به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ علائمی که در ادامه به آنها می‌پردازیم می‌توانند نشانه‌ای از بیماری در مرغ‌عشق‌ها باشند که با دیدن هرکدام از آنها باید سلامت پرنده را بررسی کنید.
افزایش بی‌حالی. به‌غیر از زمان خوابیدن پرنده، همچنین برخی از مرغ‌عشق‌های خجالتی و آرام ممکن است مدت طولانی‌ای را ساکت و بی‌تحرک بگذرانند. اولین علائم بی‌حالی آنست که پرنده نسبت به چیزهایی که درحالت عادی اورا سر شوق می‌آورند، بی‌علاقه شود بطور مثال: غذای جدید، خود شما، جفتش و... .
خوابیدن در طول روز. البته این اختلال می‌تواند به‌دلیل مزاحمت‌هایی باشد که پرنده را در شب بدخواب میکند. اما اگر بتوانید شبی آرام را برای پرنده خود فراهم کنید، خواب‌آلودگی پرنده در روز نشانه‌ای از عدم سلامت اوست. یکی از احتمالات، آلودگی پرهای مرغ‌عشق به کنه است، کنه‌ها با مکیدن خون پرنده در تمام طول شب او را بیدار نگه می‌دارند.
پف کردن پرها. پرنده هنگامی که احساس سرما میکند پرهای خود را به حالت پف‌کرده درمی‌آورد. این احساس سرما نشان‌دهنده دو چیز است؛ یا قفس پرنده سرد است، یا مرغ‌عشق ناخوش است. حتی گاهی ممکن است پرنده از سرما بلرزد.
سر و صدای بیش از حد. اگر پرنده شما دائماً درحال جیک‌جیک کردن است، نشان می‌دهد که ناراحت است. ممکن است هیچ علامتی مشهود نباشد، بنابراین اگر دربرابر هیچ‌گونه عامل استرس‌زا قرار ندارند باید نتیجه گرفت که پرنده درحال درد کشیدن است.
تغییر در حالت نشستن. پرنده‌ای که ناگهان مکان نشستن و استراحت خود را از روی چوب‌های قفس به‌روی زمین تغییر می‌دهد، یا دچار شکستگی بال شده یا به‌قدری ضعیف است که توانایی نشستن روی چوب را ندارد. یکی دیگر از نشانه‌هایی که احتمال وجود بیماری را نشان می‌دهد پرنده‌ایست که همیشه با یک پا روی چوب میخوابد و یکباره به خوابیدن با هردو پا تغییر حالت می‌دهد.
مقعد کثیف، همیشه نشانه‌ی مرطوب یا چسبناک بودن مدفوع است که معمولاً نشان‌دهنده مشکلات سلامتی است.
فضولات. شما باید با حالت، رنگ و حجم فضله پرنده‌تان در حالت عادی آشنا باشید. هر تغییری در آن می‌تواند نشانه‌ای از بیماری باشد، تنها هنگامی این تغییر فضولات، طبیعی است که پرنده درحال خوابیدن روی تخم‌هاست: تغییرات فضله در این زمان نشانه‌ی بیماری نیست. نکته: برخی از پلت‌هایی که برای خوراک پرنده استفاده می‌شوند حاوی ذرات رنگی است که باعث تغییر رنگ در مدفوع پرنده خواهد شد. مصرف این‌گونه پلت‌ها مناسب نیست چراکه تشخیص سلامت فضله را مشکل می‌سازد.
فضله‌ی شل. باید بدانید که گاهی اوقات مصرف بیش ازحد برخی از غذاها باعث بروز اسهال در پرنده خواهد شد. اگر مطمئن شوید که دلیل اسهال پرنده، خوراک نیست پس احتمال ابتلا به بیماری یا انگل وجود دارد.
وجود مایع در فضله. اینکه پرنده همراه با فضله مقدار کمی رطوبت نیز دفع کند کاملاً طبیعی است. اما ممکن است شما متوجه افزایش رطوبت در فضله‌ای که بر روی خاک‌اره یا کاغذ می‌افتد، نشوید. ادرار بیش از حد باعث نگرانی است و همانطور که در مورد قبلی گفته شد گاهی می‌تواند باعث شل شدن مدفوع گشته و گاهی بصورت مایعی جداگانه اطراف مدفوع جامد دیده شود. اگر این رطوبت بیش ازحد را در فضله پرنده مشاهده کردید حتماً با دامپزشک مشورت کنید.
فضولات رنگی. سبز: سبز شدن فضله‌ی پرنده‌ای که معمولاً مدفوعی به رنگ قهوه‌ای یا سیاه دارد نشانه اینست که به اندازه کافی غذا نمی‌خورد. یا اینکه می‌تواند به‌دلیل استرس بوده، یا گاهی درمورد پرنده‌هایی رخ می‌دهد که دچار سوءتغذیه هستند. همچنین می‌تواند نشانه عفونت در چینه‌دان پرنده نیز باشد.
فضولات رنگی. خاکستری: اگر فضله پرنده به رنگ خاکستری یا قهوه‌ای مایل به خاکستری تغییر کرد ممکن است مشکلی در لوزالمعده‌اش داشته باشد.
فضولات رنگی. قرمز: وجود رنگ قرمز تیره در فضله‌ها نمایانگر وجود خون و ناشی از مشکلات روده است (اما همیشه از خود بپرسید که آیا پرنده غذاهایی نظیر گیلاس، توت قرمز یا چغندر خورده است یا خیر؟ زیرا مصرف خوراک‌های رنگی باعث تغییر رنگ مدفوع خواهد شد و این امری کاملاً طبیعی است.)
فضولات رنگی. سبز روشن و زرد: این تغییر رنگ نشان‌دهنده بیماری کبدی است و فضولات در اثر صفرا به رنگ سبز و زرد درمی‌آیند.
دانه‌ها یا غذاهای هضم نشده در فضولات، که نشانه‌ی انگل‌های روده‌ای است. اگر پرنده‌ای که دچار این عارضه است درمان شود سیستم گوارش پاکسازی شده و طی چند روز مشکل برطرف خواهد شد. بنابراین اگر چنین اختلالی در پرنده مشاهده نمودید زودتر برای درمان اقدام کنید.
بیشتر بدانیم:
تشخیص بیماری پرندگان از طریق مدفوع
استفراغ. استفراغی که نشانه‌ای از بیماری است نباید با برگرداندن غذا توسط مادر برای تغذیه جوجه‌هایش اشتباه گرفته شود. استفراغ پرنده بیمار خیس است و معمولاً پرهای زیر نوک و سینه را کثیف میکند. دلایل بیماری مختلف بوده و باید خیلی فوری به دامپزشک مراجعه کنید.
سوراخ بینی بسته شده، یا ترشحات بینی. بینی یک مرغ‌عشق سالم هیچ‌گاه به ترشحات خشک یا خیس آغشته نمی‌باشد.
پاهای داغ. برای تشخیص این مورد نیاز دارید که دمای معمولی بدن پرنده را بشناسید. پاهای داغ معمولاً نشانه بیماری است (اغلب مشکلات کلیوی). البته توجه داشته باشید که پرنده‌های چاق پاهای داغ‌تری دارند که باید به سلامت رژیم غذایی‌اش توجه کرده و مصرف دانه‌ها و خوراک چرب را کاهش دهید. همچنین پرنده‌ای که دچار استرس شده یا فعالیت زیادی کرده نیز پاهای داغی خواهد داشت، بنابراین پیش از قضاوت درمورد حرارت پاها صبر کنید تا پرنده آرام شود.
پاهای سرد. پاهای سرد درصورتی می‌تواند نشانه بیماری باشد که با لرز، پف کردن پرها و بی‌حالی همراه باشد. نکته: پرنده‌ای که تازه حمام کرده نیز پاهای سردی دارد و جای هیچ نگرانی نیست.
چشم متورم یا زخمی. اگر اطراف چشم مرغ عشق متورم شده باشد یا ترشحات چشمی وجود داشته باشد لازم است از یک دامپزشک کمک بگیرید. چنین مشکلی می‌تواند بر اثر عفونت‌های میکروبی، ویروسی یا قارچی باشد.
پرهای چسبنده روی سر و صورت. این مورد می‌تواند نشان‌دهنده عفونت در چینه‌دان باشد. در صورت بروز این مشکل پرنده قادر به غذا خوردن نخواهد بود و اگر تحت درمان تخصصی قرار نگیرد خیلی زود میمیرد.
وجود خون روی پرها. نشان می‌دهد که پرنده زخمی شده که ممکن است با احساس ضعف همراه بوده و نیاز به مصرف آنتیبیوتیک داشته باشد.
لنگیدن. پا یا مچ پرنده آسیب دیده و برای اطمینان از اینکه شکستگی وجود نداشته باشد باید توسط دامپزشک معاینه گردد.
رشد بیش‌ازحد منقار یا ناخن‌ها. این نیز یکی از نشانه‌های بیماری است که غالباً به مشکلات کبدی مرتبط است.
منقار تغییر شکل داده یا ناقص شده. این عارضه نشانه‌ی لانه‌گزینی کنه‌هاست و برای رفع آن و نجات جان پرنده نیاز به درمان‌های جدی خواهد بود.
تنفس سریع و پی‌درپی، می‌تواند بر اثر گرمای بیش ازحد باشد. اما گاهی نیز می‌تواند نشانه‌ای از بیماری باشد. اگر مرغ‌عشق دائماً نوک خود را باز نگه می‌دارد و اگر صدایی شبیه به خسخس یا تیک‌تیک هنگام نفس کشیدنش می‌شنوید یا اگر دم پرنده با هر دم و بازدمی بالا و پایین می‌رود، نشانه‌ی اینست که مشکلاتی در سلامتش وجود دارد.
مراقبت‌های اولیه از مرغ‌عشق بیمار
اگر نشانه‌هایی از بیماری در پرنده مشاهده کردید حتماً به دامپزشک مراجعه کنید. پرنده بیمار را از دیگران جدا کرده تا بیماری سرایت نکند و قفس نگهداری پرندگان را با ضدعفونی‌کننده‌های مجاز برای حیوانات خانگی یا با مخلوطی یک به دو از ترکیب سرکه و آب، تمییز کنید.
راههای دیگری وجود دارد که با کمک آنها می‌توانید، قبل از مراجعه به دامپزشک آسایش پرنده را فراهم کنید.
- قفس پرنده‌ی بیمار را در محیطی آشنا قرار دهید تا استرس پرنده به حداقل برسد.
- مطمئن شوید که قفس گرم است، بیشتر بیماری‌ها باعث کاهش دمای بدن پرنده می‌شود و کاهش ناگهانی دمای قفس می‌تواند باعث مرگ او شود. لامپ‌های مادون قرمز گزینه سریع و بی‌خطری برای فراهم کردن گرماست، اما فقط درصورتی مجاز به استفاده از آن هستید که قبلاً از یک متخصص محل قرارگیری، ایمنی و کارآمدی آنرا پرسیده باشید.
- آب تازه به میزان کافی در دسترس پرنده گذاشته و غذای مورد علاقه‌اش را برایش فراهم کنید.
- اجازه ندهید کودکان و حیوانات خانگی دیگر در اطراف او هیاهو کنند و اورا در قفسش نگهداری کنید تا استرس کمتری داشته باشد.
منبع: omlet
ترجمه: مهسا احمدزاده