به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ برای تأسیس و راه‌اندازی مرغداری لازم است که با قوانین و ضوابط آن کاملاً آشنا باشید و از آنها پیروی کنید. پیروی از این قوانین علاوه بر اینکه به کاهش بیماری‌ها و سالم نگه داشتن محیط زیست کمک می‌کند بر روی تولید مرغداری شما نیز بسیار موثر است.
الف. ضوابط بهداشتی جایگاه پرندگان گوشتی
1.رعایت ضوابط نظام دامداری در تاسیس مرغداری الزامی است؛
2.زمین محل ساخت مرغداری باید در جاهایی در نظر گرفته شود که از نظر زیست جوندگان (انواع موش) عاری یا بسیار کم و محدود باشد؛
3.وجود حصار در اطراف سالن‌ها و دیگر تاسیسات، به منظور جلوگیری از ورود حیوانات و افراد متفرقه الزامی است؛
4.وجود حوضچه‌های ضدعفونی در ورودی‌های مجموعه مرغداری و در صورت چند سنی بودن، در ورودی تاسیسات هر گله نیز الزامی است. در صورت وجود کارخانه تهیه خوراک طیور در مرغداری، وجود حوضچه ضدعفونی در ابتدای ورودی آن نیز ضروری است؛
5.ساخت دفتر اداری و سرویس‌های بهداشتی در ابتدای ورودی مرغداری الزامی است؛
6.اتاق مناسب برای ضدعفونی کالاهای لازم واحد، در ابتدای ورودی در نظر گرفته شود؛
7.فاصله بین سالن‌ها بین 10 تا 15 متر و فاصله سالن‌ها از حصار اطراف حداقل به اندازه عرض سالن‌ها باشد و کمتر از 12 متر نباشد؛
8.ساخت پارکینگ در خارج از محوطه مرغداری، به منظور جلوگیری از ورود خودروهای متفرقه ضروری است؛
9.سطوح داخلی و خارجی همه سالن‌ها و تاسیسات باید شستشوپذیر و قابل ضدعفونی بوده، همچنین تا ارتفاع مناسب قابل سوراندن باشد؛
10.به منظور جلوگیری از ورود پرندگان، نصب توری بر روی همه پنجره‌ها و منافذ ورود و خروج هوای سالن‌های مرغداری و دیگر تاسیسات الزامی است؛
11.سالن‌ها و دیگر تاسیسات باید به نحوی ساخته شود که از نفوذ جوندگان و دیگر حیوانات جلوگیری کند؛
12.محوطه مرغداری (بین سالن‌ها و اطراف سالن‌های پرورش) تا شعاع 12 متری باید شستشوپذیر و قابل ضدعفونی و شعله دادن باشد؛
13.محوطه مرغداری باید نقاط کور و کنترل‌ناپذیر نداشته باشد و از هرگونه تاسیسات اضافی و ضایعات (وسایل مستعمل و فرسوده) عاری باشد؛
14.باید در فاصله 3 تا 5 متری از حصار دور تا دور مرغداری چند ردیف درختکاری شود، منوط به اینکه فاصله 12 متر فضای قابل شستشو از آخرین سالن رعایت شده باشد؛
15.در مجتمع‌های بزرگ مرغداری (چند سنی) بین مزرعه‌ها، درختکاری انبوه یا جنگل کاری شود؛
16.آب آشامیدنی مصرفی:
16,1.منابع آب بهداشتی باید کافی و قابل تامین باشد؛
16,2.منابع آب شبکه آبرسانی درون مرغداری (هوایی و زمینی) نفوذناپذیر باشد؛
16,3.منابع آب شبکه آبرسانی کنترل‌پذیر، شستشوپذیر، قابل لایروبی و ضدعفونی باشد؛
17.چاه فاضلاب و چاه تلفات باید دارای موقعیت مناسب و فاصله لازم از منابع آب و شبکه آبرسانی باشد؛
18.مرغداری باید دارای شبکه برق‌رسانی کافی برای سالن‌ها و دیگر تاسیسات باشد؛ علاوه بر این، وجود موتور برق اضطراری در واحدهایی که از شبکه‌های برق‌رسانی استفاده می‌کنند نیز ضروری است؛
19.کوره لاشه‌سوز و چاه تلفات غیرقابل دسترس حیوانات باشد و با در نظر گرفتن جهت وزش باد در دورترین نقطه از سالن‌ها احداث شود، به نحوی که در بهداشت منطقه و واحد مرغداری تاثیر منفی نداشته باشد؛
20.اتاق کالبدگشایی به تناسب ظرفیت هر مزرعه در محل مناسب و نزدیک به محل دفع تلفات تاسیس شود و شستشوپذیر و قابل ضدعفونی کردن باشد؛
21.واحد مرغداری باید دارای منابع سوخت کافی با ظرفیت مناسب باشد و منابع مذکور در جوار حصار مرغداری تعبیه شود، به نحوی که برای تخلیه سوخت، به ورود وسیله نقلیه به مرغداری نیاز نباشد؛
22.فاصله لازم بین منابع تامین سوخت و آب مصرفی مرغداری به منظور جلوگیری از نشت مواد سوختی به شبکه آبرسانی رعایت شود؛
23.دیوارها و سقف سالن‌های پرورش باید عایق‌بندی مناسب داشته باشد؛
24.کف سالن‌ها و تاسیسات از سطح زمین محوطه بیرونی به منظور جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت و عوارض بعدی آن بالاتر قرار گیرد؛
25.طول، عرض و ارتفاع سالن‌ها بسته به آب و هوای مختلف و سیستم پرورشی، به منظور تامین تهویه مناسب و جلوگیری از تغییرات شدید حرارت در نظر گرفته شود؛
26.برای هر سالن، اتاق سرویس برای جلوگیری از ورود مستقیم هوای بیرونی؛ نصب مخزن برای آب دارویی و اقدامات کنترلی گله و دیگر تجهیزات در محل مناسب در نظر گرفته شود؛
27.در سیستم تهویه سالن‌های پرورش مواد زیر به عنوان نکات لازم برای طراحی سیستم تهویه پیشنهاد می‌شود:
27,1.میزان هوای لازم بر اساس وزن زنده پایان دوره، حداکثر گرمای محیط و وضعیت رطوبت در طول سال باید در نظر گرفته شود تا هوای لازم تامین شود؛
27,2.سرعت جریان هوا در سالن حداکثر 2,0 متر در ثانیه باشد؛
27,3. نحوه ورود هوا به نحوی تنظیم شود که ضمن رعایت بند 1 و 2 از ایجاد کوران در سالن جلوگیری کند؛
27,4. کارشناسان ذیربط با توجه به شرایط آب و هوای منطقه‌ای و نکات فوق سیستم‌های تهویه مرغداری را به صورت مناسب طراحی کنند؛
27,5. وضعیت خروجی سیستم تهویه باید دارای شرایط زیر باشد:
الف. به منظور جلوگیری از پخش هوای داخل بر روی هواکش‌ها، نصب کانال فلزی (داکت) توصیه می‌شود؛
ب. حفاظ کنترل‌پذیر داشته باشد؛
ج. در زیر محل خروجی هوا، حوضچه‌های مناسب حاوی آب و ماده ضدعفونی برای جلوگیری از پخش گرد و غبار تعبیه شود.
28. رطوبت نسبی هوا برای سالن‌های پرورش با توجه به شرایط آب و هوای منطقه به میزان 55 تا 75 درصد تامین شود؛
29. سیستم خنک‌کننده و گرمازا:
- منبع تامین حرارت اتاقک، خارج از سالن باشد؛
- هوای گرم و سالم به وسیله کانال‌های مناسب به سالن وارد شده و در تمام طول سالن هوای گرم به طور یکنواخت توزیع شود؛
- منبع تامین حرارت به حدی در نظر گرفته شود (ظرفیت تولید گرما) که در زمان جوجه‌ریزی با توجه به سیستم تهویه مناسب، دمای 35 درجه سانتی‌گراد در سالن تامین شود؛
- سیستم خنک‌کننده بر حسب شرایط جغرافیایی باید به گونه‌ای باشد که در گرم‌ترین فصل، دمای هوای درون سالن را کاهش بدهد، به نحوی که از تنفس دهانی جوجه‌ها (Panting) جلوگیری کند.
ب. ضوابط مدیریت بهداشتی پرندگان گوشتی
1.خروج تلفات و ضایعات از مرغداری‌ها ممنوع است؛
2.همه مرغداران موظف‌اند نسبت به دفع تلفات و ضایعات از طریق چاه یا لاشه‌سوز اقدام کنند؛
3.حمل کود باید طبق ضوابط تعیین شده انجام شود؛
4.آماده‌سازی سالن و تجهیزات:
نظافت کامل، شستشو، ضدعفونی سالن و تاسیسات و تجهیزات و محوطه باید پیش از جوجه‌ریزی برابر دستورالعمل انجام شود؛
5.نگهداری هرگونه پرنده زینتی – بومی و دیگر ماکیان و حیوانات دیگر در محوطه مرغداری ممنوع و نگهداری سگ‌های نگهبان تحت شرایط خاص بهداشتی مجاز است؛
6.مرغداران ملزم به تهیه لباس کار مناسب، کلاه، چکمه و ماسک برای پرسنل و بازدیدکنندگان و واکسیناتورها هستند؛
7.همه مرغداران باید دارای امکانات حمل و نقل مناسب واکسن و همچنین یخچال برای نگهداری واکسن در مرغداری و لوازم و وسایل مناسب جهت استفاده واکسن باشند؛
8.همه کارگران مرغداری باید از شبکه‌های بهداشت و درمان استان خود، کارت بهداشت دریافت کنند؛
9.شستشو و گاز دادن یا ضدعفونی همه لوازمو تجهیزات از قبیل: دان‌خوری، آبخوری، کیسه های حمل دان و لباس‌ها و... به ویژه وسایلی که از دوره گذشته استفاده شده، الزامی است؛
10.مواد متشکله خوراک طیور از داخل واحد خارج نشده و به نحو مناسب ضدعفونی شود؛
11.حداقل فاصله جوجه‌ریزی بعدی از زمان تخلیه کود در شرایط عادی 15روز تعیین شده است؛
12.حداقل فاصله بین جوجه‌ریزی در شرایط غیرعادی، به ویژه در مناطق متراکم بسته به نوع بیماری، به وسیله اداره دامپزشکی اعلام خواهد شد؛
13.استفاده از کارت اطلاعات پرورشی برای هر گله به طور مجزا برای هر سالن توصیه می‌شود. این کارت باید حاوی: عناوین تعداد جوجه‌ریزی، تاریخ جوجه‌ریزی، تلفات روزانه، واکسیناسیون، مقدار دان مصرفی روزانه، داروی مصرفی و همه مسائل مدیریتی باشد؛
14.وجود تجهیزات آماده‌سازی و شستشوی سالن‌ها از قبیل: دستگاه سمپاش و شعله افکن، پمپ تحت فشار و... در واحدهای پرورشی به صورت اختصاصی ضروری است؛
15.وجود تجزیه شیمیایی و میکروبی آب آشامیدنی در مرغداری حداقل به طور سالیانه برای رفع کاستی‌های ممکن ضروری است؛
16.برای جلوگیری از عوارض سوء رشد و ایجاد زمینه‌های مساعدکننده بروز بیماری‌ها باید از مواد اولیه خوراک طیور منطبق بر استانداردهای ملی استفاده شود؛
17.پساب و فاضلاب مرغداری‌ها هدایت شود. مسیر هدایت فاضلاب باید دارای پوشش مناسب و کنترل‌پذیر باشد؛
18.نصب کنتور آب در مبداء ورودی آب به هر سالن به منظور ثبت میزان مصرف آب روزانه ضروری است؛
19.نصب دماسنج و رطوبت‌سنج به منظور کنترل دما و رطوبت در محل و ارتفاع مناسب، به تعداد کافی ضروری است؛
20.برای غوطه‌ور کردن وسایل مرغداری باید در محوطه، حوضچه مناسب احداث شود.
منبع: خوشه