به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ همستر همه چیزخوار(omnivorous) است و به این جانور می‌توان میوه، سبزیجات و دانه‌ها را هم (بغیر از غذاهای اصلی) بعنوان غذا داد.
این حیوان از سن 10-7 روزگی شروع به خوردن مواد جامد می‌کنند، همستر بالغ 5 تا 10 گرم غذا در روز احتیاج دارد، همچنین در روز 10 میلی لیتر بر اساس 100 گرم وزن بدن آب می‌خورد. وزن همستر بالغ نر حدود 130-30 گرم و طول عمر 2-1/5 سال و سن بلوغ 8-6 هفتگی است.
سه نژاد عمده همستر وجود دارد:1- Syrian 2-Chinese 3- Russian
همستر در گونه‌های خود جیب‌های گونه‌ای (cheek pouch) دارد. این جیب‌ها در دو طرف گونه واقع شده‌اند و کار حمل مواد غذایی و مخفی کردن نوزادان تازه متولد شده در هنگام خطر را بر عهده دارند.
دندان‌های پیشین همستر مدام در حال رشد است و برای کوتاه کردن آن احتیاج به مواد غذایی خاص و وسایلی در محل نگهداری خود دارند.
در ایران واکسن خاصی برای همستر وجود ندارد هرچند برخی از همکاران عقیده دارند که از واکسن هاری می‌توان استفاده کرد، ولی این واکسن برای سگ و گربه تهیه شده است و می‌تواند برای همسترها موجب مشکلاتی از قبیل مرگ شود. این حیوان هر شش ماه یکبار باید توسط دامپزشک معاینه شود و داروی انگلی لازم برای آن تجویز شود.
انتخاب همستر در هنگام خرید
همستر طلائی در تنهایی نیز زندگی شادی خواهد داشت. شاید برای نگهداری آنها بصورت دوتایی (از یک جنس) بهتر باشد. امروزه به دلیل جهش‌های ژنتیکی تعداد رنگ‌های زیاد و الگوهای متفاوت پوشش مویی همستر طلائی یا سوری در انواع رنگ‌های دیگر از جمله سفید، سیاه، کرم، خاکستری و . . . و با موی صاف یا پشمالو یا دم جارو و . . . یافت می‌شود.
از نژادهای فوق عمومی‌ترین همستر جهت نگهداری همستر طلایی است. در طبیعت وحش همستر طلایی دارای پوشش کوتاه، ضخیم و به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز می‌باشد. همسترهای اهلی برای اولین بار از یک نر و دو ماده خواهر در سال ١٩٣١ از سوریه به انگلستان منتقل گردید.
موقع انتخاب همستر به رفتار و شرایط آنها بخوبی دقت کنید. از خرید همسترهایی که بی حال و ساکت می‌باشند اجتناب ورزید و آنها باید زبل، کنجکاو و فعال و از همه مهمتر هوشیار باشند (البته در ساعت بیداری یعنی غروب به بعد). پوشش بدنی باید صاف و چشم‌ها تمیز باشند. نفس کشیدن حیوان نباید صدادار و با زحمت صورت گیرد. مناسب‌ترین سن خرید همستر بین 25 الی 45 روز می‌باشد. همستری که خریداری می‌کنید باید در جایی مناسب و تمیز برای فروش باشند .
خانه همستر
دو نوع خانه مخصوص همستر رایج می‌باشد. قفس‌های سیمی، قفس پلاستیکی
۱- قفس سیمی با میله‌های افقی برای نگهداری بسیار مناسب می‌باشد زیرا همستر به بالا رفتن علاقه زیادی دارد و از میله‌ها برای بالا رفتن از دیواره قفس استفاده می‌کند و نظافت این مدل قفسها به آسانی صورت می‌گیرد و قفس سیمی نسبت به سایر قفسها مقاوم‌تر می‌باشد، تمامی لوازم مورد نیاز همستر در این مدل قفسها موجود .
۲- قفس‌های پلاستیکی که معمولاٌ با تجهیزات دیگری همراه است. این قفسها گران بوده برای شرایط آب و هوائی گرم و خشک ایران مناسب نیستند. لانه‌های پلاستیکی با چندین تونل و محل خواب نیز مناسب می‌باشند و حیوان می‌تواند از آن برای ورزش و تفریح استفاده کند و نسبت به قفس‌های سیمی زیباتر می‌باشد ولی ضمن برخورداری از مطالب فوق دارای این مشکلات نیز می‌باشند، تهویه هوا و نظافت آن مشکل است. بعلاوه بسیاری از همسترهای طلائی بزرگتر از آن هستند که در تونلهای قفس جای گیرند. و احتمال شکستن این مدل قفسها زیاد است.
برای انتخاب قفس همستر باید توجه داشت، انتخاب قفس همستر با توجه به تعداد همستر صورت گیرد.
نگهداری از همستر
همستر حیوانی آرام و ساکت است و نگهداری از آن کار بسیار آسان می‌باشد. نگهداری از این حیوان مانند سایر حیوانات خانگی باعث شادابی روح و تمدد اعصاب می‌گردد و سرگرمی مناسبی برای کودکان و سالمندان (برای جلوگیری از افسردگی) است .
برای نگهداری از همستر می‌توان از یک بستر مناسب برای همستر استفاده کرد. بستر همستر باید ماده جاذب رطوبت باشد مثل پوشال مخصوص، کاه، پوشال کولر، خاک مخصوص همستر و ... باشد. پوشال را با دستمال کاغذی در قفس همستر قرار دهید. همستر با دستمال برای خود لانه‌ای مخصوص درست می‌کند، استفاده از روزنامه، پنبه و پارچه پشمی بسیار مضر است.
بهتر است قفس همستر دور از جریان مستقیم هوا و در یک دمای ثابت و معتدل (دمای 27-20 درجه و رطوبت 60-50 درصد) قرار گیرد و همواره یک تکه چوب یا شاخه بریده (این چوب از درختان بدون صمغ باید تهییه شد) در قفس همستر باشد زیرا حیوان به وسیله آن دندان‌های خود را کوتاه می‌کند .
همستر در طول روز بیشتر می‌خوابد و اکثراً شب‌ها فعالیت دارد. اگر در شب دما پایین آید همستر بی‌هوش شده و شاید به خواب زمستانی فرو رود. در طول روز قفس همستر در جریان مستقیم تابش نور خورشید نباشد زیرا چشمان این حیوان برای نور ساخته نشده است.
قفس همستر باید هفته ای 2 بار بصورت موضعی و 2 هفته یکبار بطور کلی تمیز گردد و غذاهای فاسد نشدنی که حیوان انبار کرده است دوباره سر جایش برگردد چون همستر حیوان تمیز و مرتبی است.
بسترسازی قفس همستر
اغلب از تراشه چوب برای پوشاندن کف قفس استفاده می‌شود ولی باید از تراشه سرو اجتناب نمود. درخت کاج نیز بدلیل امکان ترشح مواد تحریک کننده و معطر مناسب نمی‌باشد. خرده‌های چوب درخت اشنگ یا دیگر درختان جنگلی برای استفاده در کف قفس بهتر است. پوشال چوب را از جایی تهیه کنید که نوع چوب آن را بشناسید زیرا هر پوشالی مناسب همستر نیست.
خرده‌های چوب را کف قفس بریزید و لازم است هر دو هفته یکبار عوض شوند. از آنجا که همسترها معمولا از گوشه قفس خود برای دستشوئی استفاده می‌کنند تمیز کردن آن قسمت بصورت مداوم (چند روز یکبار) به تمیز ماندن محل زندگی آنها کمک می‌کند. می‌توانید برای سهولت نگهداری همستر از خاک مخصوص همستر نیز استفاده کنید .
لازم است مکان قفس در خانه در محل مناسب انتخاب گردد. معمولاٌ در صورتی که قفس در بلندی قرار گیرد برای همسترها خوشایندتر است. از آنجا که همسترها شبگرد هستند محل زندگیشان در روز باید ساکت باشد. قفس باید دور از تابش مستقیم آفتاب و منابع گرما و سرمای شدید بوده و بهتر است حدود نیم متر بالاتر از سطح زمین بر روی تاقچه یا یک میز باشد.
لوازم زندگی همسترها
یک فضای بسته به عنوان آشیانه در گوشه‌ای از قفس برای همستر مطلوب می‌باشد که می‌توان از خانه‌های مخصوص همستر برای اینکار استفاده نمود کف خانه همستر را می‌توانید با چیزی نرم مثل دستمال کاغذی بپوشانید. به همستر باید فرصت جویدن و ورزش کردن داده شود. تقریبا تمام همسترها با شوق و ذوق از یک چرخ و فلک مخصوص همستر استقبال می‌کنند. مقداری تونل و لوله (مثل لوله دستمال توالت) نیز مفید است. لوازم بازی مخصوص همستر نیز کمک بسیار زیادی در نگهداری آسان و شادابی همستر می‌تواند داشته باشد، شاخه‌های تازه درختانی مانند بید و درختهای میوه که برای آنها از سموم ضد آفت استفاه نشده است و جعبه‌های کوچک مقوائی برای جویدن و بالا رفتن مناسب هستند و مزیت قفس همستر تحرک کافی همستر در قفس می‌باشد.
برای آبخوری حیوان نیز می‌توان از یک بطری با سری که بتواند حیوان به راحتی از آن آب بخورد استفاده نمود. بهترین ظرف آب همستر ظرف آب مخصوص همستر می‌باشد که در تمامی قفس‌های مخصوص همستر این مدل ظرف آب موجود است، آب موجود در ظرف آب مخصوص همستر تمییز مانده و همستر امکان آلوده کردن آب را ندارد و شما می‌توانید مولتی ویتامین و مکلمل‌های مخصوص را به آب همستر اضافه کنید. همستر نیاز کمی به آب دارد (به ازای هر 100 گرم 10 میلی‌لیتر) و چنانچه در رژیم غذائی او سبزی قرار گیرد کافی می‌باشد یک ظرف غذای کم عمق از سرامیک یا چینی بهترین انتخاب برای ظرف غذای همستر می‌باشد تا حیوان نتواند ظرف را برگرداند. تمیز نمودن چنین ظرفی نیز راحت‌تر است.
رژیم غذایی همستر
یکی از بهترین رژیم‌های غذایی برای همستر استفاده از میوه‌جات و سبزیجات برای همستر می‌باشد، برای تکمیل جیره غذایی همستر نیز می‌توانید از برنج پخته ماکارونی و ذرت نیز استفاده کنید .
غذاهایی که نباید در اختیار همستر قرار گیرد عبارتند از: میوه‌های ترش، خیار و میوه‌هایی که خیلی آبدار هستند، غذاهای شور و کنسرو شده، غذاهایی که ماده نگهدارنده دارند و از دادن چیپس و پفک به همستر جدا خوداری کنید.
دست آموز کردن و لمس همستر
برقراری ارتباط لازمه نگهداری از هر حیوانی است و بهترین زمان برای برقراری ارتباط هنگام غذا دادن به حیوان است (بهترین زمان برای غذا دادن به همستر صبح زود و یا هنگام غروب است). نخست یک تخمه به او بدهید. ابتدا خجالت می‌کشد سپس آرام آرام شروع به شکستن می‌کند. بعد از آن دست را به آرامی وارد قفس همسترکرده و پشت گردنش را لمس کنید و بازی کنید. پس از رضایت حیوان را در دست بگیرید. این کار را حداقل روزی 3 بار انجام دهید زیرا همسترها به بازی کردن علاقه زیادی دارند.
انس گرفتن همستر با انسان حدود 20 روز تا 1 ماه طول می‌کشد، دوستانی که همستر تازه تهیه کرده‌اند باید به همستر خود فرصت آشنایی با انسان را بدهند، زیرا تا قبل از اینکه همستر به دست شما عزیزان برسد پیش دوستان خود بوده و بعد از تغییر محیط این حیوان کمی از صاحب خود می‌ترسد، و با صبر و شکیبایی شما این ترس برطرف خواهد شد.
مواظب باشید همستر در اثر ترس دست شما را گاز نگیرد چراکه این اتفاق باعث می‌شود همستر دیرتر باشما انس بگیرد. همیشه با همستر خود یک سری بازی‌های ثابت را تمرین نمایید زیرا همستر به سرعت یاد می‌گیرد. هیچگاه همستر را از بالا رها نکنید زیرا دست و پایش به راحتی می‌شکند. هم چنین بیدار کردن همستر و ترساندن آن موجب ناراحتی او می‌شود و این امکان وجود دارد که همستر دست شما را گاز بگیرد .
روش گرفتن همستر
1)گرفتن از پشت گردن همستر، این روش بیشتر برای همسترهای کوچک و یا همسترهای ناآشنا استفاده می‌شود به این علت که همسترهای کوچک از انسان بسیار می‌ترسند و ممکن است که از کف دست به پایین بپرند و به خود صدمه بزنند.
2) گرفتن همستر از زیر بغل و گذاشتن روی کف دست: این روش بسیار متداول برای گرفتن همستر آشنا هست ولی اگر حس کردید که همستر خسته شده و تمایل دارد به خانه برگردد فورا او را در قفسش قرار دهید.
چگونه همستری را که اهلی نیست بگیریم؟
اگر می‌خواهید همستری را که هنوز اهلی نشده بگیرید و تجربه‌ای در گرفتن همستر ندارید بهتر است از یک قوطی یا فنجان برای این کار استفاده کنید، کافیست یک قوطی یا فنجان روبروی حیوان قرار داده سپس حیوان را با ملایمت درون آن برانید و به این وسیله حیوان را انتقال دهید. اغلب همسترها برای حس کنجکاوی به درون فنجان می‌روند. در صورت لزوم اگر می‌خواهید همستری را در دست گیرید که احتمال دارد گاز بگیرد می‌توانید از دستکش استفاده کنید. البته دقت کنید که دستکش زبر نبوده و حیوان در اثر گرفته شدن با دست دچار اضطراب نگردد.
ضد همستر کردن محیط
اگر تصمیم دارید به همستر خود اجازه دهید گاها از قفس خود خارج شود باید اتاق خود را ضد همستر نمائید. ابتدا مطمئن شوید هیچ چیزی که حیوان بتواند داخل آن شده و شما قادر به بیرون آودن او از آنجا نباشید وجود ندارد (از قبیل زیر تخت یا یک فضا تنگ بین اسباب و اثاثیه خانه). همستر باید در یک فضای کوچک که قابلیت فرار نداشته باشد محدود گردد وگرنه ممکن است برای گرفتنش دچار دردسر شوید. مطمئن شوید کلیه سیم‌های برق دور از دسترس حیوان هستند. مطمئن شوید هیچ چیز که بتواند به همستر آسیب برساند (از قبیل گیاهان سمی) وجود ندارد. ضمنا هر چیزی را که نمی‌خواهید همسترتان بجود از دسترسش دور نگاه دارید . برای سهولت کار می‌توانید با تهیه حصارک‌های مخصوص همستر، او را به راحتی درون این محوطه قرار بدهید و حتی برای بازی بیشتر همستر می‌توانید لوازم بازی برای همستر را نیز در داخل حصارک همستر قرار دهید.
فرار طولانی
بعضی اوقات بدون اطلاع شما همستر از قفس خود خارج می‌شود. البته این موضوع در مورد قفس‌های مخصوص همستر کمتر اتفاق می‌افتد. برای گرفتن حیوان می‌توانید بدین گونه عمل نمائید: یک سطل را در گوشه‌ای که احتمال می‌دهید حیوان رفت و آمد کند قرار دهید. کف سطل یک ملحفه انداخته سپس درون سطل مقداری غذای مورد علاقه او را بگذارید. یک چوب را برداشته یک سر آن را بر زمین و سر دیگر آنرا بر لبه سطل بگذارید. بدین گونه حیوان برای خوردن غذا از چوب بالا رفته و وقتی درون سطل افتاد دیگر نمی‌تواند خارج شود. این نیز ایده خوبی است که درب قفس حیوان را باز گذاشته و مقداری غذا درون قفس بگذارید. مراقب قفس باشید تا هنگامی‌که حیوان برای تغذیه وارد قفس شد درب قفس را ببندید.
منبع: hamster-iran.com