به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ گوسفند قزل یکی از نژادهای دنبهدار است که منطقه زیست آن در ایران، آذربایجان شرقی و مناطق کوهستانی تبریز بویژه کوهپایههای سهند و اطراف مراغه، بناب، میانه، آذرشهر، سراسکندر و هشترود میباشد و هرچه به طرف بناب و مراغه نزدیکتر میشویم گلهها بزرگتر شده و بر تعداد گوسفند قزل در آنها افزوده میشود و حدود 5/47% گوسفندان موجود در استان آذربایجان شرقی را تشکیل میدهد.
شکل دنبه که یکی از وجوه تمایز خاص این نژاد است کاملا گرد و دارای دنبالچه مناسب به شکل گلابی بوده و از نیمرخ به صورت S دیده میشود و هرچه دنباله از حالت فوق خارج شده باشد به همان اندازه از مطلوبیت گوسفند کاسته میشود. رنگ دنبه و سینـه و چـهار قـلم تیـرهتـر از سایـر نقـاط بـدن میباشد.
اکثر گوسفندان در زیر گردن منگوله دارند. بعضی از گلهداران معتقدند که اصیلترین میشها آنهایی هستند که به رنگ قرمز، حنایی و فاقد شاخ بوده و دارای لکه سفید روی پیشانی باشند. میانگین درصد مواد خشک شیر 8/20، میانگین شیر تولیدی سالانه Kg80 – 75، میانگین درصد چربی شیر 7 - 8/6%، درصد باروری 89%، درصد برهزایی 1/124%، درصد دوقلوزایی 2/25%
خصوصیات ظاهری گوسفند قزل:
رنگ بدن معمولا بین قهوهای روشن تا قهوهای تیره متغیر است .چهار قلم جهت راهپیماییهای طولانی در مراتع وکوهستانها مناسب است و رنگ آنها قهوهای ای سیر میباشد.
نژاد:
گوشتی – شیری
جمعیت گوسفند قزل در استان آذربایجان غربی:
1 میلیون و 800 هزار راس.
خصوصیات ظاهری گوسفند قزل:
|
رنگ بدن |
اندازۀ گوش (cm) |
اندازۀ سر (cm) |
اندازۀ دست (cm) |
اندازۀ پا (cm) |
شکل بینی |
شکل پوزه |
وضعیت شاخ |
شکل دنبه |
اندازۀ دنبه (cm) |
قوچ |
قهوهای روشن
تا تیرۀ متغییر و
هرچه رنگ سردتر باشد،
به تودۀ اصیل نزدیک
و مطلوبتر است. |
9×15 |
8 / 26×6 / 13 |
6 / 45 |
3 / 47 |
- |
- |
- |
- |
41×39 |
میش |
5 / 6×16 |
10×22 |
5 / 45 |
3 / 46 |
- |
- |
- |
- |
36×35 |
بره |
7×13 |
9×17 |
5 / 41 |
5 / 43 |
- |
- |
- |
- |
30×27 |
خصوصیات تولیدی گوسفند قزل:
|
وزن (Kg) |
طول دورۀ شیردهی |
مقدار
شیر در
دوره |
مقدار
پشم |
وزن دنبه |
افزایش وزن روزانه
در برهها |
میانگین دورۀ آبستنی |
تولد |
پایان
شیرخوارگی |
6 ماهگی |
12
ماهگی |
(gr) |
قوچ |
|
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1300 |
18% |
- |
- |
میش |
|
- |
- |
- |
- |
120 روز |
Kg 80 |
800 |
10% |
- |
150 روز |
بره |
نر |
|
|
9 / 33 |
7 / 41 |
- |
- |
500 |
13% وزن لاشه |
100 گرم پرواری |
93 گرم داشتی |
- |
ماده |
|
|
2 / 32 |
2 / 38 |
خصوصیات تولیدمثلی گوسفند قزل:
|
درصد باروری |
درصد بره زایی |
درصد زایش |
درصد
دوقلوزایی |
درصد
چند قلوزایی |
قوچ |
- |
- |
- |
- |
- |
میش |
94 |
111 |
94 |
11 |
- |
بره |
- |
- |
- |
- |
- |
منابع: الیاسی زرینقبایی قربان. 1381. مطالعه پلیمورفیسم ژن بتالاکتوگلوبولین در پنج نژاد از گوسفند با روش PCR-RFLP.
توکلیان جواد. 1378. نگرشی بر ذخایر ژنتیکی دام و طیور بومیایران.
مهندس آرش ساعدی - کارشناس کشاورزی و مشاور علوفه هیدروپونیک