به گزارش «سرویس دام،طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان» یکی از پیشرفت های عمده به دست آمده در صنعت مرغداری، پیشرفت ژنتیکی مرغ ها است. گزینش ژنتیکی، مرغ هایی با توان رشد بالا پدید آورده است.
بنابر یک پژوهش تازه، از سال 1978 تا سال 2005 وزن پایانی مرغ های گوشتی در 8 هفته 135% بالا رفته است. این توان رشد بالا ، نیازهای تغذیه ای مرغها را بسیار تغییر داده است، بنابراین ، امروزه کارشناسان تغذیه، می‌باید به هنگام تهیه فرمول جیره برای این نژادهای تازه بسیار بیشتر دقت کنند. کافی نیست که تنها به ترکیب غذایی مواد خام فرمول جیره نگاه کنند، بلکه آنچه از هضم آنها به دست می آید بسیار مهمتر است. فعل و انفعال مواد خام جیره، با دستگاه گوارش اهمیت بسیار یافته است.
چالش برای تداوم تولید
دسترسی به مواد خام جانشین (alternative) ،سبب شده است که بتوان به چالش تداوم تولید دست یافت، اما در همین حال، اطلاعات لازم درباره بهره ای که سیستم گوارشی مرغ از برخی از این مواد جانشین به دست می آورد اندک است، زیرا می‌دانیم که اینها مواد کم هضمی هستند و یا برای افزودن آنها به جیره محدودیت هایی داریم.
افزون بر این، ارزش تغذیه ای این مواد، نسبت به آنچه در گذشته در جیره می گذاشتیم کمتر است. اما به هر روی، استفاده از این مواد خام جانشین، جذاب است زیرا فرمول کردن جیره را آسان تر می‌کند، اتکا و الزام به استفاده از برخی از مواد خام پیشین را کاهش می‌دهد و هزینه آنها هم ارزانتر است، اما چاره ای نخواهد بود مگر اینکه آنها را همراه با افزودنی هایی که می‌توانند این مواد را بگشایند و توان واقعی آنها را رها سازند، مورد استفاده قرار دهیم. این افزودنی ها باید بتوانند امکان استفاده از توان واقعی مواد خام جانشین را با تغییر ویسکوزیته در دستگاه گوارش، با تقویت ساختار اپیتلیوم، و افزایش سطح جذب روده، و بهبود درجه هضم مواد خام جانشین، فراهم سازند.
به سخن دیگر، هدف این است که سلامتی بهتر و کارآیی بیشتر روده را فراهم سازند. در این زمینه، یک سری مواد طبیعی محرک رشد ضروری هستند تا در این چالش برای استفاده مواد خام جانشین به کار برده شوند. پیش از این، این زمینه از پرورش طیور بر عهده ی آنتی بیوتیک های محرک رشد قرار داشت، اما اکنون بکار بردن این آنتی بیوتیک ها ممنوع شده است زیرا امکان دارد که سبب پدید آمدن میکروبهای مقاوم در برابر آنتی بیوتیک ها شوند.
در سال 2014 سازمان فائو (FAO) گزارش داد که سالانه در اروپا 25000 نفر جان خود را در پی آلودگی با عوامل بیماری زایی که در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم شده اند از دست می دهند. هزینه ای که جوامع اروپایی به این خاطر تحمل می‌کنند به 1/5 میلیارد یورو در هر سال برآورد شده است. برای همین است که مصرف آنتی بیوتیک های محرک رشد، در صنعت دام و طیور را محدود کرده اند.
چندی پیش، فروشگاه های زنجیره ای معروف Wal- Mart در آمریکا از تامین کنندگان مرغ شعبه های این فروشگاه در سرتاسر آمریکا خواست تا از مصرف آنتی بیوتیک در مرغداری های خود بکاهند. شرکت تولید مرغ Tyson نیز اعلام کرده است که از ماه آوریل امسال، مصرف آنتی بیوتیک را در مرغداری هایش قطع خواهد کرد. شرکت معروف Mac Donald نیز از ماه مارچ، خرید گوشتهای مورد نیاز خود را از گله هایی که در مرغداریشان آنتی بیوتیک مصرف می‌کنند به تدریج متوقف می‌کند.
در رده مواد طبیعی محرک رشد جدید، میتوانیم به اسیدهای ارگانیک زنجیره کوتاه و متوسط، پروبایوتیک ها و پری بایوتیک ها، و به عصاره های روغنی ( essential oils) بپردازیم.
اهمیت پروبایوتیک ها
پروبایوتیک ها، فرآورده هایی هستند که توجه کارشناسان و دست اندرکاران صنعت مرغداری را در سرتاسر جهان به خود جلب کرده اند، زیرا مصرف آنها سودمندی های گوناگونی برای مرغداریها در بر دارد.
پروبایوتیک ها جلو رشد بیماری زاها را می‌گیرند، بدون اینکه زیانی مانند مقاومت آنتی بیوتیکی پدید بیاورند. این راه نابود سازی بیماری زاها ( از راه سنتز باکتریوسین ها، اسید لاکتیک و ...) انجام می‌گیرد.
پروبایوتیک ها همچنین فلور میکروبی دستگاه گوارش را به سود جانور تقویت می‌کنند، نقش مهمی در بهبود ساختار بافت پوششی روده بازی می‌کنند، و پاسخ ایمنی جانور را به گونه ای مثبت اصلاح می نمایند. پروبایوتیک ها نیز همانند بیشتر باکتریهای دیگر، از مواد غذایی موجود در محیط روده با آنزیم هایی که تولید می‌کنند، بهره می‌برند. برای اینکار، این باکتریهای سودمند، می‌توانند آنزیم های گوناگونی را تولید و سنتز کنند تا ترکیب پیچیده مواد خوراکی مانند کربوهیدراتها، چربیها و پروتئینها را بشکنند. حاصل این متابولیزها به عنوان منبع انرژی، و یا ابزارهای ساختاری برای رشد و پر شمار شدن این باکتریهای پروبایوتیکی به مصرف می رسد.
فعالیت آنزیمی سویه های پروبایوتیکی با یکدیگر متفاوت است زیرا سویه های پروبایوتیکی از خانواده و گونه های مختلف می آیند و کارآمدی آنها با هم تفاوت دارند. این فعالیت ها به نرخ رشد هر سویه پروبایوتیکی نیز بستگی دارد.
آزمایشات بسیاری بر روی اثر پروبایوتیک ها بر روی عملکرد مرغ های گوشتی انجام شده است و نتایج نشان داده است که استفاده از پروبایوتیک ها تأثیرهای معنی داری (p<0.05) روی میانگین وزن گیری روزانه و ضریب تبدیل خوراک نهاده است و به گونه ای مثبت رشد جوجه های گوشتی را بهبود بخشیده است. بنابراین ، بر پایه نتایج به دست آمده ، مصرف پروبایوتیک ها برای جوجه های گوشتی توصیه می شود. پژوهشگران همچنین پیشنهاد می کنند که در آینده می توان پژوهش های گوناگون جوجه های گوشتی انجام داد.
منبع: نیکوتک
Alvaro Ortiz. Norel SA, Spain.
International poultry production Magazine