به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ پروتئین‌ها در رژیم غذایی حیوانات، مخصوصاً حیوانات خانگی جایگاه مهمی دارند و در سال‌های اخیر به این مسئله توجه زیادی شده است. همواره این سؤال برای دارندگان حیوانات خانگی مطرح بوده که از میان پروتئین‌های حیوانی و گیاهی، کدام‌یک برای حیوانات مناسب‌تر است، تفاوت این دو نوع پروتئین در چیست؟ و کدام یک از انواع پروتئین‌ها با نیاز سگها بیشتر همخوانی دارد؟
رژیم غذایی باکیفیت چگونه است؟
رژیم غذایی خوب، از هر نوعی که باشد، باید دو شاخصه مهم زیر را در خود داشته باشد:
- مقدار: ابتدا باید مطمئن شد که غذای سگ، مقادیر کافی انرژی (کالری) و هم‌چنین موادی مغذی مثل گلوسید، لیپید، پروتئین و اولیگوالمان (ویتامین‌ها و مواد معدنی) را در خود دارد. رژیم غذایی با کیفیت نامناسب حدود پانزده ماده مغذی برای حیات حیوان در خود دارد که این میزان کافی نیست و در طولانی‌مدت باعث کمبود ویتامین در بدن حیوان می‌شود؛ اما یک غذای باکیفیت حدود پنجاه ماده مغذی مختلف را در خود دارد.
- تعادل: بعد از آنکه شرط اول انجام شد، باید دقت داشته باشیم که میزان مواد مغذی در غذای سگ، متعادل باشد؛ زیرا به همان میزان که کمبود مواد مغذی در برنامه غذایی مضر است، زیاد شدن مواد مغذی در غذاها و افزایش دوز آن‌ها نیز می‌تواند باعث بروز مسمومیت در حیوان شود؛ به عنوان مثال مقدار بیش از حد ویتامین‌ها می‌تواند باعث بروز مسمومیت در سگ شود که این عارضه به مراتب از کمبود ویتامین‌ها بدتر است.
البته به این نکته باید توجه داشت که هر نژاد سگ، نیازهای خاص خود را دارد و باید با توجه به این نیازها، غذای او را تأمین کرد؛ این نیازها برحسب سن، وزن، فعالیت، وضعیت فیزیولوژیک (بارداری، شیردهی) و ... نیز تغییر می‌کنند.
پروتئین‌های گیاهی و حیوانی چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟
پروتئین‌ها مولکول‌هایی بزرگ هستند و به شکل اسیدهای آمینه قرار می‌گیرند. پروتئین‌های حیوانی و گیاهی با یکدیگر تفاوت دارند و ترکیب و ساختار اسیدهای آمینه آن‌ها یکسان نیست و علاوه بر این تفاوت ساختاری، هضم این پروتئین‌ها نیز با یکدیگر متفاوت است. درواقع حیوانات گوشت‌خوار، پروتئین‌های حیوانی و حیوانات گیاه‌خوار پروتئین‌های گیاهی را بهتر جذب می‌کنند.
از جملات بالا این مفهوم را می‌توان دریافت که سگها هم می‌توانند پروتئین‌های گیاهی را مصرف کنند؛ اما اگر رژیم غذایی آن‌ها کاملاً بر پایه پروتئین گیاهی باشد، با کمبود برخی از اسیدهای آمینه مواجه می‌شوند؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود که رژیم غذایی سگ، که حیوانی گوشت‌خوار است، بر پایه پروتئین حیوانی باشد.
البته در این میان باید مراقب بود که میزان پروتئین حیوانی هم در تغذیه سگها زیاد نباشد؛ و همواره در برنامه‌ریزی و تدوین برنامه غذایی سگ، تعادل را رعایت کرد. در ارتباط با برنامه غذایی سگ باید گفت که سگها فقط گوشت نمی‌خورند و رژیم غذایی آن‌ها شامل خوردن سایر حیوانات می‌شود که اجزای این حیوانات علاوه بر گوشت، شامل استخوان، پوست، رگ و ... نیز می شود که سگ آن‌ها را هم می‌خورد.
آیا سگ می‌تواند غلات مصرف کند؟
مشکلی که در مورد پروتئین‌ها وجود دارد این است که پروتئین‌های گیاهی 10برابر ارزان‌تر از پروتئین‌های حیوانی هستند؛ در نتیجه پیشنهاد ما این است که هنگام خرید مواد غذایی، حتماً برچسب روی آن‌ها را به طور کامل مطالعه کنید تا ترکیبات آن را دقیق متوجه شوید؛ چراکه در بعضی از مواد غذایی سگها به جای پروتئین‌های حیوانی از غلات استفاده شده است که در این صورت باید کاملاً از مصرف آن‌ها خودداری کرد.
برخلاف پروتئین‌های گیاهی می‌توان در رژیم غذایی سگها از غلات استفاده کرد؛ در واقع آنچه اهمیت دارد این است که در برنامه غذایی سگ هرگز به جای گوشت از غلات پروتئینی استفاده نشود اما در مقابل استفاده از غلات گلوسیدی در رژیم غذایی سگها توصیه می‌شود.
یک نکته جالب در ارتباط با سگها این است که سگ یک گوشت‌خوار فرصت‌طلب است و از زمانی که به حیوانی خانگی تبدیل شده، دستگاه گوارش او به غذاهای ما انسان‌ها، به ویژه گلوسیدها که در رژیم غذایی ما جایگاه ویژه‌ای دارند، عادت کرده است. اگرچه توانایی سگ در خوردن گلوسیدها به اندازه ما انسان‌ها که همه‌چیزخوار هستیم، نیست اما آن‌ها هم می‌توانند این گروه از مواد غذایی را هضم کنند و از آن‌ها انرژی بگیرند.
ما خودمان به خوبی می‌توانیم مواد تشکیل‌دهنده غذایی را که در آشپزخانه می‌پزیم تشخیص دهیم، اما در مورد غذاهای صنعتی، حتماً باید برچسب آن‌ها را نگاه کنیم و موارد زیر را در آن‌ها بررسی کنیم.
- منبع پروتئین‌ها را بررسی کنید: حتماً باید تشخیص دهید که منبع پروتئینی غذای صنعتی، حیوانی است یا گیاهی.
- میزان و نوع غلات را ارزیابی کنید: بررسی کنید که آیا مقدار گلوسیدها با نیازهای سگ مطابقت دارد یا خیر.
- توازن مواد مغذی دیگر را هم بررسی کنید: علاوه بر پروتئین‌ها و گلوسیدها، نباید چربی‌ها و اولیگوالمان‌ها (ویتامین‌ها و مواد معدنی) را فراموش کنید.
چه مقدار غذا به سگ بدهیم؟
مسئله مقدار غذایی که باید به سگ داده شود در عین حال که مهم است کمی سخت نیز هست؛ زیرا این امکان وجود ندارد که بتوانیم برای سگها «غذایی مشترک» را در نظر بگیریم؛ چراکه سگها از نظر ریخت‌شناسی و فعالیت بدنی با هم کاملاً متفاوت هستند. وزن سگها از 2 تا 90 کیلوگرم متفاوت است و بنابراین انتخاب غذای مناسب برای آن‌ها با توجه به ویژگی‌های هر سگ متفاوت است و باید با توجه به این ویژگی‌ها غذای مناسب آن‌ها را تهیه کرد.
هم‌چنین باید دقت داشت که نه تنها با گذشت زمان و با تغییر وزن سگ، نیازهای غذایی او تغییر می‌کند بلکه مسائلی مانند رشد، فعالیت، بارداری یا بروز بیماری هم نیازهای غذایی او را تغییر می‌دهند.
برای تهیه غذای خانگی برای سگها حتماً باید محاسبات دقیقی داشت و با توجه به مقدار مناسب ترکیبات، این کار را انجام داد تا هم مواد مغذی کافی و هم انرژی موردنیاز او را تأمین کرد. بهتر است برای تعیین میزان غذای سگ با دامپزشک مشورت کنید. اگرچه تنظیم میزان انرژی غذاهای خانگی کار دشواری است اما این یک حقیقت است که غذاهای خانگی به دلیل تازگی، بهترین گزینه برای تغذیه سگها هستند.
اگر امکان تهیه غذای خانگی را برای سگتان ندارید، می‌توانید به غذاهای صنعتی روی بیاورید. در غذاهای صنعتی، توازن مواد مغذی از پیش تعیین شده است و در یک ظرف پلت که برای یک ماه سگ کفایت می‌کند، تمام مواد مغذی لازم به مقدار مناسب قرار دارد. هر دانه پلت مقدار مناسبی از مواد مغذی را در خود دارد و فقط کافی است که شما با توجه به وزن و ویژگی‌های سگتان مقدار مناسبی از پلت را در ظرف غذای او بریزید.
منبع: ITPet