معرفی دستگاه گوارش گاو (بخش اول)
معرفی دستگاه گوارش گاو (بخش دوم)
معرفی دستگاه گوارش گاو (بخش سوم)
نشخوار در گاو
گاوها 7 تا 10 ساعت از روز را جهت نشخوار سپری می‌کنند.
مراحل نشخوار عبارتند از:
1) برگشت مواد خوراکی بلع شده در دهان از طریق حرکات دودی معکوس که مواد خوراکی را از طریق مری به دهان هدایت می‌کند.
2)دوباره جویدن خوراک، مواد خوراکی بیشتر و کامل‌تر جویده می‌شوند.
3)بلع، بلع مجدد مواد خوراکی کاملاً جویده شده.
4)آروغ زدن
اهمیت نشخوار:
• افزایش ترشح بزاق
• افزایش هضم فیبر از طریق کاهش اندازه ذرات مواد خوراکی و افزایش سطح هضم آن‌ها صورت می‌گیرد.
• افزایش بازدهی استفاده از منابع علوفه‌ای
• جلوگیری ازابتلا به بیماری‌های متابولیکی نظیر اسیدوز حاد و تحت بالینی
• افزایش درصد چربی شیر
بیشتر بدانیم: اسیدوز در گاوهای شیری
روده باریک در گاو (Small Intestine)
روده باریک شامل 3 قسمت است: دئودنوم، ژوژنوم و ایلئوم. محتویات شیردان که شامل مواد خوراکی است که به طور جزئی هضم شده و به همراه مواد گوارشی کیموس نامیده می‌شوند، از شیردان به روده باریک راه می‌یابند. روده کوچک ترشحات پانکراس و صفرا را دریافت کرده و هضم و افزایش pH از سطح 5/2 به 7 یا 8 را تسهیل می‌سازد. فرآیند هضم در این قسمت کامل می‌شود و مواد مغذی از طریق ویلی‌های روده کوچک (زائده‌های انگشتی کوچک) جذب می‌شود. بیشتر هضم و جذب چربی در روده باریک اتفاق می‌افتد.
اندازه روده باریک در حدود 20 برابر طول حیوان است (39 متر طول و 5 سانتی متر قطر) و ظرفیتی حدود 38 لیتر دارد. روده باریک پرزهایی فراوانی دارد که سطح را افزایش می‌دهند. حرکات دودی روده عامل به حرکت در آوردن محتویات روده می‌باشند.
روده بزرگ گاو (Large Intestine)
از دو قسمت روده کور و کولن تشکیل شده، عمل اصلی روده بزرگ جذب آب و ذخیره وشکل‌دهی مواد زائد است. اگرچه روده بزرگ محل عمده هضم و جذب نیست. ولی جمعیت زیادی از میکروارگانیسم‌ها در آن به سر می‌برند. میکروارگانیسم‌های روده بزرگ مواد مغذی موجود را تخمیر و مانند میکروارگانیسم‌های شکمبه تولید اسید چرب فرار و پروتئین میکروبی می‌کنند. اسیدهای چرب فرار تولید شده در روده بزرگ می‌توانند جذب شده و مورد استفاده قرار گیرند. پروتئین میکروبی تولید شده در روده بزرگ قابل جذب نیست و از طریق مدفوع دفع می‌شود.
تکامل دستگاه گوارش گاو زمان بر است
در چند هفته اول زندگی، شکمبه، نگاری و هزارلای گوساله تکامل نیافته است. برخلاف گاوهای بالغ، در گوساله، شیردان بزرگ‌ترین بخش معده را تشکیل می‌دهد که 50 تا 70درصد کل معده را در بر می‌گیرد. در این مرحله از زندگی، شکمبه دارای عملکرد محدودی است. شیر از طریق ناودان مری و عبور مستقیم به سمت شیردان عبور می‌کند.
تا زمانی که گوساله شیر مصرف می‌کند، شکمبه تکامل می‌یابد، وقتی که گوساله شروع به مصرف کنسانتره و علوفه می‌کند، یک جمعیت میکروبی در شکمبه مستقر می‌شود و پرزهای شکمبه توسعه پیدا می‌کنند. در سن 8 هفتگی گوساله، شیردان فقط 30درصد کل فضای معده را تشکیل می‌دهد. شکمبه گوساله در حدود 3 ماهگی همانند گاو بالغ فعال می‌شود.
شناخت نقش هریک از بخشهای معده در گوارش و هضم، می‌تواند به تامین نیازهای تغذیه‌ای گاو کمک زیادی کند.
منبع: دامینا (شبکه دامپروری ایران) _ سایت دستچین