به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ ماهی کفال دریایی یکی از محبوب‌ترین انواع ماهی در ایران می‌باشد که امروزه در کشور ایران به پرورش این ماهی پرداخته شده است. پرورش ماهی کفال در ایران چگونه صورت می‌گیرد؟
نیازهای پرورش ماهی خود را بیابید.
ماهی کفال از جمله ماهیانی است که از خصوصیات منحصر به فردی برخوردار بوده و به صورت پرورشی در بازار کشور به فروش می‌رسد. البته این ماهی از میان ماهیان پرورشی دیگر محبوب‌تر و خوش‌طعم‌تر می‌باشد و دارای ارزش غذایی بالاتری بوده است.
ماهی کفال در سال 77 توسط 3 استخر خاکی مورد پرورش قرار گرفت و البته بچه ماهیان کفال از کشور هنگ کنگ به کشور ایران وارد شد و در ایستگاه پرورش ماهی به تکثیر آن پرداختند. همچنین گفته شده است که سالانه حجم زیادی از ماهی کفال پرورشی در بازار کشور به فروش می‌رسد و البته از فروش خوبی نیز برخوردار می‌باشد.
بیشتر بدانیم: کفال ماهیان
اولین گزارش مطالعات پرورش آزمایشی کفال ماهیان در آبها و خاک‌های شور بلااستفاده داخلی ایران، به سال ۱۳۶۷ در روستای قجر خیل ساری در ۲۰کیلومتری شمال کارگاه شهید رجایی برمیگردد.
مشخصات استخر آزمایشی: طول ۱۱۰ متر، عرض ۲۵ متر، عمق ۱/۵ متر (۲۷۵۰ مترمربع) بوده و شوری آب: ۲۲-۱۲ گرم در لیتر، درجه حرارت: ۳۲ -۶ درجه سانتی‌گراد و Ph: 8-7 بوده است.
بچه ماهیان نورس و انگشت قد مورد استفاده در این آزمایش، در طول بهار و تابستان از مناطق ساحلی شرق دریای خزر از گوهرباران تا خلیج آشوراده با ساچوک صید شدند. که عمدتاً از گونهLiza saliens بودند. مجموعا ۱۰۰۰ قطعه (۹۵۰ قطعه بچه ماهیان نورس ۵/. گرمی بطول ۲ تا ۳ سانتی‌متر و ۵۰ عدد بچه ماهی انگشت قد ۵ تا ۷ گرمی۱۰-۶ سانتی‌متری) به استخر معرفی گردید. بعد از ۱۱ ماه پرورش (۶۷/۶/۱۵ تا ۶۸/۵/۱۵)، میزان بازماندگی ۲۰%، و بچه ماهیان نورس به وزن ۳۵ تا ۴۰ گرم و طول ۱۴-۱۳ سانتی‌متر و بچه ماهیان انگشتقد تا ۸۰ گرم و طول ۲۰ سانتی‌متر رسیدند.
بعدها نیز این ماهی در سال ۱۳۶۹ بطور آزمایشی در مجتمع تکثیر و پرورش ماهیان شهید رجایی بصورت توام با کپورماهیان چینی در یک دوره ۷ ماهه پرورش یافت که با درصد بازماندگی ۳۲% و از ۴-۲ گرم به ۲۷ گرم رسید.
در آبهای شور داخلی نیز، برای اولین بار در سال ۱۳۶۹، در ایستگاه پرورش آبزیان آب شور بافق یزد، به تعداد۱۰۹۰ قطعه از گونههای Liza aurataو Liza saliens به دو استخر ۰/۵ هکتاری معرفی شدند. که بعداز ۵/۵ ماه پرورش(۱/۵/۶۹ تا ۱۵/۱۰/۶۹) با بازماندگی ۴۰% از ۴ گرم برای Liza aurata و ۱۰/۸ گرم برای Liza saliens به میانگین وزنی ۱۰۵ گرم رسیدند (۱۰۰-۸۰ کیلوگرم در هکتار). این آزمایش نشان داد که رشد Liza aurata بهتر ازLiza saliens بوده است.
با توجه به پیوند ناموفق Mugil cephalus به دریای خزر و رشد سریعتر آن نسبت به سایر گونهها، تلاش‌هایی در جهت پرورش آن در ایران صورت گرفته است. از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۱ پرورش انگشت قدهای کفال خاکستری (Mugil cephalus) تا مرحله مولدسازی و تکثیر در پژوهشکده اکولوژی دریای خزر مورد آزمایش قرار گرفت.
از جمله دلایل گسترش این ماهی (cephalus Mugil) در نقاط مختلف کره زمین از جمله ایران، ویژگی‌های منحصر به فردی می‌باشد که در زیر شماری از این ویژگی‌ها آورده شده است:
تحمل دامنه وسیع تغییرات شوری (۰ تا ۱۰۰ گرم در لیتر)
تحمل دامنه وسیع تغییرات درجه حرارت (۲ تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد)
تحمل میزان کم اکسیژن محلول در آب ( ۱ تا ۲ میلیگرم در لیتر)
رشد سریع و اندازه بزرگ والدین.
طیف وسیع تغذیه (گیاهی، جانوری و دستی)
مقاومت در برابر بیماری‌ها.
طعم خوب گوشت و سفت و چرب بودن گوشت، کم تیغ بودن و ضایعات کم.
بچه ماهیان کفال خاکستری حاصل از تکثیر طبیعی که از هنگ کنگ وارد شده بودند، با وزن ۵/. گرم در دو ایستگاه پرورش ماهیان آب شور گمیشان و آب شیرین شهید مرجانی پرورش یافتند که نتایج حاصله در سال اول در جدول شماره ۶ آورده شده است.
در سال دوم پرورش نیز ماهیان در آب شور به ۵۴۵ گرم و در آب شیرین به ۶۶۸ گرم رسیدند. این ماهیان در سال پنجم به ۲/۵ – ۱ کیلوگرم رسیدند و از آنها بعنوان مولد استفاده گردید.
چشم انداز پرورش کفال ماهیان
با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد کفال ماهیان شامل:
۱) سازگاری خوب این ماهی با شرایط اقلیمی گرم و خشک.
۲) رشد قابل ملاحظه و مطلوب آن در شرایط محیطی نامناسب.
۳) توان تولید پروتئین از زمین و آبی که تولید طبیعی دیگری ندارد.
۴) استفاده صحیح و منطقی از زمین‌های و آبهای شور بلااستفاده.
۵) اقتصادی بودن پرورش کفال ماهیان با توجه به پایین بودن هزینه تولید به علت دتریتخوار بودن این ماهی و از طرف دیگر، قیمت بالای فروش آن.
و نیز شرایط ویژه این ماهی در ایران شامل:
۱) جاافتادن فرهنگ مصرف این ماهی در ایران.
۲)شرایط خاص اقلیمی‌ایران.
به نظر می‌رسد که این ماهیان میتوانند بعنوان گزینهای بسیارمناسب جهت پرورش در ایران مطرح گردند.
منبع: سایت شیلاتی‌ها