات نشاسته است که در غلات مختلف میزانش متفاوت می‌باشد. گندم و ذرت 76، جو 61، و جوی دوسر 42درصد نشاسته دارند. میزان و وسعت تخمیر غلات مختلف در شکمبه با یکدیگر متفاوت است. جو و گندم سریع‌تر از ذرت و سورگوم در شکمبه تخمیر می‌شوند. جوی دوسر یا یولایف نشاسته کمی داشته ولی نشاسته‌اش سریع‌التخمیر می‌باشد. مقدار و وسعت تخمیر روی اسیدوز اثر می‌گذارند.

تخمیر و هضم نشاسته در غلات مختلف

تخمیر و هضم نشاسته در غلات مختلف

غالت مختلف در جیره

یکی دیگر از غلاتی که در تغذیه بره‌ها استفاده می‌شود چاودم یا تریتیکاله (Triticale) می‌باشد که در مقایسه با گندم فیبر بیشتری دارد (40% بیشتر از گندم فیبر دارد که بخاطر پلی‌ساکارید غیرنشاسته یعنی سلولز در آن می‌باشد). چاودم یا تریتیکاله غله‌ای جدید است که به‌وسیله انسان و درنتیجه تلاقی ژنوم‌های گندم جنس Triticum و چاودار جنس Secale به‌وجود آمده است. نام تریتیکاله از نام علمی گونه‌های به کار گرفته شده و دانه‌های گرده از چاودار می‌باشد. تریتیکاله کمتر در شکمبه دستخوش هضم می‌شود و بیشتر در روده تجزیه شده و گلوکز تولید می‌کند که بطور مستقیم توسط بره صرف تولید انرژی می‌شود.

بیشتر بدانیم:
اسیدوز در گوسفندان
نحوه تغذیه بره پروار
مصرف سورگوم در خوراک طیور و دام

لگومینه

گیاهان لگومینه دارای انرژی قابل متابولیزه بالایی می‌باشند و شکل تخمیر آنها در شکمبه با غلات متفاوت است. نشاسته کمتر و فیبر بیشتر لگومینه از آنها غذایی سالم‌تر برای تغذیه بره‌ها فراهم نموده است ولی به‌دلیل پروتئین بالای این گیاهان تخمیر آنها بخوبی صورت نمی‌گیرد و مقدار زیادی ازت همواره پس از مصرف بیش از 30% آنها در جیره از راه ادرار دفع می‌شود. لگومینه مکمل بسیار خوبی برای جیره‌هایی است که حاوی غلات بالایی می‌باشند. در غلات مهم‌ترین کربوهیدرات ذخیره‌ای نشاسته است و فیبر بخشی از غشا سلول را در نشاسته کم و فیبر بصورت انرژی ذخیره‌ای و ساختمانی می‌باشند. برای مثال لوپین، نخود و باقلا به ترتیب برابر 20، 9 و 11درصد فیبر است که در مقایسه با فیبر 6/6درصدی جو قابل ملاحظه است.

Urea، Salt and limestone، Sodium bentonite and sodium bicarbonate

به جیره‌های نشاسته‌ای (با grain زیاد) یک ترکیب ازت‌دار نظیر اوره اضافه می‌نمایند. اوره تجارتی 49% ازت دارد. باکتری‌های شکمبه از ازت جهت ساخت پروتئین‌ها استفاده می‌نمایند. اضافه نمودن 1% اوره به جیره غذایی برابر افزودن 2/87% پروتئین به جیره است. از 1% بیشتر بر میزان اوره نباید افزوده شود چرا که توکسیک می‌باشد. اضافه کردن سنگ آهک بصورت کربنات کلسیم به میزان 1 تا 1/5% بویژه در زمانی که میزان غلات جیره بالاست ضروری می‌باشد چون که میزان کلسیم غلات کم است. اضافه نمودن 1/5% نمک به جیره مصرف آب و غذا را افزایش می‌دهد. از بنتونیت سدیم و بی‌کربنات سدیم به ترتیب به میزان 2 و 0/5 تا 1درصد جهت جلوگیری از اسیدوز حاصله از گرین می‌توان به جیره اضافه نمود. میزان بنتونیت بعداً به 1 یا صفر درصد رسانده می‌شود.

خشبی جیره (Roughage)

بره‌ها برای خوب کار کردن دستگاه گوارش‌شان احتیاج به خشبی دارند. بعد از شیر گرفتن جیره بره باید حاوی 10 تا 30% خشبی باشد. اگر از کاه استفاده می‌شود باید میزانش از 10% کل جیره بالاتر نرود برای اینکه زیادتر از این مقدار بطور چشمگیر از انرژی جیره می‌کاهد. علوفه با کیفیت 30% جیره را باید تشکیل دهد. از سیلوی باکیفیت می‌توان بعنوان خشبی استفاده نمود.

محاسبه یک جیره مناسب برای بره‌ها

برای مثال جیره‌ای با ترکیبات ذیل در دست است:

oats, 25.5% triticale, 25.0% lupins, 2% bentonite and 1% bicarbonate 46.5%

علف تریتیکاله دارای DM ME/kg M 12.7 و 15% پروتئین خام است. برای محاسبه درصد آن در جیره را (25.5%) ضرب در درصد پروتئین موجود (15%) در گیاه نماییم که می‌شود 3/83درصد.

مشابه این محاسبه را می‌توان برای ترکیبات دیگر جیره نظیر لوپین انجام داد: 7.85%=%25×31/4 وقتی سهم پروتئین هریک از ترکیبات (lupins, oats, triticale) محاسبه شود پروتئین خام جیره برابر 15/2% می‌شود. از جدول می‌توان برای این منظور استفاده نمود.

ترکیب جیره برای محاسبه پروتئین خام

ترکیب جیره برای محاسبه پروتئین خام