به گزارش «سرویس دام،طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ به‌دلیل وجود مشکلاتی همچون آلودگی منابع آب زیرزمینی، تخلیه مخازن آب، شوری و سنگینی آب، بیشتر پرورش‌دهندگان گاو شیری آب مزارع خود را مورد آزمایش قرار می‌دهند. آب ماده‌ای مغذی و ضروری در تمام طول زندگی دام است. هر گاو روزانه بین 90 تا 180 لیتر آب مصرف می‌کند. کلید تولید شیر موفق، دسترسی آسان گاو به آب گوارا، تازه و پاکیزه است.
امروزه تجزیه و تحلیل‌های بیشتری روی آب انجام می‌شود زیرا تولید‌کنندگان و متخصصین تغذیه به کیفیت آب از لحاظ ویژگی‌های تغذیه‌ای و سلامت اهمیت می‌دهند. کیفیت آب و ترکیبات آن از مزرعه‌ای به مزرعه دیگر ممکن است بسیار متفاوت باشد، حتی دو منبع آب در یک مکان مشابه ممکن است تفاوت‌هایی داشته‌باشند. به طور مثال در یک گاوداری از دو منبع آب استفاده می‌شد. یکی از آنها ppm1200 و دیگری ppm300 سولفات داشت. متاسفانه سالها آب ppm1200 سولفاتی برای مصرف گاوها و آب ppm300 سولفاتی برای شست‌و‌شوی راهروها و جاهای دیگر استفاده می‌شد که پس از آزمون‌های لازم آب و تشخیص مشکل، اقدام به جابجایی منبع و لوله‌کشی شد. پس از مدتی مصرف ماده خشک گاوها و تولید شیر آنها افزایش یافت. تنها کاری که انجام شد تعویض منبع آب بود.
عموما برای بررسی مشکلات آب، باید دانست که آب از کجا و چگونه تامین می‌شود. آیا هدف شما تصحیح آلودگی باکتریایی آب است؟ آیا می‌خواهید آب عاری از گوگرد باشد؟ آیا می‌خواهید سختی آب را کاهش دهید؟ هدف شما هر یک از این موارد که باشد روش‌‌تان متفاوت خواهد‌بود.
سختی آب بر تمیزی تجهیزات اثر می‌گذارد. همچنین سطوح کلسیم، منیزیم، آهن و سولفات موجود در آب و نیز گوارا بودن آن در مصرف آب توسط گاو نقش بسیار مهمی دارند. به‌طور کلی ما باید اطلاعات بیشتری از آب مورد استفاده در گاوداری خود داشته‌باشیم. ما چاهی در زمین حفر می‌کنیم و به آب می‌رسیم. سپس آب را پمپ کرده و در اختیار گاوها می‌گذاریم و انتظار داریم که گاوها آن را بنوشند، اما غافل از اینکه در موارد بسیاری این آب از کیفیت لازم برخوردار نیست.
روش‌های متفاوت تصفیه آب نتایج متفاوتی دارند. به عنوان مثال تصفیه آب با روش اسمز معکوس تنها 50% آب با کیفیت تولید می‌کند و در جوی آبی که از این فرایند حاصل می‌شود، رگه‌ای از نمک بر‌جا می‌ماند. این آب برای نواحی خشک مناسب نیست.
دسترسی به آب خوب برای سلامت و رشد گوساله‌ها ضروری است. به عنوان مثال در یک مزرعه پرورش گوساله که در آن آب آشامیدنی گوساله به روش اسمز معکوس تصفیه می‌شود. مادامی که آب عاری از عناصر موجود نباشد، مصرف آن توسط گوساله‌ها کاهش می‌یابد.
آزمایشگاه آزمونی را برای بررسی شاخص‌های تغذیه‌ای و سلامت آب به ویژه زمانی که ( DCADاختلاف آنیون-کاتیون جیره) در گاوهای خشک مورد توجه است معرفی می‌کند. بنا به دلایلی ما همیشه این واقعیت را نادیده می‌گیریم که املاح معدنی موجود در آب مانند املاح معدنی موجود در خوراک به صورت الکترو‌شیمیایی رفتار می‌کنند. همچنین ما از این نکته غافل می‌شویم که ترکیبات املاح‌معدنی موجود در آب ممکن است تعادل PH حیوان را مورد تاثیر قرار‌دهند.
با ارزیابی آب از لحاظ وجود یون‌های سنگین می‌توان بررسی کرد که گاوها به هنگام نوشیدن آب چه مقدار از این یون‌ها را دریافت می‌کنند. با استفاده از این بررسی‌ها، می‌توان اختلاف یون سنگین را بررسی کرد.
در پاسخ به این سوال که وجود املاح معدنی در آب و اختلاف یونی، چگونه تعادل جیره گاو را متاثر می‌سازند؟ با توجه به اینکه گاو می‌تواند روزانه 100 گرم یا بیشتر کلسیم، گوگرد یا دیگر املاح معدنی را به صورت مازاد تنها از آب دریافت کند، اگر این مسئله را در تنظیم جیره در نظر نگیرید، حفظ تعادل املاح معدنی برای گاو به درستی صورت نمی‌گیرد.
املاح معدنی که از آب سرچشمه می‌گیرند، در ترشحات ادراری قابل ردیابی هستند. در این موارد می‌توان املاح معدنی موجود در خوراک را کاهش داد و بدین ترتیب تا حدودی هزینه‌ها را برای تولید‌کنندگان کم کرد. همچنین از این طریق نمک و املاح معدنی کمتری از ادرار و کود وارد خاک می‌شوند.
با انجام بهترین برنامه‌های مدیریتی، برآوردی از تجزیه و تحلیل املاح معدنی موجود در آب و برقراری تعادل جیره به دست آورد.
به دست آوردن مقدار املاح معدنی موجود در آب، یکی از مواردی است که می‌توان با مدل ارزیابی آب انجام داد. املاح معدنی که وارد بدن دام می‌شوند، می‌توانند از دو منبع آب و خوراک سرچشمه بگیرند. بنابراین ما باید راهی پیدا کنیم که به خوبی بتوان از ترکیب این دو منبع بهره ببریم.