به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ وجود اجسام فلزی مثل سیم و میخ و سوزن و غیره و اجسام غیر فلزی مثل شن و سنگریزه و استخوان وغیره، در شکمبه و نگاری و عوارض احتمالی حاصله از این گونه اجسام مانند انباشتگی شکمبه (Impaction) و نفخ شکمبه Rumen tympan چسبندگی شکمبه به جدار شکم و چسبندگی نگاری به دیواره شکم و حجاب حاجز، پریتونیت، تورم پرده خارجی قلب در اثر ضربه حاصله از اجسام خارجی در شتر نیز مانند دیگر نشخوارکنندگان از اهمیت خاصی بر خوردار است.
بدیهی است که حیوان از خوردن هر نوع جسم خارجی که به نحوی در غذای روزانه او وارد شود روی‌گردان نبوده و تا به حال انواع و اقسام اجسام خارجی به اشکال و صور مختلف وبه اندازه‌های متفاوت از معده این حیوان خارج شده است.
احتمال بروز بیماری تورم ضربه‌ای نگاری و برون شامه قلب را در مقایسه با گاو، در شتر بسیار کم بوده و علت آن را دلایل زیر می‌تواند باشد.
1 - ضخامت جدار نگاری: ضخامت فوق‌العاده جدار این عضو که در مقایسه با گاو در حدود سه برابر می باشد در حقیقت سد محکمی بوده که نفوذ اجسام فلزی را دچار اشکال می‌سازد.
2 - اندازه نگاری: وسعت زیاد حفرات نگاری عامل موثر دیگری در این مورد می‌باشد، بدین ترتیب که وقتی جسم خارجی در این عضو جایگزین شد فضای بیشتری که در اختیار دارد کمتر تحت تاثیر حرکات این عضو و فشار اعضاء مجاور قرار گرفته و در نتیجه احتمال نفوذ آن نقصان می‌یابد. بنابراین دلیل بالا بودن درصد اجسام فلزی متنفذه در نگاری با مقایسه در شکمبه را می‌توان به این ترتیب تفسیر نمود که چون اندازه نگاری در این حیوان در مقایسه با شکمبه کوچک بوده و محفظه تنگی را تشکیل می‌دهد و از طرفی دارای حرکات بیشتری می‌باشد لذا احتمال نفوذ اجسام فلزی نوک‌تیز در چین‌های نگاری بیشتر از شکمبه است.
3 - ساختمان داخل نگاری: تعداد زیاد حجرات، وسعت و عمق آنها در نگاری شتر در فقدان بروز این بیماری موثر بوده است بدین ترتیب که وقتی جسم خارجی در یکی از حجرات قرار گرفت بلافاصله با ذرات شن و ماسه وخاک که در عمق هر حجره وجود دارد مخلوط شده و بعد از مدتی در بین توده‌ای از این مواد و محتویات دستگاه گوارش قرار می‌گیرد. قرار گرفتن اجسام فلزی در میان این مواد به احتمال زیاد آنها را از هر نوع حرکتی باز می‌دارد بنحوی که نه قادر به نفوذ بوده و نه توانائی برگشت مجدد به داخل نگاری را دارند.
4 - ضخامت جدار شکمبه: از آن جائی که جدار شکمبه در این حیوان در مقایسه با گاو، دارای ضخامت کمتری است لذا احتمال نفوذ اجسام فلزی نوک تیز از داخل این عضو به اعضای مجاورش بیش از نگاری است.
5 - نحوه خوابانیدن حیوان: عامل موثری که ممکن است در تقلیل بروز این بیماری وجود داشته باشد نحوه خوابانیدن و آرمیدن حیوان است. بدین معنی که این حیوان همیشه برای خوابیدن روش کاملاٌ مستقیمی را انتخاب نموده و کمتر نظیر نشخوارکنندگان دیگر مانند: گاو از این پهلو به آن پهلو می‌شود در نتیجه فشار اندام‌ها بر روی یکدیگر و نفوذ اجسام فلزی کاهش پیدا می‌کند.
نویسنده: دکتر احسان مقدس