۱- ظرفیت گاوداری شیری: جدید التأسیس، نباید از ۲۰ رأس کمتر باشد و ظرفیتهای بیشتر به شرح زیر تعیین میشود.
- واحدهای کوچک به ظرفیت ۲۰ الی ۵۰ رأس گاو مادر.
- واحدهای متوسط به ظرفیت ۵۱ الی ۱۵۰ رأس گاو مادر.
- واحدهای بزرگ به ظرفیت ۱۵۱ الی ۳۰۰ رأس گاو مادر.
- واحدهای خیلی بزرگ به ظرفیت بیش از ۳۰۰ رأس گاو مادر (حداکثر ۵۰۰ رأس)
۲- زمین گاوداری: حداقل زمین مورد نیاز جهت تأسیس واحدهای گاوداری شیری بر حسب میزانی که در ذیل نقشههای منضم به نظام قید شده است، مشخص میگردد.
زمینهای زراعی موردنیاز (خرید قطعی، واگذاری، اجاره حداقل ۲۵ ساله) جهت کشت نباتات علوفهای به میزان یک هکتار برای رأس گاو اصیل، یک هکتار برای ۳ رأس گاو و دورگ و یک هکتار برای ۴ رأس گاو بومی است که بتواند حداقل یک سوم کل نیاز مواد غذایی دام را تأمین کند. بقیه نیاز غذایی توسط دامدار و از طریق مواد غذایی متراکم تأمین میشود.
تبصره: در مناطق گیلان، مازندران، گرگان و گنبد، میزان زمین زراعی مورد نیاز میتواند تا مقدار ۳۰درصد، کاهش پیدا کند. (به عنوان مثال، ۷/۰ هکتار جهت دو رأس گاو اصیل)
۳- نقشه و جایگاه دامداری: جهت نگهداری و پرورش گاو شیری نقشههای تیپ برای ظرفیتهای۱۰-۲۰-۳۰-۵۰-۷۵-۱۰۰ رأس برای اقلیمهای سردسیر، گرمسیر و معتدل به شرح منضم به نظام طراحی، پیشبینی و ترسیم شده است. مبانی محاسباتی نقشههای تهیه شده بر حسب هر رأس گاو مولد تعیین گردیده و متوسط مساحت زیربنای مفید موردنیاز برای یک رأس گاو مولد (مادر)، ۶/۱۵ مترمربع مسقف و ۵/۱۹ مترمربع غیرمسقف است، که براساس ترکیب گله و نیازهای جنبی، بهطور تقریب، به شرح زیر میباشد:
ترکیب گله و تاسیسات مورد نیاز مسقف (مترمربع) غیرمسقف (مترمربع)
ترکیب گله و تاسیسات مورد نیاز |
مسقف (مترمربع) |
غیر مسقف (مترمربع) |
جایگاه گاو شیرده و خشک |
5 |
10 |
تلیسه پای کل تا زایش |
1/26 |
2/52 |
گوساله 12- 6 ماهه (ماده) |
0/5 |
1 |
گوساله 12-6 ماهه (نر پرواری) |
0/5 |
1 |
گوساله 6- 2/5 ماهه |
0/47 |
0/95 |
گوساله 3 هفته تا 2/5 ماهگی |
0/2 |
0/4 |
زایشگاه و گوساله دانی (باکسهای انفرادی) |
0/72 |
----------- |
بیمارستان |
0/15 |
----------- |
جایگاه گاو نر |
0/15 |
0/3 |
انبار کنسانتره |
1/25 |
----------- |
هانگارد علوفه |
2 |
----------- |
سیلو |
----------- |
2/83 |
دفتر اداری و مدیریت |
0/6 |
----------- |
واحد مسکونی |
1 |
----------- |
محوطه عملیات دامپزشکی |
----------- |
0/5 |
سالن انتظار، شیردوش، محل جمع آوری و
سردکن شیر و موتورخانه |
1/8 |
----------- |
جمع زیربنای مفید (مترمربع) |
15/6 |
19/5 |
تبصره۱: ساختمانهای جنبی گاوداری تا ظرفیت یکصد رأس گاو مولد مطابق معیارهای تعیین شده تهیه و طراحی میشود و از ظرفیت یکصد رأس به بالا، به ازای هر یکصد رأس ظرفیت گاو اضافی، مساحت زیربنای مفید جایگاه موردنیاز به شرح زیر قابل افزایش میباشد.
- داروخانه و بیمارستان ۱۵ درصد
- گوساله دانی و زایشگاه ۵۰ درصد
- دفتر اداری و مدیریت و مسکونی ۳۰ درصد
- سالن انتظار، سالن شیردوش، گاوهای محل ۵۰ درصد
- محل جمع آوری و شیر سرد کن به همراه موتورخانه
همچنین سایر ساختمانها باید طبق زیربنای مفید تعیین شود و به نسبت ظرفیت واحد گاوداری افزایش یابد.
تبصره۲: با توجه به عوامل جوی و شرایط اقلیمی موجود در مناطق مختلف کشور، بنا یه تشخیص کمیسیون صدور پروانه استان، میتوان به جای سکوی علوفه (غیرمسقف) از انبار یاهانگار علوفه (مسقف) استفاده کرد.
تبصره۳: در مناطق خیلی سرد، که آخور و راهرو تغذیه در زیر سقف قرار میگیرد، مساحت زیربنای غیرمفید نسبت به میزان تعیین شده تا ۲۰درصد قابل افزایش است.
۴- فواصل: رعایت فواصل در خصوص تأسیسات گاوداری شیری، بر طبق جدول فواصل، منضم به نظام الزامی است.
برای مطالعه کامل این مطلب به خبر نحوه راه اندازی گاوداری مراجعه کنید.