به گزارش «سرویس دام،طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ از زمانی که رایانه وارد زندگی انسان شد و تغییرات شگرف آن در تسهیل امور به طور ملموس در دسترس قرار‌گرفت، از همان زمان نیز صنعت طیور خود را آماده ورود به دنیای دیگری مملو از دقت، سرعت و... مشاهده کرد. با ورود رایانه به صنعت طیور تحولات صورت گرفته قابل قیاس با قبل از آن نبود.
البته این تحولات در کشور ما به طور عمده هنوز جای خود را در تک تک واحدهای مرغداری با ظرفیت پایین و متوسط باز نکرده‌است. که این به خودی خود ناشی از عدم احساس نیاز به رایانه در واحد مرغداری می‌باشد. لیکن در فارم‌های با ظرفیت بالا و نیاز به دقت بیشتر در نوع پرورش مثل اجداد و مادر این نیاز به صورت ملموسی درک شده‌است، و در تمامی دفاتر مدیریتی فارم‌ها به صورت تخصصی از این موهبت استفاده شایانی می‌شود. به طوریکه بر فرض نبود این سیستم مشکلات عدیده‌ای فراروی این صنعت قرار خواهد‌گرفت.
تاکنون نرم افزارهای مختلفی توسط شرکت‌های سازنده با برندهای مختلف در جهت تسهیل امور مرغداری وارد بازار شده‌است که همگی دارای ویژگی‌های مشترک ذیل می‌باشند:
1- مدیریت برعملکرد پرورشی فارم
2- محاسبه قیمت تمام شده
3- محاسبه تراز مالی سود و زیان
4- کنترل مصرف دان
5- محاسبه ضریب تبدیل
6- گزارش گیری
7- ارائه جداول و نمودارها
8- جیره نویسی
یکی ازعمده مشکلاتی که مرغداری‌های با ظرفیت پایین، استفاده از توان بالقوه این سیستم چشم‌پوشی می‌کنند علاوه بر عدم احساس نیاز به آن، هزینه آن می‌باشد. زیرا با توجه به عدم تطابق بین احساس نیاز و هزینه و بهره‌وری باعث رویکردی نامتمایل در دستیابی به اهداف اولیه با استفاده از این سیستم شده است.
با توجه به اینکه مدتهاست که رایانه همانند تلویزیون جایی برای خود در تمامی منازل باز کرده‌است. پس مشکلات عدم استفاده از آن، سخت‌افزاری نمی‌باشد بلکه نیاز به آشنا کردن مرغداران از مزایای رایانه و صد البته نحوه چگونگی استفاده از آن در مدیریت مرغداری جهت افزایش بهره‌وری با تسلط کافی و وافی بر اوضاع مرغداری با محاسبات غیر چرتکه‌ای می‌باشد.
زمانیکه احساس شود وجود رایانه در مرغداری ضروری است می‌توان به جای استفاده از نرم‌افزارهای گران‌قیمت از مزایای مجموعه نرم افزارهای آفیس بالاخص اکسل و اکسس استفاده کرد.
اکسل با توجه به صفحه گسترده بودن توانایی فوق‌العاده‌ای در تامین نیازهای اولیه یک واحد کوچک مرغداری را دارد. در این نرم افزار با دستورات کوتاهی از جمله sum-average-max-min-count-if می‌توان محاسباتی بر اساس نیاز مرغداری تعریف کرد و از مزایای محاسباتی آن در پایان دوره بهره برد.
اکسس نیز با توجه به اینکه بانک اطلاعاتی فوق‌العاده‌ای در جهت رفع نیازهای واحدهای کوچک مرغداری می‌باشد دارای مزایا و کاربردهای فراوانی می‌باشد. این نرم‌افزار با دارا بودن امکانات form-report-page-macro-module-table-query توانای‌های زیادی در تامین نیازهای آماری و اطلاعاتی مرغداری در طول دوره‌های جوجه‌ریزی درطی سالیان متمادی دارد.
تمامی توان‌مندی‌های ذکر شده در گرو نیاز به کاربر با فراگیری آموزش‌های اولیه می‌باشد. که این مهم نیز در مرحله اول با اشتیاق مرغدار در جهت فراگیری و استفاده درمرغداری تامین می‌شود و در مرحله بعدی نیز نیاز به کلاس‌های آموزشی تشکل‌های مرغداری در جهت افزایش مدیریت و بهره‌وری با تامین برنامه‌های منسجم و ساده شده جهت استفاده تمامی اعضاء با برآورد نیازهای مشترک واحدها می‌باشد.
در صورت استفاده از رایانه، هر مرغدار می‌تواند با توجه به تغییرات مد‌نظرمدیر و شرایط فارم از مزایای آن به صورت شخصی استفاده کند. ولی با توجه به اینکه صنعت مرغداری جهت حرکت شتابنده و منسجم رو به جلو نیاز به وحدت همگانی دارد. لذا مراکز فعال دولتی در بخش طیور اقدام به جمع‌آوری اطلاعات جوجه‌ریزی مرغداری‌ها به صورت آنلاین نموده است. که این عامل نشان از اهمیت رایانه و ارتباطات اینترنتی به منظور افزایش دقت و برنامه‌ریزی در این صنعت می‌باشد.
امید است تمامی مرغداران عزیز به سمت استفاده از رایانه به عنوان سیستمی کارآمد در جهت افزایش توانمندی‌ها گام بردارند.
نویسنده:علی اصغر فیض/کارشناس اتحادیه مرغداران استان قم