به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ به نقل از تیتر شهر: در دهه اخیر حیواناتی مانند گربه، سگ و پرندگانی مانند کلاغ در شهرها افزایش یافته‌اند. عدم کنترل آنها، از طرفی ناتوانی این حیوانات در تهیه غذا و در دسترس بودن غذا به دلیل اسراف‌های انسانی در شهرها موجب سرگردانی این موجودات زنده شده است که نتیجه‌ای به جز ظاهر زشت برای شهرها نداشته است. سال گذشته بیشترین کلیپ‌ها از اذیت و آزار این حیوانات در شبکه‌های مجازی دست به دست شد که واکنش‌های زیادی را نیز در بر داشت. حال بحث اصلی برای کنترل حیوانات شهری در میان است.
شهرداری‌ها با اسلحه به جان آنها افتادند و مردم با نگاهی دوگانه در تایید و عدم تایید عملکرد ارگان‌های مرتبط مانده‌اند. در این بین طرح «عقیم‌سازی» حیوانات گزینه بسیاری از کارشناسان شهری و محیط زیست است.
پانزده سال پیش در نزدیکی خانه‌اش یک محوطه خالی وجود داشت که در آنجا حدود 10 تا 12 سگ زندگی می‌کردند. دخترک جوان به آنها غذا می‌داد و گاهی به همراه پدرش به نزدیکی آنها می‌رفت. یک شب تابستانی آمدند و بلبشویی ایجاد شد، سگ‌ها هریک به سمتی می‌دویدند، ماموران شهرداری با تفنگ‌های شکاری خود به هدف میزدند، هدفی که اینبار موجود زنده بود. می‌گوید بعد از 15 سال همچنان صدای زوزه مرگ سگ‌ها به گوشش می‌رسد. شبها کابوس می‌بیند. بارها با شهرداری منطقه تماس گرفت حتی حضوری به آنجا مراجعه کرد اما جز چند جمله عذرخواهی چیزی نشنید. شرمندگی شهرداری چیزی از بار سنگین مرگ سگ‌ها کم نکرد. مدتی بعد دخترک در روزنامه خبری خواند، خبری که افکار او را راجع به حیوانان شهری متحول کرد.
عقیم‌سازی روشی مناسب برای کنترل رشد جمعیت حیوانات شهری
پریسا پروین مهر می‌گوید: «در یکی از روزنامه‌ها راجع به عقیم‌سازی 3000 سگ ولگرد در شهر آتن خبری را مطالعه کردم. من که از قبل با چشم‌های خودم صحنه کشته شدن سگ‌ها را دیده بودم، عقیم‌سازی را روش مناسبی برای مقابله با افزایش حیوانات شهری دیدم»
پس از آن بود که تیم «شفاخانه سفید» راه‌اندازی شد. دکتر اصغری، دامپزشک کمپین شفاخانه سفید در پاسخ به این سوال که چرا باید عقیم‌سازی حیوانات شهری انجام شود، می‌گوید: «ما می‌دانیم که شهرداری‌ها مطالبات مردم را می‌بینند، پس از آن است که دست به کار می‌شود. ما نیز به دنبال آن بودیم که مطالبات خودمان را داشته باشیم. کمپین شفاخانه سفید با هدف اولیه عقیم‌سازی شروع به کار کرد. ما در ابتدا به دنبال فرهنگسازی بودیم و در تاریخ 7 اسفند سال 1391 اولین گام را با ایجاد یک صفحه در فیسبوک برداشتیم و نام اولیه کمپین را «کمپین سفید» قرار دادیم و کم‌کم هشتگ من سفید هستم در فضای مجازی آن زمان بیشتر دیده شد.»
در یک سال اول فعالیت این کمپین بیش از 1000 حیوان شهری از جمله سگ‌ها و گربه‌ها عقیم‌سازی شدند. بعد از مدتی در اوایل سال 93 گروه‌های دیگر به دنبال اخذ مجوز برای عقیم‌سازی رفتند و چندی بعد فرهنگ عقیم‌سازی هرچند در ابعاد کوچک جای خود را پیدا کرد.
ضرورت جلوگیری از رشد بی‌رویه حیوانات شهری
هدف کمپین از عقیم‌سازی، تغییر فرهنگ و آگاهی مردم بود، به عقیده خالقان این کمپین مردم باید به این باور برسند که سگ‌ها، گربه‌ها، پرندگان و درختان و تمام محیط زیست در شهرها نیاز به مراقبت دارند.
او می‌گوید: «اعتقاد ما این است که اگر تعداد گربه‌ها و سگ‌ها زیاد شود باید کشته شوند؛ چرا که برای جامعه مضر هستند. همین مقوله در ارتباط با خودروها نیز وجود دارد، اگر تعداد خودروها در شهری زیاد شود به چشم مردم بی‌ارزش خواهد شد، مانند آنچه در شهرهای پرجمعیت و صنعتی کشور دیده می‌شود.»
اصغری می‌گوید : «در سال‌های اخیر شاهد کشته شدن سگ‌ها و گربه‌های شهری و همچنین بی‌مهری مردم نسبت به آنها هستیم، ما اعتقاد داریم باید این مقوله کنترل شود؛ همانگونه که ده سال پیش موش‌های شهر تهران را باید کنترل می‌کردند. 10 سال پیش وقتی بر شمار موش‌های شهر تهران افزوده می‌شد کسی فکری نکرد، الان نیز اگر به حال گربه و سگ‌ها فکری نشود دقیقا چند سال دیگه با ازدیاد این حیوانات بیگناه مواجه خواهیم شد و شهر نمای زشتی به خود خواهد گرفت.»
اصغری با اشاره به اینکه هر مسئولی با روی کار آمدن فقط به دوران مدیریتی خودش نگاه می‌کند و کارهای اصولی و طولانی مدت انجام نمی‌دهد، می‌گوید: «اگر در شهر تهران زلزله بیاید بیش از یک‌میلیون موش روی سطح زمین می‌آید، این بدان معنی است که عدم مدیریت صحیحی در جمعیت این موجودات باعث شده است که جوی‌های خیابان ولیعصر به بدترین شکل ممکن زیستگاه این موجودات شود. همین مقوله ممکن است روزی برای سگ‌ها، گربه‌ها و حتی پرندگان رخ دهد.»
بیش از 3هزار و هفتصد مورد عقیم‌سازی در 3 سال
با توجه به هدف اصلی این کمپین با ایجاد یک کیلنیک، فعالیت‌های خود را تخصصی‌تر دنبال کرد، از استان‌های اصفهان، مازندران، قزوین و ... برای عقیم‌سازی نزد آنها آمدند.
گفتنی است در کشور انگلستان و یا در کشور هم‌مرز با ایران، ترکیه، مراکزی وجود دارد که حیوانات شهری را به‌طور تخصصی در آنجا درمان می‌کنند، از آنها نگهداری کرده و حیوانات شهری‌ای را که دچار تصادف و یا حادثه شده‌اند تیمار می‌کنند؛ حال آنکه در ایران چنین مراکزی وجود ندارد و یا به صورت شخصی و محدود فعالیت می‌کنند. پریسا پروین مهر با اشاره به اینکه در شهر تهران بیش از 150 کلینیک فعال حیوانات وجود دارد می‌گوید: «حدود 3 سال فعالیت ما در عرصه خدمات به حیوانات، بیش از 3هزار و هفتصد حیوان که شامل گربه و سگ می‌شود، عقیم‌سازی شده‌اند. این مقدار فقط متعلق به تهران نبوده و از شهرهای ابهر، بابل، اصفهان و سایر شهرها نیز برای عقیم‌سازی نزد ما می‌آیند.»
خطر انقراض وجود ندارد
در قرن اخیر و با اهلی شدن بسیاری از حیوانات وحشی، حیوانات به دو دسته داخل و خارج از منزل تقسیم شدند. حیواناتی که توانایی زندگی با انسان را دارند و حیوانات دیگری که به آنها لقب وحشی داده‌اند که در طبیعت غیرشهری زندگی می‌کنند. حال دسته‌ای از این دو حیوانات هستند که به زبان عامیانه خرید و فروش نمی‌شوند، سوالی که مطرح می‌شود این است که حمایت از این حیوانات توسط انسان ضروری است؟
اصغری در ادامه با اشاره به اینکه لزوم وجود این حیوانات لازم و ضروری است، می‌گوید: «به نگاه ما این حیوانات باید در شهرها وجود داشته باشند؛ کاری که ما می‌کنیم این است که جمعیت آنها را کنترل کنیم. ساختار شهری ما به گونه‌ای بوده که اجازه دادیم بدون داشتن هیچ‌نوع امکانات رفاهی برای این حیوانات، اعم از جا و مکان، دست به تولیدمثل بزنند.
دقیقا مانند آنچه برای خودروها در شهری مانند تهران رخ داده است. تعداد خودروها افزایش یافت بدون اینکه پهنای خیابان‌ها تغییری کند، همین موجب ایجاد ترافیک شده است؛ اتفاقی که برای گربه‌ها و سگ‌ها نیز درحال رخ دادن است.»
وی با اشاره به اینکه عقیم‌سازی حیوانات شهری به انقراض آنها منجر نمی‌شود، می‌افزاید: «عقیم‌سازی با انقراض فرق دارد. توجه داشته باشید، تولیدمثل این حیوانات از سرعت عقیم‌سازی که ما انجام می‌دهیم چند مرحله کندتر است. پس خطر انقراض وجود ندارد. به‌طور مثال مگر زمانی که یوزپلنگ ایرانی منقرض شد، روی آنها عقیم‌سازی انجام شده بود؟ نه، اکوسیستم این حیوان نادر تغییر کرد و به انقراض آن نزدیک شد. حال این گربه‌ها و سگ‌ها که نام ولگرد روی آنها می‌گذارند، اکوسیستم‌شان محیط شهری است در نتیجه امکان انقراض آنها با انجام عقیم‌سازی وجود ندارد. فقط کنترل آنها موجب می‌شود که خودشان در خطر نباشند.»
پروین مهر در ادامه گوید: «اگر تعداد انسان‌ها نیز کم بود، او را در موزه نگه داری می‌کردند، ما برای همین می‌گوییم حیواناتی که در معرض انقراض هستند بیشتر مورد احترام خواهند بود؛ همانگونه که با خرید و فروش برخی از این حیوانات برای آنها ارزش بیشتری قائل می‌شوند.»
هدف ما حمایت از این حیوانات است
پروین مهر می‌گوید: «هر حیوانی که در خانه با انسان زندگی می‌کند نیز باید عقیم‌سازی شود. اگر در خانه‌ای همین حیوانات نیز زیاد شوند، راهی خیابان خواهند شد و سرنوشت بدی انتظارشان را می‌کشد. در نتیجه ما معتقد هستیم حیوانات خانگی نیز نیاز به عقیم‌سازی دارند.» وی در پایان می‌افزاید: «نظر ما این است از این حیوانات باید حمایت کرد؛ آن هم در بالاترین سطح بهداشتی؛ همانگونه که یک درخت حق زندگی در شهر را دارد، این حیوانات که نیز حق زندگی دارند اما باید این زندگی کنترل شده باشد تا آسیبی به آنها نرسد.»