به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ اگر در زمانی که جوجه وارد سالن میشود بستر مناسبی در سالن نباشد، پرندگان جوان تعادل خود را از دست میدهند و لیز میخورند. این خود عاملی در ایجاد مشکلات در پاها است. همچنین وجود سالنهای نسبتاً خشک مهم به نظر میرسد اما نباید به حدی خشک باشد که گرد و غبار در سالنها داشته باشیم. سالنهای نمور میتوانند در ایجاد مشکلات پاها و جراحات آنها موثر باشد. تغذیههای بد و یا بالانس نشده هم یکی از عوامل این بیماری است. پاها رشد میکنند و سبب ایجاد بدشکلی میشوند.
شرایط جوجهکشی
الف) ناهنجاریهای مربوط به رشد جنینی که شامل:
1)پایین بودن کیفیت ژنتیک 2)بالا یا پایین بودن بیش از حد درجه حرارت در هچر 3)کافی نبودن تهویه در دستگاه جوجهکشی 4)لغزنده بودن سینیهای هچر (خارج شدن پا از مفصل)
ب) کم بودن تعداد جوجه در سینیهای هچر (سبب خارج شدن پا از مفصل میشود)
ج) بیماریهای واگیردار
د) مشکلات تغذیهای گلههای مادر
بررسی برخی مشکلات پاها در جوجههای یکروزه
مشکلات متفاوت و مختلفی در هنگام هچ جوجههای یکروزه در هچری روی میدهد. در صورتی که رطوبت ستر یا هچر بسیار بالا یا پائین باشد، جوجههایی با مشکلاتی چون زانوهای قرمز و متورم یا سایر مشکلات متولد میشوند.
اما تحقیقات اخیر نشان دهنده این موضوع است که چنین مشکلاتی، تاثیر بدی را در طول دوره پرورش پرندگان خواهد گذارد
این قبیل مشکلات، اگرچه ممکن است اصلاح گردد، بر سلامت و رفاه پرندگان در طول دوره زندگی آنها تاثیرگذار خواهد بود.
بیشتر بدانیم: عوامل ایجاد کننده اختلالات حرکتی در پرندگان
ناهنجاریهای پا در پرندگان و اصلاح نژاد
پیش زمینه:
بطور حتم آن دسته از جوجههای یکروزهای به عنوان جوجههای درجه یک در نظر گرفته میشوند که ظرفیت رشد و بلوغ مناسبی داشته و توانایی استفاده مناسب و بهینه از قابلیتهای ژنتیکی تعریف شده خود را داشته باشند.
در واقع توجه داشته باشید که جوجههای یکروزه درجه یک، پرسروصدا و شاداب بوده و فعالیت بالایی را در طول دوره پرورش از آنها شاهد خواهید بود. این دسته از جوجهها، واجد نافهایی بسته و همچنین، پاهایی با رشد و توسعه مناسب میباشند. از سوی دیگر، پنجههای پاهای این جوجهها انعطاف بسیار خوبی داشته و به راحتی و نرمی باز و بسته میشوند.
از سوی دیگر بایستی به این نکته نیز توجه داشته باشید که در مفاصل جوجههای درجه یک نبایستی هیچ نشانهای از تورم یا تغییر رنگ مشاهده شده و ظاهری طبیعی داشته باشند. این در حالیست که جوجههای درجه دو واجد پاهایی ضعیف بوده و در اکثر موارد مفاصل آنها دچار مشکلات عمدهای میباشند.
این در حالیست که بسیاری از شرکتهای تولیدکننده جوجههای یکروزه، جوجههایی با علائم ناچیز ضایعات را در زمره جوجههای قابل فروش قرار میدهند. در چنین گلههایی، جوجههایی با ضایعات اندک بر روی پاها مشاهده میشوند که بطور معمول به این ضایعه، قرمز شدن زانو گفته میشود.
بطور حتم، شرایطی از این دست، نشاندهنده وجود ضعفهای مدیریتی گسترده در هچر یا ستر میباشد. در صورتی که رطوبت دستگاه، بیش از اندازه بالا رود، بسیاری از جوجهها با شکمهای بزرگ و بادکرده تولید شده و این موضوع سبب دست و پا زدن بیش از اندازه جوجهها برای تفریخ میشود.
از سوی دیگر، در صورتی که تخممرغ در گرمای بیش از اندازه قرار گرفته باشد، جوجهها با ضرباتی شدیدتر سعی در بیرون آمدن از تخم مینمایند. این عمل جوجهها در جهت افزایش سرعت بیرون آمدن از تخممرغ صورت میپذیرد. چنین واکنشی نیز به طور حتم سبب بروز ضایعاتی در پاها میشود.
اما در این بین سوالی نیز مطرح میگردد. آیا ضایعاتی چون قرمز شدن زانو، سبب بروز تاثیراتی بر میزان راحتی و همچنین، رشد جوجههای پرورشی در مزرعه خواهد شد ؟
بر اساس آخرین آزمایشات صورت پذیرفته، این نکته به اثبات رسیده است که این قبیل ضایعات، بر میزان رشد جوجههای گوشتی موثر واقع میشود. اما به منظور اثبات این موضوع، تحقیقاتی توسط De Jong و همکاران در سال 2004 میلادی صورت پذیرفت.
در این تحقیق، تعداد 96 قطعه جوجه درجه یک تجاری بعنوان گروه شاهد از یک مزرعه هچری انتخاب شدند. از سوی دیگر تعداد 96 قطعه جوجه دارای ضایعات ناچیز را نیز از این هچری انتخاب نمودند. محیط و بستر زندگی این جوجهها برابر بوده و بر روی تراشههای چوب، تحت پرورش قرار گرفتند. سپس جوجههای فوق را به 4 گروه مساوی تقسیم نمودند.
در واقع، هریک از گروههای شاهد و مورد مطالعه را به دو گروه مجزا تقسیم نمودند. گروههای یاد شده را در مورد خصوصیات رفاهی (رفتار و قابلیت راه رفتن) مورد مطالعه قرار دادند. از سوی دیگر، میزان رشد مرتبط با تولید نیز طی روزهای یک تا 8 روزگی و 35 تا 42 روزگی، مورد مطالعه قرار گرفت.
نتیجه گیری و پیشنهادات:
نتایج حاصله از مطالعه یاد شده، گواه این نکته بود که جوجههای درجه یک در مقایسه با جوجههای درجه دو، از مشکلات پای کمتری رنج میبرند. همچنین به نظر میرسد که در جهت کاهش بروز ضایعات ناف، کیسه زرده و پاها، بایستی در طی دوره انکوباسیون، محیط مناسبی را برای تخممرغها پدید آورد. در نهایت، پیشنهاد میشود که:
1. در صورتیکه تعداد بسیار زیادی از جوجهها، دچار تورم شکم هستند، رطوبت ستر را کاهش دهیم تا مشکلاتی از این دست نیز کاهش یابد.
2. اگر قرمزی زانوها و همچنین هچ شدن دیرهنگام جوجهها و از سوی دیگر، کوچک بودن شکم جوجههای تفریخ شده مشاهده میشود، دما را بایستی افزایش داد.
3. در صورتیکه بیش از 15درصد از جوجههای قابل فروش دچار ضایعاتی چون قرمزی زانوها شدهاند، دمای هچر را بایستی به میزان 0.2 فارنهایت کاهش داد.
پارامتر |
جوجههایی با کیفیت پائین |
جوجههایی با کیفیت بالا |
میزان تفاوت |
میزان رشد هفتگی |
215.4 |
225.1 |
0.03 |
امتیاز نحوه قدم برداشتن در هفته نخست |
0.84 |
0.49 |
0.01 |
عرض قدمهای برداشته شده در 39 روزگی |
9.55 |
8.61 |
0.006 |
میزان خوابیدن در 40 روزگی |
210 |
263 |
0.06 |
نویسنده: مرتضی شیرینی