به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ بیماری لوک آمریکایی (American foulbrood) یکی از مهم ترین بیماری‌های زنبورعسل در سطح دنیاست. این بیماری بسیار مسری می‌باشد، به طوری که اگر کنترل نشود، می‌تواند کل زنبورداری را نابود کند.
عامل این بیماری باکتری گرم مثبت و میکرو آیروفیلیک است. این عامل از خانواده باسیل‌ها به نام باسیلوس لاروا می‌باشد که اولین بار وایت آن را در سال 1907 شناسایی کرد.
طول عامل 5-5/2میکرون و عرض آن 8/0- 5/0 میکرون می‌باشد. هاگ یا اسپور عامل بیماری نسبت به حرارت بین 90- 20 درجه سانتی‌گراد، خشکی، مواد ضدعفونی کننده و تمامی شرایط نامساعد محیطی، فوق‌العاده مقاوم است و می‌تواند منطقه‌ای را تا 35 سال آلوده نگه دارد.
بیماری‌زایی عامل بیماری فقط در فرم هاگ وجود دارد و در تنها قسمتی که فعال می‌شود، روده لاروهای زنبور عسل است. عامل بیماری دارای 9 سویه است که هرکدام بیماری‌زایی خاص خود را دارد.
هاگ پس از این که غذای آلوده لاروها را مبتلا کرد در داخل روده به شکل زایا در آمده، به سلول‌های روده حمله می‌کند و از طریق جدار روده وارد همولنف می‌شود و در نهایت، لارو در اثر سپتی سمی می‌میرد.
تزاید باسیلوس لارو به قدری زیاد است که می‌تواند تا 5/2 میلیارد اسپور در بدن هر لارو تولید کند.
عواملی که در انتشار بیماری نقش دارند عبارتند از: مدیریت غلط زنبورستان، رفتار غارت، تجمع زنبورها، استفاده از شان آلوده، استفاده از عسل آلوده و در آخر خود زنبوردارها و وسایل زنبورداری آلوده.
این بیماری بیشتر در فصل پرورش نوزادان شایع است. لاروهای یک روزه ازحساسیت بیشتری برخوردارند، ولی لاروهای 2 الی 3 روزه با میزان بالاتری از هاگ بیمار می‌شوند. در کل، با بالا رفتن سن حساسیت لاروها نسبت به عامل بیماری کاهش می‌یابد.
مرگ لاروها معمولاً در زمان پیش شفیرگی رخ می‌دهد، ولی گاهی تا بعد از پیش شفیرگی هم دیده شده است.
علایم بیماری لوک آمریکایی
پراکندگی حجره‌های نوزادان درشان، سوراخ شدن درپوش حجره‌ها، مرطوب و فرورفته بودن درپوش حجره‌ها (در حالت طبیعی گنبدی شکل و خشک است)، دیدن قاب به صورت فلفل نمکی از نگاه کلی، برای مثال در یک حجره باز و در یکی بسته، در داخل یکی گرده و در داخل دیگر ی شفیره باشد، وجود بوی ترش همراه با سریشم، تغییر یافتن رنگ لارو از سفید مرواریدی شکل به قهوه‌ای، خشک شدن و چسبیدن محکم لارو به دیواره حجره پس از گذشت یک ماه، برآمدگی پولک تا مرکز حجره در زمان شفیرگی از علایم این بیماری می‌باشند.
برای اطمینان از تشخیص، می‌توان به آزمایشی صحرایی دست زد:
چوب کبریتی را داخل بدن لارو آلوده فرو کرده، بعد بیرون می‌کشیم که در بیماری لوک آمریکایی حدود 3 سانتی‌متر مثل لاستیک کش می‌آید.
برای تشخیص نهایی از روش‌های آزمایشگاهی استفاده می‌شود.
پیش گیری و درمان بیماری لوک آمریکایی
1- آموزش زنبوردارها
2- سوزاندن کندوی آلوده
3- خوراندن داروهایی از قبیل اکسی تتراسایکلین. می‌توان این دارو را به ترتیب سرعت نتیجه گرفتن، هم به صورت شربت و هم بصورت کیک و پودر، به مقدار500 میلی گرم به ازای هر کندو در3 وعده و به فاصله ی 4 تا5 روز مصرف کرد.
نویسنده: دکتر مرتضی طیبی