به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ شترمرغ یا Struthio Camelus چهار زیرگونه دارد که معمولاً Struthio C.Australis و S.C.Molybdophanes گردن آبی و S.C.Camelus و S.C.Masaicus گردن قرمز نامیده میشوند.
شترمرغ پرندهایست از دسته پرندگان بیپروازی که با ایموها، کیویها و کاسوآریها همخانواده است. جزو سریعترین پرندگان جهان است که میتواند تا سرعت 69 کیلومتر در ساعت بدود. بزرگترین تخم پرنده نیز متعلق به اوست همچنین صاحب بزرگترین چشمها هستند.
فرو بردن سر در زمین هنگام احساس خطر، داستان معروفی در رابطه با شترمرغهاست که حقیقت ندارد، آنها هنگام احساس خطر روی زمین خوابیده و گردن خود را روی زمین پهن میکنند بهطوری که از دور به شکل بلندیای در زمین دیده شوند، که این بهترین نوع استتار از دید شکارچیان است.
متداولترین اسامی مورد استفاده برای شناسائی نژادهای مختلف شترمرغ عبارتند از:
شترمرغ سیاه آفریقایی یا گردن سیاه
که حاصل تلاقیهای انتخاب شده بسیار زیادی است که اینکار بیش از ۱۰۰ سال قبل در آفریقای جنوبی شروع شد و هدف از آن ابتدا اصلاح کیفیت پرها (برای بازار فرانسه) و پس از چند سال برای تولید چرم بود. این نژاد گردن و پاهای کوتاه و پوستی خاکستری دارد. فولیکولهای روی پوست زیاد و خیلی نزدیک بهماند. منقار و پاهای ماده دارای قسمتهای روشنتری نسبت به نر است. متوسط تخمگذاری ۶۵ عدد در هر فصل است و وزن تخمها ۱/۱ تا ۶/۱ کیلوگرم میباشد. این نژاد معمولاً آرام است.
شترمرغ گردن آبی نامیبیا
این نژاد دارای گردن و پاهایی بلند، اما بدنی کشیده بوده و در پشت، قوزی برآمده دارد. پرها باریک و صافند. پوست دارای فولیکولهایی اندک و فاصله دار است. در طول فصل جفتگیری قسمت جلوی استخوان کف پا و پاهای نر قرمز میشوند. فاقد صفتی برجسته بوده و خیلی تحریکپذیرند.
شترمرغ گردن آبی زیمبابوه
این نژاد قد بلند با بدنی تو پر و خیلی سرزنده است. وزن و حجم بدن بیش از نژادهای متداول است. وزن مادهها ۱۴۰ ـ ۱۲۰ کیلوگرم و نرها ۱۷۰ ـ ۱۵۰ کیلوگرم میباشد. در طول فصل جفتگیری ساق پا تا انتهای ران و نیز تمام کله و زیر پوست گردن قرمز رنگ میگردد. فولیکولهای پوست فاصله دارند. مادهها پرهایی بلند و صاف داشته و پرهای روی سینه نرها تا حدی فر دارند. منقار و پاهای ماده خاکستری کمرنگ است. مادهها در هر فصل ۶۰ تخم میگذارند که وزن هر کدام ۲/۲ ـ ۵/۱ کیلوگرم میباشد. کار با این نژاد راحت است.
شترمرغ گردن قرمز
این گونه پرجمعیتترین نژاد شترمرغ بوده که اکنون تنها تعدادی از آن در نقاطی از شمال آفریقا زندگی میکنند، نابراین به شترمرغ شمال آفریقا (Struthio camelus) نیز معروف است. بلندقدترین گونه شترمرغ است که در حالت ایستاده به 2.70 متر میرسد. شترمرغ گردن قرمز نر دارای پرهایی سیاه و سفید است ولی پرنده ماده پرهای خاکستری دارد. جثه بزرگی دارد، اما هنوز بسیار مهاجم و کم تولید است. پوست تمام بدن صورتی رنگ است و در طول فصل جفتگیری پررنگتر میشود. سر فاقد پر است. ماده در سن ۵ ـ ۳ سالگی تخمگذاری را شروع کرده ولی با سختی زیادی خود را برای تولیدمثل سازگار مینماید گرچه بسیاری اوقات اصلاً تخمی نمیگذارد و در هر حال جوجههای حاصله خیلی ضعیفند.
شترمرغ ماسایی
شترمرغ ماسایی (Struthio camelus massaicus) متعلق به آفریقای شرقی (کشورهای کنیا، تانزانیا، اتیوپی و سومالی) است. در مقایسه با دیگر گونهها پرهای سرش کمتر است، گردن و ران جنس نر آن دارای رنگی صورتی است تا در هنگام جفتگیری توجه مادهها را به خود جلب کند. بزرگترین نژاد بوده و در هر فصل تخمگذاری میتواند 40 تخم را به ثمر بنشاند.
شترمرغ سومالی
شترمرغ سومالی (Struthio molybdophanes camelus) یک گونه نسبتاً متمایز بوده که در شاخ آفریقا (کشورهای کنیا، اتیوپی و سومالی) زندگی میکند. برعکس گونههای دیگر شترمرغ، مادهها بزرگتر از نرها هستند. پرهای سفید دم نرها در مادهها کمی به قهوهای تمایل دارد. رنگ ران و گردن این گونه خاکستری مایل به آبی بوده که در فصل جفتگیری به آبی تمایل بیشتری دارد. با اینکه با شترمرغهای ماسایی در یک منطقه زندگی میکنند اما دارای عادات غذایی متفاوتی هستند و درختان بلندتر و گیاهان متراکم را ترجیح میدهند. شترمرغهای سومالی دو فصل تخمگذاری داشته و هربار 30 تخم میگذارند، و از نظر گوشتی دارای لاشهی کوچکی است.
شترمرغ عربی یا خاور میانه
شترمرغ عربی (Struthio camelus syriacus) به وفور در بخشهایی از سوریه و شبه جزیره عربستان یافت میشود که از سال 1966 شناخته شده است و نسبت به شترمرغهای آفریقایی جثه کوچکتری دارد. متاسفانه به خاطر خشک شدن زمین و شکار بیرویه این گونه درحال انقراض است.
منبع بخشی از مقاله: سایت نطفه