به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ بیماری حساسیت به نور یکی از بیماری‌های متابولیکی در دام است که به‌علت قرار گرفتن طولانی مدت دام‌ها در معرض نور خورشید رخ می‌دهد. اشعه UV آفتاب برروی مواد فتودینامیک پوست بدن دام اثر می‌گذارد و باعث آزاد کردن رادیکال‌های آزاد اکسیژن می‌شود، درنتیجه انرژی زیادی آزاد شده که سبب بروز صدمات شدید پوستی (درماتیت و نکروز پوستی) می‌گردد.
معمولاً یک گاو به‌راحتی می‌تواند با نور خورشید در سطح دامداری‌ها مواجه شود و به‌ندرت دچار آفتاب سوختی می‌شود. بااین‌حال گاهی با دام‌هایی روبرو می‌شویم که تحت تاثیر نور خورشید نشانه‌های بالینی را بروز می‌دهند که به‌نظر با آنچه بنام آفتاب سوختگی معروف است (سرخ شدن، دلمه بستن و درد) شباهت دارد.
درواقع این دام‌ها در اکثر موارد دچار ازدیاد حساسیت نوری شده‌اند. ازدیاد حساسیت نوری به این معناست که دام‌ها واکنشی فراتر از سطح معمول در برابر نور خورشید نشان داده و این دلیل تصور ما از آن بعنوان آفتاب سوختگی می‌باشد.
حساسیت دام به نور به 3 دسته تقسیم می‌شود:
1- مقدماتی
در فرم مقدماتی ماده‌ای که خورده شده(مانند بعضی از گیاهان خانواده هایپری کوم و یا برخی از داروها مانند فنوتیازین سولفانامیدها تتراسیکلین) باعث بروز حساسیت به نور خواهد شد. چراکه این مواد مستقیماً به‌صورت یک ماده فتودینامیک عمل می‌نماید.
2- ثانویه
این حالت اغلب در دام‌های بزرگ اتفاق می‌افتد و به‌خاطر آزردگی‌های کبدی ناشی از بیماری‌های باکتریایی ویروسی قارچی و یا در اثر نئوپلازی کبد رخ می‌دهد.
3- ساخته شدن رنگدانه‌های غیرطبیعی.
علائم بروز حساسیت دام به نور
بارزترین نشانه‌های حساسیت نوری در دام‌ها عبارتند از: ضخیم و سرخ شدن پوست، مخصوصاً در بخش‌های سفید پشت و بویژه دربخش‌هایی از پوست که برهنه هستند؛ همچون نواحی پیرامون بینی و چشم. در این نقاط که بیشتر در معرض نور خورشید هستند پوست لیچ انداخته و پوسته‌پوسته می‌شود.
نامحسوس‌ترین نشانه‌هایی بالینی که در اثر آفتاب‌سوختگی در دام به‌وجود آمده و آنرا آزرده می‌کند عبارتند از: تحریک‌پذیر و عصبی بودن زیاد. در یک دروه طولانی مدت پوست به شکلی آسیب می‌بیند که کنده شده و لایه جدیدی در زیر آن آشکار می‌شود.
در بیشتر موارد ضایعات در نواحی فاقد رنگدانه یا سفید پوست (مانند پلک چشم بینی تاج سم) به‌چشم می‌خورد. سرخی التهاب و ضایعات شامل کهیر (Urticaria) نکروز پوست می‌باشد. درواقع پوست دچار درماتیت شده و حتی در برخی موارد عروق خونی پوست هم آسیب می‌بینند.
درمان
درمان این حساسیت شامل انتقال هرچه سریع‌تر دام از آفتاب به سایه و استفاده از کرم‌های ضدآفتاب به‌صورت موضعی است. اگر ضایعات کبدی نیز وجود داشته باشد باید برای درمان اقدام شود. به‌طور مثال تزریقات دارو قطع گردد. از کورتوﻧﻬا مانند پردنیزولون به میزان 1/1 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت خوراکی و به مدت 10 روز توصیه می‌گردد.
برای کمک به روند ترمیم بافتی می‌توان دام را تحت درمان با ویتامین‌ها قرار داده و از ترکیبات پادزیستی برای مقابله با تهاجم عوامل عفونت ثانویه استفاده شده نمود.
منبع: decamond