پرورش بلدرچین

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ همانطور که همگی می‌دانیم بدن ما به غذاهای مختلفی نیاز دارد و یکی از مواد مهمی که باید در غذای روزانه ما وجود داشته باشد، پروتئین است. این ماده برای رشد و سلامت بدن بسیار ضروری است. پروتئین هم در غذاهای گیاهی و هم در غذاهای حیوانی که انسان می‌خورد، وجود دارد.

گوشت طیور به‌عنوان یک منبع پروتئین حیوانی اهمیت زیادی داشته و بسیار مورد توجه انسان است. به‌همین دلیل در کشورهای مختلف سرمایه‌گذاری زیادی برروی صنعت پرورش طیور انجام گرفته است.

اخیرا مصرف گوشت بلدرچین در استان تهران افزایش چشمگیری داشته و با توجه به استقبال مصرف‌کنندگان از گوشت لذیذ این پرنده، اغلب رستوران‌های‌ Fast Food، گوشت بلدچین را در لیست غذاهای پرمصرف قرار داده اند، اما با این وجود هنوز کشتارگاهی مخصوص کشتار بلدرچین راه‌اندازی نشده است که بتواند پاسخگوی نیاز رو به افزایش کشتار این پرنده باشد. هم اکنون تمام مراحل تولید تا کشتار بلدرچین در داخل یک مجموعه انجام می‌شود که البته در آینده‌ای نزدیک ضرورت احداث کشتارگاه مخصوص بلدرچین احساس خواهد شد .

یکی از فعالیت‌های پرورش در خصوص سایر ماکیان، پرورش بلدرچین صنعتی است. پرورش بلدرچین با فاصله‌ی نسلی کوتاه یکی از فعالیت‌های زیر شاخه‌ی طیور محسوب شده که شروع فعالیت آن بعد از انقلاب در استان یزد شروع شده و سپس در اکثر نقاط ایران تسری یافت. پرورش بلدرچین از جمله فعالیت‌هایی محسوب می‌شود که کل فعالیت از تولید تخم نطفه‌دار تا نهایت کشتار و بسته‌بندی در داخل یک مجموعه انجام می‌گیرد. بنابر‌این پرروش و مدیریت آن از حساسیت بالایی برخوردار است و چنانچه یکی از حلقه‌های زنجیر که به ترتیب مادر، جوجه‌کشی، واحد گوشتی، کشتار، بسته‌بندی و انجماد است دچار لغزش و کندی شود خیلی سریع بر روی قسمت‌های مختلف تاثیر‌گذار خواهد بود.

تولید گوشت بلدرچین در سال 83 به 720 تن بالغ گردید .

عرضه‌ی گوشت بلدرچین در قالب بسته‌های فریز شده و تازه به اوزان 900 الی 1000 گرمی و حاوی 5 ال 6 قطعه لاشه است. گوشت این پرنده منبع پروتئینی بسیبار خوش‌پخت و با قابلیت کبابی شدن بوده که به ذائقه‌ی ایرانیان نیز سازگار است و امکان عرضه‌ی آن در بازار جهانی نیز در صورت رعایت کردن شاخص‌های عرضه محصولات را دارا می‌باشد .

بلدرچین یک نوع از گونه‌های مختلف طیور و از کوچکترین پرنده‌های حلال گوشت می‌باشد که به تازگی در کشور ما مورد توجه قرارگرفته است. بعضی‌ها به بلدرچین به‌دلیل نوع صدا و آوازش «بدبده» می‌گویند. بعضی‌ها نیز این حیوان را نام کرک می‌شناسند. بلدرچین‌ها در طبیعت، بیشتر در کشتزار غلات و زمین‌های ناهموار و میان علفزارها زندگی می‌کنند. هنگام زمستان نیز در دسته‌های بزرگ جمع شده و مهاجرت می‌کنند که گاه مسیر طی شده بالغ بر 400 الی 1000 نیز می‌گردد. بلدرچین‌های وحشی که در طبیعت زندگی می‌کنند هفت تا دوازده عدد تخم می‌گذارند که این تخمها بعد از شانزده تا بیست و یک روز باز شده و جوجه‌ها از آنها خارج می‌شوند.

گوشت و تخم بلدرچین برای مردم ارزش غذایی و حتی دارویی دارد و بعضی عقیده دارند که با خوردن گوشت و تخم بلدرچین احساس سلامت و جوانی می‌کنند.

از لحاظ تاریخی می‌توان دو دوره را در شروع کار پرورش صنعتی این پرنده در نظر گرفت که دوره اول شروع پرورش صنعتی در سطح جهان و دوره دوم آغاز پرورش در ایران می‌باشد:

شروع پرورش بلدرچین در جهان

تقریبا می‌توان گفت، اهلی کردن بلدرچین‌ها در حدود قرن یازدهم و احتمالا در ژاپن صورت گرفته و در چین و کره نیز ادامه یافت.

از اوائل قرن 20 نگهداری و پرورش بلدرچین توسط دامپروران از اهمیت خاصی برخوردار گشت. در مرحله نخست هدف از نگهداری بلدرچین تولید تخم بود که بعدها به عنوان یک منبع تولید گوشت نیز مطرح شد. در ژاپن از سال 1910 به گزینش این پرنده جهت تولید تخم آغاز و پس از مدتی جایگاه ویژه‌ای یافت. در آن زمان تخم بلدرچین‌ها در انکوباتورهای نفتی و یا در زیر مرغ‌های کرچ قرار داده می‌شد.

اولین پیشرفت صنعت پرورش بلدرچین در سال 1930 اتفاق افتاد و پس از این تاریخ سرعت پیشرفت و انتقال آن به سایر نقاط دنیا بسیار زیاد شد و در اندک زمانی این پرنده به آمریکای شمالی، اروپا، خاورمیانه و خاور نزدیک راه یافت.

این پرنده به‌دلیل داشتن جثه کوچک دارای مصرف غذای ناچیزی است و نیاز به جای زیادی جهت پرورش ندارد. همچنین رشد سریع و سن کم بلوغ جنسی و نتیجتاٌ تولید نسل جدید در مدتی کوتاه (فاصله نسلی کوتاه) نه تنها در زمینه نگهداری، عادات و رفتار تغذیه‌ای و اصلاح نژاد بلکه در زمینه فیزیولوژی، پاتولوژی و توکسی کولوژی نیز مورد بررسی است.

تاریخچه پرورش بلدرچین در ایران

صنعت پرورش بلدرچین حدود 15 - 12 سال پیش در ایران آغاز شد و با توجه به سرمایه گذاری‌های انجام گرفته در سالیان اخیر پیشرفت قابل ملاحظه‌ای نموده بطوری‌که هم‌اکنون در ایران نژادهای گوناگونی از این پرنده پرورش داده می‌شوند.

همگام با توسعه این صنعت و عرضه گوشت بلدرچین، بازارهای مصرف گوشت و تخم آن نیز پیشرفت قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده و با توجه به ارزش غذائی گوشت و تخم آن و بالا رفتن آگاهی‌های عمومی در زمینه تغذیه انتظار آن می‌رود که استقبال عمومی از محصولات بلدرچین روز به روز افزایش یابد.

هم اکنون نیز تراکم مزارع پرورش بلدرچین بیشتر در نقاط مرکزی ایران بوده و این نقاط از قطب‌های مهم پرورش بلدرچین در ایران به شمار می‌روند.

بلدرچین، حرکت از یک خوراک انحصاری به خوراکی عمومی

در چند دهه گذشته نژاد خاصی از بلدرچین که در آن زمان از معروفیت خاصی برخوردار نبود، به نام بلدرچین ژاپنی (coturnix coturnix japonica) به‌عنوان یک راه چاره جهت تخفیف شدت کمبود پروتئین، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، معرفی گردید که با توجه به ویژگی‌های منحصر به‌فرد خود توانست خیلی زود چه در بخش تولید و چه در بحث مصرف به جایگاهی مهم دست یابد به‌گونه‌ای که هم اکنون پرورش بلدرچین به‌عنوان صنعتی سود‌آور و پر‌بازده در سراسر جهان شناخته شده است و ویژگی‌هائی نظیر: رشد سریع، سن بلوغ جسمی و جنسی پائین، فاصله نسلی کوتاه، میزان تخم‌گذاری بالا، کیفیت عالی محصولات تولیدی و ویژگی‌های غذائی گوشت و تخم، آنرا به یکی از پر طرفدارترین رشته‌ها نموده است به‌طوری‌که در حال حاضر گوشت و تخم بلدرچین تنها در رستوران‌های درجه یک و گران‌قیمت به‌عنوان خوراکی لذیذ و گران‌قیمت عرضه نمی‌شود بلکه گوشت و تخم این پرنده با توجه به قیمت ارزنده و کیفیت مناسب، در میان عام مردم نیز با استقبال خوبی مواجه شده و تقریبا از هر 10 نفر یک تن گوشت بلدرچین را در سبد غذائی خود قرار می‌دهد.

ویژگیهای بلدرچین و محصولات آن

همانطور که اشاره شد بلدرچین‌ها دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند که آنها را از سایر طیور متمایز کرده و صنعت پرورش بلدرچین را یه یکی از سود‌آورترین صنایع بدل کرده است، در ذیل به برخی از این ویژگی‌ها اشاره کوتاهی خواهیم داشت:

1- سرعت بالای رشد در این پرنده بسیار قابل‌توجه و در حدود 5/2- 5/3 برابر سایر طیور است. بلدرچین‌ها عموماً در 35-45 روزگی به وزن 180 220 گرم رسیده و آماده کشتار می‌شوند ضمن اینکه سن بلوغ نیز در حدود 7-8 هفتگی است.

2- سن پائین بلوغ جنسی: این پرندگان در 6-5 هفتگی قادر به تخم‌گذاری شده و در 8-7 هفتگی به بلوغ کامل جنسی رسیده و آمادگی تولید‌مثل پیدا می‌کنند.

3- فاصله نسلی کوتاه، که اعمال برنامه‌های اصلاح نژادی را در آنها به خوبی امکان‌پذیر می‌سازد.

4- میزان تخم‌گذاری بالا، بلدرچین‌ها به‌طور وحشی سالانه در حدود 80 – 60 عدد تخم می‌گذارند اما در اسارت و با اعمال برنامه‌های مدیریتی قوی در زمینه تغذیه و نوردهی مصنوعی می‌توانیم این رقم را به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش داده و به عدد 250- 150 عدد تخم در سال دست پیدا کنیم.

5- ویژگیهای منحصر به فرد محصولات.

محصولات بدست آمده از این پرنده دارای ویژگی‌های منحصر به‌فردی هستند که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

گوشت و تخم بلدرچین خوراکی بسیار کامل و ایده‌آل خصوصاً برای کودکان، زنان حامله و افراد مسن می‌باشد. می‌توان گفت که تقریبا در هیچ آئینی منع مذهبی برای مصرف گوشت و تخم این پرنده دیده نمی‌شود و محصولات آن در تمامی جهان مشتریان خود را دارد.

تخم و گوشت بلدرچین به‌دلیل داشتن چربی و کالری پائین و دارا بودن مقادیر زیاد آمینو اسیدهای ضروری، ویتامین‌ها، اسیدهای چرب اشباع نشده، فسفو لیپیدها و ...، که هر کدام عناصری واجب و حیاتی برای رشد و سلامتی روحی و جسمی انسان‌ها هستند، جزء مواد غذائی ایده آل به‌شمار می‌روند.

در مقایسه با گوشت و تخم سایر پرندگان، محصولات این پرنده از اهمیت بیشتری برخوردار است و حتی به دلیل داشتن فاکتورهای مهم غذائی بعنوان دارو جهت تامین نیاز بیماران مصرف می‌گردد.

معمولا وزن یک تخم بلدرچین حدود 13-9 گرم است که از این میزان حدود 33-32% مربوط به زرده، 59/5-48/5 % آلبومین و حدود 20- 8/3 % مربوط به پوسته می‌شود. مواد تشکیل‌دهنده تخم هم عبارت‌اند از: آب (74/3-73/8 %)، کربوهیدرات (1%)، پروتئین (13/1-11/6%)، چربی (12/4- 11/1%)، مواد معدنی (1/1%)، انرژی (161cal/100g) و کلسترول (844mg/dl ).

همچنین گوشت این پرنده محصولی بسیار ترد و خوشمزه و مرکب از: آب 62/65% ، چربی 3/3% ، پروتئین 26% ، مواد معدنی 3/2% و انرژی 80 cal/100g می‌باشد.

جالب است بدانید درصد قسمت‌های گوناگون لاشه یک بلدرچین به صورت زیر است:

گوشت سینه 42-39% ، گوشت ران 28-26%، گردن 2/6-2 %، قلب 0/8-1% ، امعا و احشا 3/1-1/9% ، جگر 2/3-1/6% و چربی بطنی 1/4-0/1% .

با توجه به‌کلیه موارد ذکر‌شده و همچنین بازده اقتصادی مناسبی که پرورش این پرنده در پی دارد، طی چند در ایران نیز شاهد تأسیس و رشد مزارع صنعتی پرورش بلدرچین بوده‌ایم و هم‌اکنون نظر به تبلیغات صورت گرفته و افزایش سطح آگاهی مردم، شاهد افزایش روز‌افزون مصرف محصولات آن درسطح جامعه می‌باشیم و امید است که در آینده نیز با افزایش حمایت‌های دولتی از این بخش و همچنین توسعه روش‌های علمی و صنعتی نگهداری و پرورش این پرنده، بیش از پیش شاهد رشد و تکامل این صنعت در ایران باشیم.

quaili.persianblog.ir