به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ قوچهای سالم، شرایط و انرژی لازم برای بارورسازی میش‌ها را دارند. قوچ‌هایی که شرایط خوبی برای بارورسازی دارند نسبت به دمای زیاد حساس‌تر بوده و در هوای گرم فعالیت جنسی‌شان کاهش می‌یابد.
خنک نگهداشتن قوچ
در هوای گرم پشم قوچ‌ها را قبل از بارورسازی باید چید. اما حدودا 12 میلی‌متر از پشم آن‌ها باید روی بدنشان بماند. در هوای گرم قوچ‌ها را از میش‌ها جدا کرده و در مکانی خنک و سایه دار قرار دهید اما در هنگام شب میش‌ها و قوچ‌ها را در یک مکان قرار دهید.
هرچه تنش گرمایی کمتر باشد قوچ‌ها از نظر جنسی بهتر تحریک شده و در نتیجه در شروع فصل بره‌زایی بره‌های بیشتری تولید می‌شود. اگر قوچ‌ها در معرض هوای بسیار گرم یا تب باشند به مدت شش هفته موقتاً عقیم می‌شوند.
سلامتی قوچ‌ها
دومین فاکتور مهم برای جفتگیری موفق در گله‌ها سلامت بدنی قوچ‌ها است. سم‌های قوچ سالم باید مرتباً وارسی شود تا از بروز بیماری و پوسیدگی و سم اضافی پیشگیری شود. سم‌های بلند را چند هفته پیش از فصل جفتگیری بتراشید تا قوچ از هرگونه لنگ زدن ناشی از سم‌تراشی فارغ شده باشد. قوچهای لنگ قدرت بارورکردن کمتری دارند.
قوچ‌ها باید ازنظر وجود جراحت پوستی بر روی آلت تناسلی بررسی شوند و در صورت وجود عفونت تا زمان جفتگیری درمان شوند. کیسه بیضه قوچ‌ها نیز باید از نظر رشد نرمال بررسی شود. در صورت امکان آزمایش نطفه صورت بگیرد تا قوچهای عقیم و قوچهای با قابلیت باروری ضعیف شناسایی شوند.
قوچهای با قابلیت باروری ضعیف، فصل بره‌زایی را طولانی کرده و میزان بره‌زایی را کاهش می‌دهند. این آزمایش مخصوصاً در گله‌هایی که تنها یک یا دو قوچ دارند بسیار مهم است. اگر در گله فقط یک قوچ باشد و آن هم عقیم باشد گله هیچ بره‌ای تولید نخواهد کرد.
قوچی که از سلامت کامل جنسی برخوردار باشد می‌تواند 30 تا 40 میش را بارور سازد. تعداد بارورسازی، در جاهای مسقف و سربسته بیشتر است. بره قوچی که رشد خوبی داشته باشد در سن 5 یا 6 ماهگی باید 20 تا 25 میش را بارور سازد.
قوچهای کم‌تجربه‌تر به همه میش‌ها توجه دارند و به همین دلیل ممکن است نتوانند همه میش‌هایی که دو دوره فحلی هستند را شناسایی کنند. در این صورت میش مورد نظر را باید یک تا دو بار پس از بارورسازی از چنین قوچی جدا کرد.
ثبت تاریخ جفت گیری
تاریخ جفتگیری از لحاظ تعیین زمان فصل بره‌زایی بسیار مهم است. برای اطمینان از تاریخ‌های دقیق باروری میش‌ها، بایستی قوچ را به وسیله علامت‌گذار مشخص کرد. یراق‌های علامت گذار در بازار موجود است.
یکی دیگر از روش‌های مناسب برای علامت‌گذاری تهیه مخلوطی از روغن سفید ساده یا روغن موتور با مواد سنگ سیمان یا دوده چراغ است که روزی یک بار باید بر روی سینه قوچ زده شود. هنگام جفتگیری این علامت بر روی میش نیز می‌افتد و روی کفل آن ثبت می‌شود. این علامت‌ها را باید روزانه ثبت نمود.
این اطلاعات ثبت می‌شود و برای تخمین آغاز فصل بره‌زایی می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند و زمان آماده کردن تجهیزات و مکان لازم برای تولد اولین بره را مشخص می‌کنند. برای ثبت باروری تکراری کار علامت‌گذاری با رنگ‌های روشن‌تر شروع و هر دو هفته رنگ تیره‌تری انتخاب می‌شود.
آماده‌سازی قوچ‌ها در فصل جفتگیری
دوره فحلی میش‌هایی که آبستن می‌شوند، موقتاً متوقف می‌گردد. در فصل جفتگیری روزانه حداقل یک بار گله را وارسی کرده و از سلامت و لنگ نبودن قوچ‌ها اطمینان حاصل کنید. به دلیل امکان بیمار یا لنگ شدن قوچ‌ها، باید همیشه یک قوچ پشتیبان در نظر گرفت.
برای مطالعه کامل مقاله کلیک کنید:
تولیدمثل گوسفند
منبع: گوسفند زنده