به گزارش «سرویس اطلاعات دارویی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ متامیزول سدیم دارای خواص ضد درد، ضد التهاب و ضد تب می‌باشد. متامیزول سدیم از نظر شیمیایی مشابه فنیل بوتازون می‌باشد. متامیزول سدیم مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی باعث مهار فعالیت سیکلوکسیژناز و بیوسنتز پروستاگلاندین می‌شود. این دارو دارای خاصیت ضددرد به صورت تأثیر بر مراکز عصبی بوده و به‌عنوان داروی مسکن و آرام‌بخش محسوب می‌گردد.
اتساع عروق محیطی که از طریق سیستم مرکزی تنظیم می‌گردد سبب ازدست رفتن حرارت شده و به این ترتیب خاصیت ضدتب دی‌پیرون ایجاد می‌گردد. معمولاً این عمل در موارد افزایش غیرطبیعی درجه حرارت بدن نظیر بروز تب اتفاق می‌افتد. فعالیت ضد التهاب این دارو به تغییر در میزان تجمع خون در عضو ملتهب و متورم بستگی دارد. کاهش نفوذپذیری دیواره عروق، کاهش عمومی اکسودا و جذب مایعات بافتی به سیستم لنفاوی در پیشرفت این عمل نقش مهمی را ایفا می‌کنند.
فارماکوکینتیک
پس از مصرف متامیزول سدیم ازطریق وریدی، به سرعت از پلاسمای خون محو می‌گردد. هیچ‌یک از متابولیت‌های حاصل از دی‌پیرون قدرت اتصال زیادی با پروتئین‌های پلاسما را ندارند و بیشترین مقدار داروی تجویز شده در یک مرحله درمانی از طریق ادرار و بصورت متابولیت‌های مختلف دفع می‌گردد.
موارد مصرف متامیزول سدیم
از متامیزول سدیم در بیماری‌هایی که نیاز به اثرات ضددرد مرکزی، مسکن عمومی، اسپاسمولیتیک، ضدتب، ضد روماتیسم و ضد التهابی باشد، استفاده می‌گردد. متامیزول سدیم در بسیاری از بیماری‌های مربوطه در اسب، گاو و سگ مانند موارد زیر مصرف می‌شود:
• کاهش عمومی درد جهت مقابله با بی‌قراری و مقاومت دام در برابر درد.
• جهت تسکین دل دردها (colic) با علل مختلف با حالات اسپاسم عضلات نظیر عضلات شکم در اسب و گاو.
• انسداد مری توسط اجسام خارجی در اسب و گاو.
• بیماری‌های تب‌دار مانند: موارد شدید ورم پستان، مسمومیت در اسب‌ها، دردهای ناحیه کمر، بیماری‌های کزاز به همراه تجویز آنتی‌سرم کزاز
• ورم مفاصل حاد و مزمن، شرایط روماتیسمی در عضلات و مفاصل، تورم اعصاب (Neuritis) و التهاب مهبل
مقدار مصرف
اسب: 20 تا 50 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن معادل 20 تا 60 میلی‌لیتر
گاو: 20 تا 40 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن معادل 15 تا 40 میلی‌لیتر
سگ: 20 تا 50 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن معادل 1 تا 5 میلی‌لیتر
روش مصرف
به روش وریدی (شرایط حاد بیماری) یا عضلانی تزریق شود. درصورت نیاز تزریقات مجدد دارو در همان روز امکان‌پذیر می‌باشد. در شرایط حاد ممکن است هردو روش تزریق عضلانی و وریدی به‌صورت هم‌زمان مورد استفاده قرار گیرد.
عوارض جانبی
درصورت مصرف طولانی مدت متنامیزول سدیم احتمال بروز آگرانولوسیتوز و لوکوپنی وجود دارد. این دارو به دلیل داشتن خاصیت مهار تشکیل پروترومبین ممکن است باعث افزایش احتمال خونریزی گردد. ازجمله عوارض جانبی دیگر دی‌پیرون کم‌خونی همولیتیک، واکنش‌های آلرژیک نظیر آسم و کهیر و بثورات جلدی، کم شدن پروترومبین خون، خونریزی گوارشی، تهوع و استفراغ و ترومور و خیز می‌باشد. تزریق زیرجلدی موجب تحریک موضع می‌شود. استفاده ازین دارو ممکن است موجب قرمز شدن و سوزش گردد.
موارد منع مصرف متامیزول سدیم
ازمصرف متامیزول سدیم در دام‌های دچار نارسایی سیستم هموپوئیتیک باید اجتناب شود. استفاده از دارو درصورت وجود سابقه عدم تحمل دام و یا حساسیت نسبت به متامیزول سدیم ممنوع است. تجویز دارو در موارد وجود بیماری‌های کبدی ممنوع است. از مصرف متامیزول سدیم در اسب‌های مسابقه 5 روز قبل از مسابقه باید اجتناب گردد.
موارد احتیاط
متامیزول سدیم ممکن است گاهی سبب ایجاد آگرانولوسیتوز کشنده نیز بشود، لذا هنگام تجویز آن احتمال بروز این عارضه در مقابل منافع دارو سنجیده شود. تجویز بیش از حد دارو ممکن است باعث بروز حملات تشنجی گردد.
تداخل دارویی
مصرف هم‌زمان متامیزول سدیم با باربیتورات‌ها یا فنیل بوتازون سبب اختلال در عملکرد سیستم آنزیمی میکروزومی کبدی و درنهایت متابولیزه شدن دارو می‌گردد. تجویز هم‌زمان متامیزول سدیم با کلرپرومازین باعث بروز عوارض هیپوترمی شدید می‌شود.
زمان پرهیز از مصرف
گوشت: 35 روز پس از آخرین تزریق
شیر: 7 روز پس از آخرین تزریق
شرایط نگهداری
در دمای کمتر از 35 درجه سانتی‌گراد و دور از نور نگهداری شود. از یخ‌زدگی دارو جلوگیری شود.
بسته بندی
این دارو در ویال 20، 50 و 100 میلی‌لیتری عرضه می‌گردد.