اهمیت و نقش مخمر زنده بر روی دام

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ مقاله حاضر چکیده‌ای از اطلاعات بسیار مفید در رابطه با اهمیت مخمر ساکرومایسز سرویزیه در کنفرانس علوم دام ‌ایالات متحده آمریکا می‌باشد.

نیازهای پرورش دام خود را بیابید.

گوساله و توسعه شکمبه

گوساله در هنگام تولد با شکمبه عاری از میکروب و فاقد عملکرد نشخوار متولد می‌شود و زندگی خود را با شیر و فرآورده‌های جانبی آن آغاز می‌کند. اگرچه گوساله در دوران بعد از شیرگیری، یک نشخوارکننده با قابلیت هضم فیبر در شکمبه می‌باشد (شکل 1). یکی از راه‌کارهای کلیدی در پرورش گوساله این موضوع می‌باشد که آب تمیز و گوارا همیشه و در تمام اوقات در دسترس باشد و استارتر خوش خوراک و با قابلیت هضم و جذب بالا به همراه اسیدهای چرب فرار (VFAs) پروپیونات و بوتیرات باشد، به علاوه توجه به نکته الزامی می‌باشد که توسعه شکمبه تحت شرایط بی‌هوازی و تخمیر خوب امکان‌پذیر می‌باشد. استفاده از مخمر در استارتر موجب بهبود مصرف اکسیژن در شکمبه می‌شود. مخمر زنده با مصرف اکسیژن کمک می‌کند که میکروب‌های شکمبه در شرایط بی‌هوازی عملکرد بهتری داشته باشند (شکل 2). طی بررسی محققان نتایج بسیار خوبی پس از استفاده از مخمر زنده در خوراک گوساله بر روی توسعه سریعتر شکمبه، انتقال سریعتر گوساله به دوران بعد از شیرگیری بدون کاهش وزن، بهبود 9% وزن بدن روزانه و بهبود 7% در ضریب تبدیل خوراک دست یافتند.

مخمر زنده و رابطه آن با PH شکمبه

بسته به اینکه جیره پایه بر اساس غلات باشد یا علوفه، هضم در شکمبه بر اساس منابع کربوهیدرات، اسیدهای چرب فرار (VFAs) و لاکتات خواهد بود. مقدار VFA و لاکتات با توجه به نوع جیره و الگوی تغذیه‌ای متفاوت خواهد بود. سایز و اندازه ذرات و دفعات وعده غذایی همچنین می‌تواند تحت تاثیر استرس و شرایط محیطی قرار بگیرد که می‌تواند منجر به تغییراتی در نحوه خوراک‌دهی گردد.

بیشتر بدانیم: اسیدوز در گاوهای شیری

نتایج بررسی نشان دادند هنگامی‌که pH شکمبه زیر 5/7باشد (شرایط اسیدوز تحت حادSARA, sub-acuteruminal-acidosis) استفاده از مخمر زنده موجب بهبود pH شکمبه و افزایش بهروری دام گردید. ماندن طولانی مدت دام در شرایط اسیدوز تحت حاد برای دام مضر می‌باشد و موجب کاهش جمعیت فیبرولیتیک، افزایش شمارش S.bovis و E.coli، کاهش جمعیت پروتوزوآهای مژکدار، کاهش شمارش زئوسپورهای قارچی، افزایش تولید اندوتوکسین شکمبه، ایجاد واکنش‌های التهابی، تغییر دیواره شکمبه و نفوذپذیری آن، کاهش قابلیت هضم NDF، اختلال در الگوی تغذیه‌ای و مصرف ماده خشک و در نهایت کاهش تولید شیر می‌شود. کاهش pH شکمبه در نتیجه تجمع اسید‌های چرب (استات، بوتیرات و پروپیونات)، و اسید لاکتیک در شکمبه می‌باشد. همچنین هر زمانی که دوز لاکتات داخل شکمبه افزایش یابد، pH شکمبه بیشتر کاهش می‌یابد (شکل 3).

طی آزمایش‌ها نشان داده شده است که مخمر زنده موجب تحریک سوخت و ساز و جذب لاکتات می‌شود و برخی از کوفاکتورهای تولید شده توسط مخمر زنده موجب تحریک باکتری‌های مصرف کننده لاکتات شده‌اند. پژوهشگران گزارش کردند که مصرف مخمر زنده موجب افزایش 0/5 واحدی pH شکمبه به هنگامی‌که گاوها در شرایط نگهداری در فری‌استال و pH 7/5 بوده‌اند، شده است. به نظر می‌رسد که این امر به واسطه تحریک شکمبه توسط مخمر زنده و تبدیل بهتر و بیشتر لاکتات به پروپیونات می‌باشد و علت دیگر کنترل pH شکمبه توسط مخمر زنده می‌باشد که این امر موجب جذب بهتر خوراک در شکمبه و بهبود جریان خون شکمبه می‌باشد.

تغییرات گلوکونئوژنیک هم در کبد می‌تواند بر روی خوراک و مصرف ماده خشک به وسیله تئوری اکسیداسیون کبدی تاثیر گذار باشد. تاثیر مخمر زنده و قابلیت هضم (NDF(Neutral Detergent Fiber: بخش بزرگی از مصرف انرژی جیره برای نشخوارکنندگان از تخمیر دیواره سلولی گیاهان تامین می‌شود و حضور اکسیژن در شکمبه موجب عامل محدودکننده باکتری‌های هضم‌کننده الیاف و فعالیت میکروبیولوژی آن می‌باشد، که این باکتری‌ها حساس به حضور اکسیژن می‌باشند. همانطور که در بالا اشاره شد مخمر در شکمبه موجب افزایش مصرف اکسیژن شده، بنابراین موجب کاهش تاثیر منفی اکسیژن بر روی میکروبهای هضم‌کننده الیاف می‌شود. همچنین می‌توان قابلیت هضم NDF را در شرایط آزمایشگاهی و تجزیه و تحلیل آن بدست آورد.

از طرفی اثر منفی اسیدوز تحت حاد در کاهش هضم NDF به خوبی مشخص شده است و این موضوع مبنای ارتباط بین نرخ pH و NDFd در بسیاری از فرمولهای جیره‌نویسی جهت تولید فرآورده‌های لبنی در ایالات متحده آمریکا می‌باشد. هنگامی‌که مخمر زنده در جیره استفاده می‌شود، هضم علوفه بهبود چشم‌گیری یافته است و موجب کاهش اسیدوز تحت حاد شده است. نشخوارکنندگانی که در جیره خود مخمر زنده را دریافت می‌کنند، جمعیت باکتریایی فیبرولیتیک شکمبه و فعالیت آنزیمی آنها افزایش پیدا می‌کند.

جالب توجه است که مطالعات اخیر نشان داده‌اند دامهایی که مشکل اسیدوز تحت حاد داشتند، جیره حاوی مخمر زنده در مقایسه با گروه شاهد بدون مخمر زنده تاثیر بیشتری بر روی تخریب NDF داشت.

تاثیر مخمر و تولید دام

مخمر زنده می‌تواند عملکرد شکمبه را از طریق (کاهش اکسیژن، بهبود عملکرد pH ، افزایش هضم NDF) افزایش دهد. همانطور که اشاره شد گوساله بازده قابل توجهی در تبدیل خوراک و افزایش سود روزانه را دارند. در یک بررسی، مخمر زنده توانسته بود ضریب تبدیل خوراک گاوهای گوشتی را تا 3% افزایش دهد. در یک آنالیز انجام شده بر روی گاوهای شیری که مخمر زنده را مصرف می‌کردند، مخمر زنده توانسته بود موجب افزایش یک کیلوگرمی شیر برای هر گاو در طی روز بدون افزایش مصرف ماده خشک شود که موجب بهبود ضریب تبدیل خوراک شده بود. تاثیر مخمر زنده بر روی نشخوارکنندگان متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال سویه ساکرومایسز سرویزیه 1077 به طور مستقیم بر روی میکروب‌های شکمبه نشخوارکنندگان تاثیر دارد و موجب تولید بالاتر و بهتر و ضریب تبدبل بهتر دام می‌شود. هدف اصلی افزایش تولیدات دامی به ازای هزینه صرف شده برای خوراک می‌باشد، به همین منظور سرمایه‌گذاری بر روی شکمبه و استفاده از مخمر زنده در جیره دامها به خصوص دامهای پر تولید بهترین گزینه جهت افزایش سود و بازده خوراک و بهبود تولید دام می‌باشد.

By Dr. Frederique Chaucheyras-Durand from INRA, France, presented at technical conferences in the U.S.

مترجم: دکتر مهرداد خدادادیان