معرفی دستگاه گوارش گاو (بخش اول)
معرفی دستگاه گوارش گاو (بخش دوم)
هزارلا (Omasum)
این عضو دارای شکل کروی و بافت‌های برگی شبیه صفحات کتاب است. تا حدود 100 برگ می‌توان در این هزارلا پیدا کرد. برگ‌های آنها دارای زایده‌های کوچکی است که می‌توانند پروتئین‌های بزرگ اسید‌های چرب فرار که بوسیله دیواره شکمبه جذب نشده‌اند را جذب کنند.
مواد خوراکی پس از گذشتن ازشکمبه و نگاری وارد هزارلا می‌شوند. نقش لایه‌های هزارلا در افزایش سطح جذب به ویژه برای آب می‌باشند. مواد خوراکی بین لایه‌ها بیشتر از سایر قسمت‌ها خشک می‌شوند. هزارلا 70-60درصد آبی که به آن وارد می‌شود را جذب می‌کنند که تقریباًبرابر 100 لیتر آب در روزخواهد بود. وجود هزارلا الزامی نیست (شتر و لاما هزارلا ندارند.)
در یک گاو کاملا رشدکرده، اندازه هزارلا به اندازه یک توپ بسکتبال است. گنجایش هزارلا حدود 20 لیتر است. این بخش از معده یک نام دیگر هم دارد که به آن مِنی پلیس می‌گویند، این نام را به خاطر ساختار بی‌نظیری که دارد به آن داده‌اند. آب و الکترولیت‌های مانند پتاسیم و سدیم احتمالاَ اینجا جذب شده‌اند بنابراین خوراک حیوان آب آن گرفته شده و داخل قسمت دیگری می‌شوند.
شیردان، معده حقیقی (Abomasum)
بخش انتهایی معده نشخوارکنندگان معروف به معده حقیقی، بافت آن می‌تواند شیر معده را تولید کند. شیردان قابل مقایسه با معده غیر نشخوارکنندگان است. این قسمت تنها بخشی است که دارای پوشش غده‌ای است. اسید کلریدریک (HCl) و آنزیم‌های هضمی مورد نیاز برای تجزیه خوراک‌ها به داخل معده ترشح می‌شود. محیط شیردان اسیدی است pH=2. شیردان آنزیم هم ترشح می‌کند. رنین در حیوانات جوان ترشح شده و باعث لخته و غلیظ شدن شیر می‌شود. شیردان گاو نزدیک به 15 لیتر گنجایش دارد.
شیردان دارای تعداد زیادی تاخوردگی می‌باشد که سطح جذب آن را افزایش می‌دهد. چین خوردگی‌های این قسمت باعث تماس بیشتر با حجم بیشتری از غذا در سر تاسر روز می‌گردد. دیواره شیردان از دیواره خود آنزیم و اسید هیدروکلریک ترشح می‌کند. شیرابه‌ای که با pH برابر6 وارد این معده می‌شود به سرعت توسط اسید ترشح شده به سطح pH برابر 5/2 تنزل می‌کند و محیط اسیدی می‌شود. این محیط اسیدی باعث بوجود آمدن یک محیط مناسب برای عملکرد بهتر آنزیم‌ها می‌شود. قسمت عمده عمل گوارشی شیردان تفکیک جزئی پروتئین‌ها می‌باشد. آنزیم پپسین عهده‌دار این عمل است. پروتئین‌های غذا قبل از اینکه شکمبه را ترک کنند با میکروارگانیسم‌های شکمبه باعث شکستن پروتئین‌ها به واحدهای کوچکتری می‌شوند که به این واحد‌ها پپتید می‌گویند.
پروتئین عبوری و پروتئین میکروبی به سمت معده و روده کوچک برای هضم و جذب منتقل می‌شوند. خوراکی که از شرایط هضم معده فرار می‌کند به دو عضو دیگر یعنی روده کوچک و روده بزرگ وارد می‌شود.
معرفی دستگاه گوارش گاو (بخش چهارم)