به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ سگ ماستیف تبتی (Tibetan Mastiff) سگی غول‌پیکر، با استخوان‌بندی محکم و تنومند است. طول بدن به نسبت بیشتر از ارتفاع آن است. سر، پرچین و چروک، پهن، سنگین و قدرتمند است. پوزه پهن و از هر زاویه گرد می‌باشد. بینی بزرگ و سیاه رنگ است. دندان‌ها منظم و قیچی‌وار بر روی یکدیگر قرار دارند.
معمولاً لب بالا، لب پایین را می‌پوشاند. چشم‌ها متوسط، عمیق، قهوه‌ای تیره تا روشن یافت می‌شوند. گوشت‌ها افتاده و به شکل V نزدیک به سر آویزان هستند. تیبتن ماستیف دارای گردن عضلانی و پوست نسبتاً شل در میانه گردن است. این پوست شل معمولاً در حیوان نر بیشتر از ماده قابل رویت می‌باشد. کمر صاف و دم به صورت حلقه بر پشت حیوان قرار می‌گیرد. پاهای جلویی صاف و پر مو می‌باشد.
پنجه‌ها گرد و همانند پنجه گربه می‌باشد و معمولاً در بین پنجه‌ها مو وجود دارد. ناخن‌های جلویی گاهاً توسط جراحی بیرون کشیده می‌شود. دارای پوشش خارجی 2 لایه عظیم و ضخیم است. در دور گردن همانند شیر یال بلند دارد و این پوشش بر روی سر کوتاه‌تر است. در رنگ‌های مشکی، قهوه‌ای و خاکستری همراه با خال‌های قهوه‌ای و یا بدون خال یافت می‌شود. خال سفید نیز قابل قبول است.
برخی پروش‌دهندگان ماستیف تبتی را به دو گروه تقسیم می‌نمایند. گرچه هر دو ممکن است از یک شکم متولد شوند (Dokhyi و Tsang-Khayi). نوع Tsang-Khyi به معنای "سگ اهل Tsang" می‌باشد که به عنوان "صومعه" تشریح شده است. این نوع ماستیف بلندتر، دارای استخوان‌بندی محکم‌تر و چروک بیشتر بر روی سر است. Dokhyi یا نوع "چادرنشین" لاغرتر و دارای چروک کمتر می‌باشد.
خلق و خوی ماستیف تبتی
ماستیف تبتی نژاد شجاع، نترس و در عوض آرام و بافکر است. بسیار باوفا نسبت به اهل خانواده‌اش. اگر شب‌ها بیرون از منزل باشد پارس می‌کند که البته این کار را در داخل منزل انجام نمی‌دهد. یک سگ چوپان و گارد ایده‌آل است. در برابر گرگ، پلنگ و هر حیوان درنده‌ای که گله‌اش را تهدید کند بسیار وحشی برخورد می کند.
به یک صاحب با اراده و با اعتماد به نفس نیاز دارد تا به او بفهماند که رئیس کیست و از تبدیل شدن آن به سگی لجباز، سرخود، تهاجمی جلوگیری به عمل آورد. این نژاد به شدن مایل به جلب رضایت صاحبش است. روابط مهربانی با کودکان دارد. اما اگر از تولگی به خوبی اجتماعی نشود، می‌تواند برای افراد غریبه خطر بزرگی محسوب شود. به صورت غریزی تبدیل به محافظ و گارد خانواده و قلمروشان می‌شود. اگر از تولگی آموزش ببیند با سایر حیوانات رفتار خوبی خواهد داشت و اگر صاحبش به او بفهماند که جنگ، آن چیزی نیست که می‌خواهد، می‌تواند رابطه تحت کنترل خوبی با سایر سگ‌ها نیز داشته باشد. اگر ماستیف تبتی فکر کند از صاحب خود قدرت فکر و تصمیم گیری بیشتری دارد هرگز فرمان‌برداری نخواهد نمود.
هنگامی که ما انسان‌ها با سگ‌ها زندگی می‌کنیم جزء گله و یا گروه آنها می‌شویم و این گروه تنها یک رهبر و آلفا نیاز دارد. حد و مرزها به وضوح قابل لمس و قوانین جا افتاده‌اند. این آن چیزی است که باید کاملاً ملکه ذهن ماستیف تبتی شما شود. اگر نمی‌‌خواهید در آینده با غرش و حتی حمله و گاز روبرو شوید. شما و حتی هر انسان دیگری باید در مقام بالاتر از سگ قرار داشته باشید و سگ باید بداند که شما تصمیم‌گیرنده هستید نه آنها! این تنها روشی است که به داشتن یک رابطه موفق با سگ ختم خواهد شد. این نژاد اگر به خوبی آلفای خود را بشناسد، اجتماعی شده، تربیت شود و از فعالیت بدنی کافی برخوردار شود به سگ همراه ایده‌آل تبدیل خواهد شد. ماستیف تبتی به یک صاحب با تجربه نیاز دارد.
وزن و ارتفاع
وزن در نرها و ماده ها: 61-71 سانتیمتر
ارتفاع در نرها و ماده ها: 64-78 کیلوگرم
برخی از صاحبان اروپایی مدعی هستند که این سگ می تواند تا 99 کیلوگرم وزن بگیرد. حال آنکه به صورت عموم وزن این سگ‌ها زیر این رقم است.
مشکلات سلامتی
مشکلاتی از قبیل دیسپلازیای پاهای عقب، تیرویید، مشکلات پوستی و عفونت گوش قابل ذکر است.
شرایط نگهداری تیبتن ماستیف
تیبتن ماستیف در داخل خانه آرام است و اگر به اندازه کافی فعالیت بدنی داشته باشد می‌تواند داخل آپارتمان نیز زندگی نماید.
فعالیت بدنی
به پیاده‌روی روزانه نیاز دارد. در هنگام پیاده‌روی دقت کنید که همراه در پشت سر و یا کنار شما قدم بردارد. او در ذهن خود می‌پروراند که همیشه رهبر راه را نشان می‌دهد و آن کسی جز انسان نیست. به خاطر داشته باشید تا عضلات، مفاصل و استخوان‌های سگ در حال رشد نباید بیش از حد تحت استرس ناشی از فعالیت بدنی زیاد قرار گیرد. آنها در هرحال نیاز به پیاده‌روی روزانه دارند تا غریزه مهاجرت‌شان ارضا شود.
طول عمر
حدود 15 سال یا بیشتر.
آراستن
نیاز به برس کشیدن منظم دارد، معمولاً در فصل زمستان موها پر پشت می‌شود و سالی یکبار با گرم شدن هوا ریزش مو پیدا می‌کنند. در این زمان سگ به برس و شانه کشیدن روزانه نیاز دارد و برای افرادی که آلرژی دارند مناسب نیست.
تعداد توله‌ها
تعداد توله‌ها از 5 تا 12 قلاده می‌باشد. ماده‌های این نژاد برخلاف سایر نژادها سالی یک مرتبه فحل می‌شوند.
تاریخچه سگ ماستیف تبتی
اجداد این نژاد را سگ‌های تبتی همانند ماستیف‌ها و مولوسرها تشکیل می‌دهند. ماستیف تبتی باستانی از 1100 سال پیش از میلاد مسیح می‌زیسته است. بعدها این ماستیف‌ها پس از سال‌ها ایزوله شدن در کوهستان‌های هیمالیا واقع در تبت تبدیل به تیبتن ماستیف امروزی شدند. از این نژاد جهت نگهابانی از قلمروها استفاده می‌شد. گاهاً یک سگ به تنهایی نگهبانی یک دهکده را به عهده می‌گرفت! هنگامی که چوپان‌ها گله را به مراتع مرتفع می‌بردند وظیفه نگهبانی از خانواده بر عهده این سگ‌ها بود.
تحریر این سگ‌ها در تبت تا زمانی که در سال 1800 میلادی یک قلاده آنها به ملکه ویکتوریای انگلستان اهدا شد ادامه داشت. انگلیسی‌ها شروع به ثبت استانداردها و پرورش این نژاد نمودند. مارکوپولو این نژاد را اینگونه توصیف کرده است: "سگی به بلندی یک الاغ با صدایی به قدرتمندی یک شیر". تیبتن ماستیف از هندوستان، نپال و افغانستان در سال 1970 میلادی به ایالات متحده آمریکا برده شد. امروزه این نژاد در تبت کمیاب است حال آنکه در انگلستان و آمریکا جمعیت آن رو به رشد می‌باشد. انجمن ماستیف تبتی در آمریکا در سال 1974 شروع به فعالیت نمود و در سال 2006 برای اولین بار در AKC به ثبت رسید. به سگ گله و گارد منزل شهرت دارد.
گروه
ماستیف‌ها
گردآوری و ترجمه: تانیا مهرآرا