به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ از بیشترین گزارشات بیماری در پرندگان خانگی، فلج و ضعف سیستم ایمنی یا همان حالت تشنج‌گونه در پرندگان است که در مورد پرندگانی که در منازل نگهداری می‌شوند بسیار متداول است. بروز این بیماری باعث مختل شدن سیستم ایمنی بدن پرندگان میشود و با حالتی غم‌انگیز حیوان را به سوی مرگ سوق می‌دهد.
سر منشا این بیماری میکروبی و باکتریایی و عفونی بوده و به سرعت پرنده را از پای در می‌آورد، بی‌آنکه بتوان برای درمان کاری انجام داد. اما تا بحال به این فکر کرده‌اید که چگونه این عامل به وجود می‌آید و دلیل آن چیست؟
شاید آن را یک ضعف سیستم بدنی یا کاهلی در نگهداری قلمداد کرده باشید و یا آن را بیماری نهان پنداشته باشید که از قبل وجود داشته است. باید بگوییم همه این موارد درست است اما ۸۰درصد این گفته‌ها فارغ از حقیقت امر است. عامل این بیماری چیزی است که همه روزه با آن سرکار دارید و مقصر اصلی نیز خود فرد نگهدارنده است. طبق گزارشات و بررسی‌های تیم تحقیقاتی بیشترین عامل عدم آگاهی و کوتاهی فرد نگهدارنده در امور نظافتی حیوانات خانگی میباشد که باعث رخ دادن این بیماری می‌گردد.
بیماری روده‌ای باکتریایی در پرندگان خانگی
نوع بیماری: باکتریایی، میکروبی، عفونی، lactobacillus، staphylococcus و clostridium باکتری‌های روده‌ای، عفونت میکروبی ریه به نام مایکوباکتریم غیرسلی NTM
عاملیت: حمام منازل وسر دوش حمام، خاک آلوده و غبار، رطوبت بیش از حد محیط، غبار ساطع شده از جاروبرقی
علائم بیماری: مدفوع منسجم سبزتیره با لکه سفید متمایل به زرد و در زمان حاد تغییر شکل مدفوع به شکل شل سفید با لکه سبز، فلج شدن سیستم ایمنی پرنده و عدم تعادل در ایستادن و به پشت خوابیدن در کف قفس، چرخش سر به سمت جناق سینه، حالت تدافعی پرنده
روش پیشگیری: عدم بردن پرنده و قفس به حمام منزل جهت نظافت و استحمام و آبتنی، شستشوی قفس در محیط باز به دور از گرد و غبار و در روز‌های آفتابی، ضدعفونی کردن قفس پس از شست‌و شو توسط محلول‌های ضدعفونی مخصوص مثل (محلول جرمی‌ساید)، به حداقل رساندن رطوبت هوا محل نگهداری پرنده، عدم بودن پرنده در قفس هنگام شستشو و نظافت کامل قفس
درمان: با تاکید زیاد (دامپزشک)
چگونه بیماری در پرنده به وجود می‌آید و علائم آن چیست؟
هیچ بیماری به خودی خود به وجود نمی‌آید مگر آنکه عوامل محیطی‌اش فراهم گردد. هر بیماری در اثر عوامل وپارامتر‌های خاص خود بروز میکند و پس از مدتی خود را از حالت نهان به صورت عیان آشکار میکند. تشخیص بیماری در زمان نهان فقط با آزمایش قابل تشخیص است و در زمان آشکار از رنگ مدفوع و عوارضی که با چشم قابل دید است می‌توان تا حدودی مورد تشخیص قرار گیرد. حال با دانستن مطالب فوق اول به تشخیص بیماری می‌پردازیم و سپس به روش پیشگیری آن.
در این بیماری مدفوع در ابتدا منسجم و سبز تیره است همراه با لکه‌های سفیدی که گرایش به رنگ زرد دارد و پس از پیشرفت بیماری مدفوع شل بوده و سفیدی آن بیشتر با لکه‌های سبز است که این تغییر فرم ورنگی مدفوع بر اثرعدم تغذیه پرنده و از دست دادن آب بدن رخ می‌دهد، زمانیکه تغییرات فرمی شکل مدفوعی رخ می‌دهد عوارض دیگر نیز خود را به صورت آشکاراتر نمایان میکند در این حالت بیماری پیشرفت بیشتری داشته و سیستم ایمنی بدنی پرنده کاملاً ضعیف گردیده و قادر به دفاع از بدن پرنده نمی‌باشد ودر نهایت پرنده کل قوای جسمی‌اش تحلیل می‌رود و در کف قفس به پشت می‌خوابد و حالت فلج گونه دارد به نحوی که دیگر قادر به ایستادن بر روی پای خویش نیست پرنده به پشت دراز می‌کشد پاها رو به بالا گرایش دارد و سرش به حالت برعکس تا ابتدای جناق سینه‌اش می‌پیچد، در این هنگام پرنده بیمار دیگر قادر به تغذیه نیست ودر حالت از دست دادن کامل انرژی خویش است با انکه آرام به نظر می‌رسد ولی حالتی تدافعی‌ای گونه دارد که درهنگام نزدیک کردن دست می‌توان این حالت را به وضوح مشاهده نمود به هر حرکتی هرچند کوچک واکنش نشان می‌دهد با آنکه از بیماری رنج می‌کشد ولی تمام فعالیت‌های بدنی پرنده در سطح هوشیاری و دفعاعی‌اش متمرکز است تا از خود در مقابل عوامل دیگردفاع کند.
در این مواقع هیچ کاری در بهبود پرنده از دست نگهدارنده ساخته نیست و هر اقدامی می‌تواند باعث تشدید و بدتر شدن اوضاع شود. (بهترین گزینه مراجعه هرچه سریع‌تر به دامپزشک است) اما عاملیت و روش پیشگیرانه‌ای برای جلوگیری از بروز این بیماری وجود دارد و کمک میکند تا پرنده از عوامل این‌چنینی دور بماند.
حمام منازل سر منشا اینگونه بیماری است و یکی از بیشترین گزارشات محسوب می‌گردد. حمام منازل مکانی مملو از باکتریها و میکروبها وعوامل عفونی هستند که نه تنها پرندگان زینتی را از پای در می‌آورند بلکه به انسان‌ها نیز قابل سرایت می‌باشند. رطوبت بالای حمام وهمچنین تاریکی محیط حمام باعث تکثیر و تولید باکتریها و قارچ‌های بیماری‌زا می‌باشند که شعاع این باکتریها تمامی لوازم و دیوار حمام و حتی سر دوش حمام میباشد. باکتریها و قارچ‌‌هایی که در محیط تاریک و مرطوب حمام رشد می‌کنند نسبت به حرارت، آب داغ و حتی برخی شوینده‌ها مقاوم هستند و دیرتر از سایر میکروبها ازبین می‌روند (پس می‌توان گفت باز گذاشتن آب داغ نیز کمکی به حذف باکتریها و میکروبها نمی‌تواند بکند مگر آنکه محیط حمام خشک‌سازی و ضدعفونی گردد).
حالت غباری شکل باکتریها در حمام می‌تواند در چشم برهم زدنی وارد بدن پرندگان شوند و اختلالت روده‌ای وتنفسی ایجاد کنند پارامتر اول در تغییر رنگ مدفوع و با گذشت زمان و گسترش عامل بیماری مختل کردن سیستم ایمنی بدن پرنده و در نهایت عدم تعادل و فلج رخ می‌دهد که نشان می‌دهد وضعیت بیماری به نقطه حاد خود رسیده است. (باید بگوییم هرگز پرنده خود را جهت آبتنی و نظافت قفسش به حمام نبرید و اگر جایی برای نظافت قفس ندارید پرنده را به قفس دیگری انتقال دهید و قفس خالی را به حمام برده و شستشو دهید وپس از شستشو قفس را با محلول ضدعفونی‌کننده (جرمی‌ساید) اسپری نمایید اگر دسترسی به محلول ندارید میتوانید قفس را پس از شستشو برای ساعاتی در آفتاب قرار دهید).
این بیماری حتی در محیط‌های باز نیز از طریق ذرات ریز آلوده خاک و غبار نیز قابل سرایت است ولی نسبت به حمام‌ها میزان کمتری دارد ولی می‌توان در محیط‌های زندگی شهری این عامل را هم دررده حمام دانست. جارو‌های برقی نیز می‌توانند باعث شوند تا ذرات ریز میکروبی و باکتریایی در هوا پخش شوند درست است که جاروی برقی در جهت نظافت به کار می‌روند و دارای کیسه و فیلتر هستند اما تا چه اندازه‌ای این تجهیزات قادر به دفع ذرات ریزهستند بی‌شک می‌توان گفت ذرات خیلی ریز را هرگز، غبار ساطع شده از جارو‌های برقی به مراتب خطرناک‌تر هستند و با سرعت بالایی وارد مجاری تنفسی پرندگان می‌شوند (پس یادتان باشد در قبل از نظافت منزل با جاروی برقی پرنده را به محیط امن انتقال داده و سپس اقدام به جارو زدن منزل نمایید).
لازم به ذکر است که بگوییم در صورتی که با اینگونه بیماری در پرنده خود مواجه شدید قبل از هر اقدامی نیاز است کوکان و افراد خانواده را از مکان دور کنید و با رعایت ایمنی کامل پرندگان همجوار پرنده مذکور را به سرعت جداسازی نمایید و به مکانی امن ببرید. ضدعفونی محیط و قفس در اولویت اول است و پس از آن پوشانیدن کامل قفس با نایلون شفاف به صورتی که مقداری هوا در آن جریان داشته باشد و به دامپزشک مراجعه نمایید.
منبع: سایت ۶۰۱۹