به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ معمولاً هنگام بیماری پرنده، تغییرات آشکاری در مدفوعش دیده می‌شود که معمولاً برای هر بیماری این تغییرات مختص و خاص نمی‌باشد، تغییر در رنگ، شکل، حجم، رطوبت مدفوع ممکن است یک مشکل کاملاً جدی باشد در این شرایط معاینه پرنده توسط دامپزشک بهترین راهکار می‌باشد.
«مهم این است که برای پیشگیری از هرگونه بیماری، مدفوع طبیعی پرنده خود بررسی نمایید و حالت‌های آن را در دفترچه‌ای یاداشت نمایید، به عنوان یکی از بهترین روش‌های پیشگیری و تشخیصی، تغییرات مدفوع سرنخ مهمی در مورد بیماری پرندگان خانگی است.»
اجزای یک مدفوع طبیعی در پرندگان چگونه است؟
سه مولفه در مورد مدفوع طبیعی وجود دارد.
در بسیاری از پرندگان خانگی اولین جزء خود مدفوع است. به‌طور کلی رنگ مدفوع طبیعی سبز تیره است و بخش جامد از مدفوع را تشکیل می‌دهد. ولی نیاز است بدانید رنگ مدفوع ممکن است با نوع مواد غذایی وتغذیه‌ای دچار تغییر گذارا گردد.
جزء دوم جزو اورات، یا جزو ادرار جامد محسوب می‌گردد. برخلاف بسیاری از حیوانات، پرندگان، برای حفظ آب در بدنشان، ادرار خود را با شکلیتی جامد اورات دفع می‌کنند. ادرار آنها معمولاً سفید رنگ است.
سومین بخش، که اغلب توسط نگهدارندگان به رسمیت شناخته نشده است، ادرار مایع روشن و شفاف است.
دفع مدفوع غیرطبیعی چیست؟
به عبارت ساده، هرگونه تغییر در دفع مدفوع توسط پرنده که خارج از اندازه و شکل طبیعی خود باشد مدفوع را غیرطبیعی می‌نامند. هنگامی که مدفوع پرنده دچارتغییرات ظاهری و قابل رویت می‌شود و تمایز زیادی با مدفوع طبیعی دارد لازم است جهت بررسی دقیق علت به یک دامپزشک آشنا به پرندگان مراجعه نمایید.
به‌طور معمول، مدفوع غیرطبیعی می‌تواند شامل یکی از موارد زیر دانست:
- مدفوع کمتر از حد نرمال باشد
- افزایش تعداد دفعات دفع مدفوع
- تغییر در رنگ یا بافت یا جزئیات مدفوع و یا جزئیات اورات
- حالت کفی شکل مدفوع (یا در اصطلاح کف شامپانی)
- افزایش رطوب یا مایع در مدفوع (به نام پلی‌اوری، یا ادرار بیش از حد)
- حضور خون یا لکه‌های خونی متراکم
شایع‌ترین نشانه‌های قابل رویت درمدفوع غیرطبیعی پرندگان پلی‌اوری می‌باشد (ادرار بیش از حد و یا رطوبت زیاد). در حالی که بسیاری از نگهدارندگان پرندگان آن را اسهال می‌نماند، (امکان اسهال وجود دارد) اما اسهال در پرندگان معمول نیست. هر نوع مدفوع با رطوبت و شل گونه را نمی‌توان اسهال نامید.
دلایل تغییر شکل طبیعی مدفوع پرندگان
بسیاری از بیماری‌ها می‌توانند باعث تغییر در مدفوع شوند. رژیم غذایی متغییر می‌توانند در تغییر مدفوع تاثیرگذار باشند. برای مثال، شما تصمیم گرفته‌اید که به پرنده خود مقداری لبو یا چغندر پخته دهید، رنگ لبو می‌تواند باعث تغییر رنگ مدفوع با طیف قرمز، آبی کبود یا بنفش برای مدت کوتاهی و گذرا پس از تغذیه گردد با فرض این که رژیم غذایی پرنده ثابت بوده است. (پس نمی‌توان هر تغییر رنگی در مدفوع را بیماری دانست و باید این نکات را نیز در روند تشخیص مورد توجه قرار دهید) از علل شایع مدفوع غیرطبیعی می‌توان به بیماری‌های روده، بیماری‌های کلیوی، بیماری‌های کبدی، عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی، و عفونت‌های انگلی اشاره نمود. برای مثال در برخی پرندگان علائم شکلیتی مدفوع بیماری کبدی ممکن است سبز آهکی باشد و درمسمومیت پرنده با فلزات سنگین مدفوع می‌تواند به رنگ قرمز یا سیاه و سفید باشد.
تشخیص مدفوع غیرطبیعی توسط دامپزشک
یک دامپزشک با تجربه با انجام انواع آزمایشات و آزمون‌های مربوطه، از جمله آزمایش خون، رادیوگرافی (اشعه X) تلاش می‌کند تا علت عارضه و بیماری که باعث تغییر مدفوع به حالت غیرطبیعی شده است را بیابد. برای تست انگل‌ها، مخمرها و باکتری‌ها از نوع خاصی از رنگ‌آمیزی (به نام رنگ‌آمیزی گرم) استفاده می‌شود. بررسی میکروسکوپی مدفوع برای تشخیص انگلی نیز جز مراحل تشخیصی می‌باشد، در صورتی که دامپزشک تشخیص وجود علائمی همچون عفونت باکتریایی یا قارچی مشکوک در مدفوع را دهد ممکن است نیاز به آزمایشات دیگری نیز باشد. طی تمام این مراحل تحت نظر دامپزشک می‌تواند باعث تشخیص درست بیماری، نوع عارضه ودرمان و پیشگیری سریع گردد.
آیا پرندگان با مدفوع غیرطبیعی قابل درمان هستند؟
بسته به نوع تشخیص وعلت مدفوع غیرطبیعی، بسیاری از پرندگان که مدفوع غیرطبیعی دارند با موفقیت درمان می‌شوند. شما به عنوان یک فرد نگهدارنده موظف هستید تا در جهت حفظ سلامت پرنده خود تمامی تدابیری را که دامپزشک مربوطه اتخاذ می‌کند را در راستای یک همکاری دوستانه و متقابل انجام دهید تا تشخیص و درمان در کوتاه‌ترین زمان ممکن صورت پذیرد.
(اگر فکر می‌کنید پرنده شما دچار تغییرات در مدفوع شده است، حتماً با یک دامپزشک آشنا به پرندگان مشورت کنید.)
نگهدارنده محترم: از درمان‌های خودسرانه و تجویزهای غیر اصولی دارویی برای حیوانات به شدت پرهیز نمایید هرگونه اشتباه در تشخیص می‌تواند باعث ایجاد عوارض جبران نشدنی دیگر گردد.
تذکر: در راستای حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی و تمامی گونه‌های جانوری از رهاسازی هرگونه حیوانات بیمار وغیربومی در طبیعت آزاد به شدت پرهیز نمایید، در صورتی که قادر به نگهداری و درمان نیستید می‌توانید با اداره محیط زیست محل سکونت خود تماس حاصل نموده تا اقدامات لازم از طریق ماموران خدمتگذار این نهاد بدونه هیچ چشم داشتی اتخاذ گردد.
منبع: سایت ۶۰۱۹