مطالعه مقاومت دارویی سالمونلاهای جداسازی شده از تخم مرغ های بومی شهرستان فسا (بخش سوم)

مطالعه مقاومت داروئی سالمونلاهای جداسازی شده ازتخم‌مرغ‌های بومی‌شهرستان فسا (بخش اول)

مطالعه مقاومت داروئی سالمونلاهای جداسازی شده ازتخم‌مرغ‌های بومی‌شهرستان فسا (بخش دوم)

الگوی مقاومت داروئی برای سالمونلا:

برای تعیین حساسیت سالمونلاهای جداسازی شده به ترکیبات ضدباکتریایی، از روش انتشار دیسک استفاده گردید. ابتدا کلنی‌ها را در محیط مایع مولرهینتون به نیم مک فورلان رسانده، سپس از آن برروی محیط کشت مولر هینتون آگار، کشت تهیه کرده و همزمان دیسک حاوی آنتی‌بیوتیک خریداری شده از شرکت پادتن طب بر روی محیط کشت قرار داده شد.

پس از 24 ساعت انکوباسیون در دمای 37درجه سانتی‌گراد قطر‌هاله عدم رشد سالمونلاها تعیین گردید.

برای آزمایش آنتی‌بیوگرام از 4 دیسک آنتی‌بیوتیک شامل: آمپی‌سیلین (10 gμ)، تتراسیکلین (30 gμ)، کانامایسین (30 gμ) و انروفلوکساسین (10 gμ) استفاده شد (جدول 2).

جدول 2:الگوی مقاومت دارویی سالمونلاهای جداسازی شده از تخم‌مرغ‌های بومی

نتیجه جداسازی سالمونلا از تخم‌مرغ به صورت درصد آلودگی تخم‌مرغ‌ها محاسبه شده ونتایج تعیین حساسیت سالمونلاهای جداسازی شده به ترکیبات ضدباکتریایی نیز بر اساس درصد درسه سطح حساس، نیمه‌حساس و مقاوم (بر اساس جدول شرکت پادتن طب از تعداد نمونه‌های سالمونلا) ارزیابی گردید.

(استفاده ازروش استاندارد & Bauer Kirby)

با توجه به نحوه تهیه نمونه‌ها برای کشت‌های باکتریای می‌توان گفت که حداقل 12/5 % از تخم‌مرغ‌ها (یک تا 2تخم‌مرغ در هرنمونه مخلوط) دارای آلودگی به سالمونلا بودند. (جعفری وهمکاران1302) میزان آلودگی به سالمونلا در تخم‌مرغ‌های بومی اهواز را با استفاده از آزمایشات بیوشیمیایی و سرولوژیک بررسی و میزان آلودگی را 1/66درصد تعیین نمودند.

درمطالعه‌ای که درآرکانزاس ایالت متحده آمریکا انجام شد محتویات وپوسته 1200 تخم‌مرغ از نظر آلودگی به سالمونلا بررسی شدند که فقط در 12 تخم‌مرغ آلودگی خارجی با سالمونلا‌هایدلبرگ یافت شده در حالی که محتویات هیچکدام ازتخم‌مرغ‌ها آلودگی سالمونلایی نداشتند. درتحقیق دیگری بیش از 5700 تخم‌مرغ از 15 گله که به صورت طبیعی با سالمونلا انتریتیدیس آلوده شده بودند، از نظر حضور این جرم در پوسته و محتویات تخم‌مرغ مورد آزمایش قرارگرفتند، که براساس نتایج بدست آمده محتویات 32 عدد تخم‌مرغ (6درصد) آلودگی رانشان دارند. محتویات 32 تخم‌مرغ (6درصد) آلوده بودند.

ارگانیسم‌های داخل تخم‌مرغ،از طریق انتقال مستقیم از تخمدان یا از طریق آلودگی پوسته به داخل تخم‌مرغ نفوذ می‌نمایند. مرغ‌های بومی معمولاً همراه با دیگر حیوانات اهلی نگهداری می‌شوند و تخم‌گذاری آن‌ها نیز روی بستر صورت می‌گیرد، لذا احتمال آلودگی به باکتری‌های دارای منشاء روده‌ای مانند سالمونلاها افزایش می‌یابد مضافاً به اینکه برنامه‌های کنترلی و ریشه‌کنی سالمونلاها نیز در مورد آن‌ها انجام نمی‌شود لذا به منظور کاهش خطرات ناشی از سالمونلا می‌توان انجام اقدامات زیر را پیشنهاد نمود.

1- پخت کامل تخم‌مرغ به میزان کافی (70درجه سانتی‌گراد به مدت 10 دقیقه) که سالمونلا از بین می برود.

2- آموزش مردم به خطرات ناشی از سالمونلوزیس و روش‌های پیشگیری از انتقال سالمونلا به مواد غذایی در آشپزخانه که این روش کاربردی‌ترین روش جهت جلوگیری از سالمونلوزیس ناشی از تخم‌مرغ است.

در بررسی الگوی مقاومت داروئی سالمونلاهای جداسازی شده، میزان مقاومت برای آنتی‌بیوتیک‌های آمپی‌سیلین 90/3درصد، کانامایسین 41/9درصد و و برای تتراسکلین 15/5درصد درصد نمونه‌ها بود، در حالی که نمونه مقاوم به انروفلوکساسین مشاهده نگردید. باتوجه به ترکیبات ضدباکتریایی مورد استفاده بیشترین حساسیت به انروفلوکساسین وجود دارد (جدول2) که ممکن است در اثر عدم استفاده از این آنتی‌بیوتیک در منطقه و عدم پیداش مقاومت نسبت به آن باشد. عدم حساسیت کامل نسبت به تتراسکلین و کانامایسین می‌تواند در نتیجه استفاده‌های زیاد از این آنتی‌بیوتیک‌ها در موارد درمانی باشد و بروز مواردی از مقاومت نسبت به آن‌ها دور از انتظار نمی باشد. مقاومت‌های مورد مشاهده درمورد آمپی‌سلین (85/9%) ممکن است به دلیل تاثیر بیشتر این آنتی‌بیوتیک‌ها روی باکتری‌های گرم مثبت نسبت به باکتری‌های گرم منفی می‌باشد.

گرازیانی و همکارن(2008) حساسیت‌های آنتی‌بیوتیکی سالمونلا تیفی‌موریوم جداسازی شده از انسان و حیوانات بررسی  نمودند و میزان مقاومت سالمونلاهای جداسازی شده از ماکیان را برای آمپی سیلین (54/3%)، جنتامایسین (3/2%)، کانامایسین (85%)، کلرامفنیکل (24/5%)، تتراسکلین (52/1%) و برای سیپروفلوکساسین را (0%) تعیین نمودند.

پن و همکاران (2009)  مقاومت‌های آنتی‌بیوتیکی سالمونلا انتریکا را مورد مطالعه قرار دادند که حدود 39-95درصد جدایه‌ها مقاومت بالایی را به‌ویژه علیه آمپی‌سیلین (40/2%)، استرپتومایسین (58%) و و تتراسکلین (58/9%) نشان دادند.

تمام جدایه‌ها طی سال‌های 199-1962 نسبت  به انروفلوکساسین حساس بودند ولی میزان پایینی از مقاومت (17/5%) طی سال‌های 200-2007 نسبت به انروفلوکساسین را نشان دادند.

استفاده از آنتی‌بیوتیک در طیور معمولاً به منظور درمان است. باتوجه به افزایش روز افزون مقاومت‌های آنتی‌بیوتیکی لازم است کشت و آنتی‌بیوگرام انجام گرفته و تجویز دارو با توجه به حساسیت آنتی‌بیوتیکی میکروارگانیسم‌ها صورت پذیرد.

مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها و همچنین عدم اطلاع از حساسیت و مقاومت باکتری‌ها به آنتی‌بیوتیک‌ها، می‌تواند مقاومت‌های آنتی‌بیوتیکی را پیچیده‌تر نماید.

منبع: برگرفته از هفدهمین کنگره دامپزشکی ایران (11-9 اردیبهشت 1391_تهران)

_علی قربانی رنجبری؛ دانشجوی دکترای دامپزشکی دانشگاه آزاداسلامی‌کازرون- ایران (عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی‌واحد کازرون)

_مرضیه رنجبر؛ دانشجوی کارشناسی پرستاری دانشگاه آزاداسلامی‌کازرون- ایران

_ساناز والی؛ دانشجوی کارشناسی پرستاری دانشگاه آزاداسلامی‌کازرون- ایران

_زهراقربانی رنجبری؛ دانشجوی شیلات دانشگاه علوم وفنون دریایی خرمشهر

_نازنین قربانی رنجبری؛ دانشجوی شیلات دانشگاه علوم وفنون دریایی خرمشهر