آشنایی با تولیدمثل خرگوش

به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ خرگوش‌ها تخمک‌گذاری القایی دارند. این بدین معنی است که برای تخمک‌گذاری، حضور جنس نر و یا تحریک جفت‌گیری لازم است. سیکل فحلی در خرگوش‌ها خیلی واضح نیست، بلکه آنها یک ریتم تولیدمثلی دارند که شامل دو فاز است :

یک فاز پذیرش ۱۴ ـ ۱۲ روزه که در این مدت خرگوش‌ها تمایل به جفت‌گیری دارند.

و یک فاز عدم پذیرش ۲ ـ ۱ روزه که در این مدت اجازه جفت‌گیری داده نمی‌شود.

بیشتر بدانبم:

آشنایی با خرگوش‌های آنگورا

بیماری‌های رایج در خرگوش

بیماری های قابل انتقال از خرگوش

تخمک گذاری تقریبا ۱۰ ساعت پس از جفت‌گیری و در نتیجه تحریک انجام شده، صورت می‌پذیرد. در هنگام جفت‌گیری می‌بایست خرگوش ماده را به قفس نر منتقل نمود، در غیر اینصورت ممکن است نزاع صورت گرفته و یا اینکه خرگوش نر تمایلی به جفت‌گیری نداشته باشد. عواملی وجود دارند که بر طول این دو فاز مؤثر هستند که از جمله آنها می‌توان به وارد زیر اشاره نمود:

تغذیه خرگوش

که اگر مناسب نبوده و انرژی، پروتئین و مواد معدنی کافی را تأمین ننماید، باعث طولانی‌تر گشتن فاز عدم پذیرش می‌گردد.

نور

با افزایش طول روز فعالیت جنسی آغاز می‌گردد. اصولاً برای اینکه فاز پذیرش آغاز گردد حداقل به ۱۴ ساعت روشنایی نیاز می‌باشد و این امر نشان‌دهنده آنستروس فصلی در خرگوش است، بدین ترتیب که در شرایط نگهداری حیوان در خارج از منزل، حول و حوش ماه‌های اسفند و فروردین تولید‌مثل آغاز گردیده و حوالی ماه‌های شهریور و مهر خاتمه می‌یابد. در شرایط نگهداری حیوان داخل منزل محدودیت تولید‌مثلی فوق وجود ندارد و در تمام طول سال ریتم تولید‌مثلی می‌تواند حضور داشته باشد.

درجه حرارت

با افزایش درجه حرارت، فعالیت جنسی افزایش می‌یابد که البته مناسب‌ترین دما در این حالت ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد می‌باشد.

تحریکات جنسی

در گله‌هایی که خرگوش‌های نر و ماده بصورت توأمان نگهداری شده و حضور یکدیگر را حس می‌کنند، فاز پذیرش جنسی زودتر آغاز می‌گردد.

اندازه

خرگوش‌های نژاد کوچک زودتر (حدود ۴ ماهگی) از نژادهای بزرگ (حدود ۶ ـ ۵ ماهگی) به بلوغ جنسی می‌رسند.

جنس

خرگوش‌های ماده نسبت به نرها زودتر بالغ می‌شوند.

بچه خرگوش

آبستنی و زایمان خرگوش

طول دوره آبستنی در خرگوش ۳۰ تا ۳۲ روز است. حدود روز ۲۸ پس از جفت‌گیری می‌بایست یک جعبه زایمان (Nest box) در داخل قفس خرگوش ماده قرار داد. چرا که در هفته آخر آبستنی خرگوش ماده، موهای ناحیه شکم خود را کنده و بعنوان بستر در داخل جعبه زایمان قرار می‌دهد. در این حالت دهان حیوان پر از گلوله‌های مو می‌باشد و این عمل لانه‌سازی (Nest building) وی ممکن است با خارش اشتباه گردد. زایمان معمولاً در طول شب صورت می‌گیرد و نوزادان بدون مو و فاقد قدرت بینایی و شنوایی و به تعداد ۸ ـ ۵ عدد بدنیا می‌آیند. چشم‌های آنها در حدود ۱۰ روزگی گشوده می‌شود و از روز سوم پوشش بدنشان شروع به رشد می‌کند. بچه خرگوش‌ها معمولاً در حدود ۳ هفتگی از جعبه زایمان خارج شده و بتدریج شروع به خوردن غذاهای جامد می‌کنند. طول شیرخوارگی معمولا ۴ تا ۶ هفته است.

آبستنی کاذب

طول آبستنی در خرگوش ۳۲ ـ ۳۰ روز است. حال اگر خرگوش ماده جفت‌گیری نکند ولی به علت تحریک جنسی تخمک آزاد گردد، در اینصورت جسم زرد ایجاد شده و بر روی تخمدان باقی می‌ماند که باعث ایجاد علایم آبستنی در حیوانی که جفت‌گیری نکرده می‌گردد. این حالت معمولاً ۱۸ روز طول می‌کشد.

منبع: سایت دامپزشکان