گوزن زرد ایرانی که ماه‌های آخر بارداری خود را سپری می‌کرد به‌دلیلی مبهم در باغ‌وحش خرم‌آباد تلف شد.
به گزارش ماکی دام به نقل از خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد، با وجود اینکه 150 سال پیش گوزن زرد ایرانی در جنگل‌های استان لرستان زیست داشته اما نسل این‌گونه به‌‌مرور از بین رفته که در راستای احیای این‌گونه ارزشمند در سال 89 سه رأس گوزن زرد به استان لرستان منتقل شد.
حال که چندین سال از این موضوع می‌گذرد نه‌‌تنها افزایشی در این‌گونه ایجاد نشده بلکه تاکنون دو رأس از این گوزن‌ها در باغ‌وحش خرم‌آباد از بین رفته است.
مرگ گوزن زرد ایرانی بر اثر تب برفکی یا استرس
طی چند روز اخیر خبری مبنی بر مرگ یک گوزن زرد ایرانی در باغ‌وحش خرم‌آباد منتشر شد اما دلیل تلف شدن این‌گونه ارزشمند هنوز مبهم است.
مسئولان علت مرگ گوزن زرد ایرانی در باغ‌وحش خرم‌آباد را براثر استرس زیاد و ازدحام بازدیدکنندگان اعلام کردند اما برخی فعالان محیط زیست نیز مطرح می‌کنند که این‌گونه چون باردار بوده و مسئولان از واکسینه آن علیه بیماری تب برفکی خودداری کرده حیوان مبتلابه این بیماری شده و سپس تلف شده است.
پروژه احیای گوزن زرد در لرستان شکست خورد
از سال 89 سه رأس گوزن زرد از دشت‌ناز شمال به استان لرستان آورده شد تا این‌گونه در طبیعت استان احیا شود که سال گذشته بعد از 150 سال نخستین گوزن زرد در لرستان به دنیا آمد.
با توجه به اتفاقاتی که طی سال گذشته و امسال برای این‌گونه در باغ‌وحش خرم‌آباد افتاده متأسفانه ایجاد سایت گوزن زرد در استان ناموفق مانده و پروژه گوزن زرد در استان لرستان شکست خورده است در حالی که سایت گوزن زرد در استان ایلام از سال 90ــ89 با چهار الی پنج گوزن آغاز و الآن بیش از 200 رأس گوزن زرد در استان ایلام وجود دارد.
مهرداد فتحی بیرانوند مدیرکل محیط زیست استان لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: 18 فروردین یک رأس گوزن زرد ایرانی که ماه‌های آخر بارداری خود را سپری می‌کرد در باغ‌وحش خرم‌آباد تلف شد.
مارگزیدگی و استرس علت مرگ 2 گونه گوزن زرد
فتحی بیرانوند افزود: زیستگاه قبلی این‌گونه نادر که در معرض انقراض است پناهگاه دز و کرخه بود ولی متأسفانه به‌دلیل تخریب زیستگاه جمعیت این‌گونه کاهش یافته است.
مدیرکل محیط زیست استان لرستان عنوان کرد: پیگیری‌های زیادی برای نجات از انقراض گونه گوزن زرد ایرانی انجام و تعدادی در دشت‌ناز ساری مستقر شد که با شرایط آب و هوایی منطقه کنار آمده و جمعیت این‌گونه در دشت‌ناز ساری پایدار بوده است.
وی بیان کرد: باغ‌وحش خرم‌آباد زیر نظر دامپزشکی لرستان است که متأسفانه سال گذشته یک‌گونه گوزن زرد ایرانی را به‌دلیل مارگزیدگی از دست دادیم و امسال نیز این گوزن باردار با توجه به اعلام دامپزشکی به‌دلیل استرس تلف شد.
کوتاهی در نگهداری گوزن زرد ایرانی
فتحی بیرانوند تصریح کرد: چون این‌گونه گوزن در ماه‌های پایانی بارداری بود در معرض دید تماشاچی و بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد که سنگ‌پراکنی به داخل فنس کرده و متأسفانه گونه دچار شوک شده و به‌دلیل استرس، گوزن زرد و گوساله آن از بین رفت.
وی خاطرنشان کرد: مرجع تشخیص‌دهنده علت مرگ این‌گونه سازمان دامپزشکی است و با توجه به اینکه تشخیص دامپزشک استرس بوده نباید این‌گونه که در ماه‌های پایانی بارداری قرار داشته در معرض دید قرار بگیرد.
مدیرکل محیط زیست استان لرستان با بیان اینکه دامپزشکی در زمینهٔ نگهداری این‌گونه کوتاهی کرده است، گفت: این‌گونه باید در محیط امنی با آرامش نگهداری می‌شد تا با برخورد بازدیدکنندگان مواجه نشود.
عدم‌وجود شرایط نگهداری گوزن زرد در باغ‌وحش خرم‌آباد
مدیرکل محیط زیست استان لرستان اظهار داشت: چند ماه پیش پیشنهاد آوردن چند رأس گوزن زرد داده شد اما با توجه به بازدیدی که از باغ‌وحش خرم‌آباد شد، شرایط نگهداری این‌گونه در باغ‌وحش وجود نداشت و با این موضوع مخالفت شد.
فتحی بیرانوند اظهار داشت: در باغ‌وحش خرم‌آباد محدودیت فضا وجود دارد و کادر مجربی ندارد که بتواند تشخیص دهد این‌گونه الآن نباید در معرض دید قرار گیرد.
وی افزود: سال گذشته وضعیت بهداشتی و تغذیه حیوانات در باغ‌وحش مناسب نبود که اخطار در این زمینه داده شد و الآن این وضعیت بهتر شده است ولی فضای مناسبی وجود ندارد.
ابراهیم توکلی مدیرکل دامپزشکی استان لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: گوزن زرد ایرانی در معرض دید قرار داشت و مورد سنگ‌اندازی بازدیدکنندگان قرار گرفت که برای فرار از برخورد سنگ‌ها خود را به فنس چسبانده و متأسفانه گردن این‌گونه آسیب می‌بیند و از بین می‌رود.
وی در پاسخ به اینکه شنیده‌ها حاکی از این است که بیماری تب برفکی سبب مرگ گوزن زرد بوده است، افزود: مرجع تشخیص علت مرگ دامپزشکی است، افراد این سازمان حین سانحه در محل حضور داشته و مرگ براثر استرس و آسیب‌دیدگی گردن گوزن زرد را تأیید می‌کنند.
عدم‌نشان بیماری تب برفکی در گونه گوزن زرد
مدیرکل دامپزشکی استان لرستان عنوان کرد: به هیچ عنوان نشانی از بیماری تب برفکی در این‌گونه مشاهده نشده و طی چند روز گذشته تمامی حیوانات باغ‌وحش و این گوزن زرد نیز علیه بیماری تب برفکی واکسینه شد.
وی در پاسخ به اینکه چرا این‌گونه باید در شرایط بارداری در معرض دید عموم قرار بگیرد، بیان کرد: هر روز در ایام نوروز بازدیدکنندگان زیادی به باغ‌وحش مراجعه کردند و فکر نمی‌کردیم این اتفاق بیفتد و کسی بخواهد به حیوانات سنگ بیندازد و گوزن زرد به‌طرف فنس حرکت کند و گردنش شکسته شود.
مدیرکل دامپزشکی استان لرستان خاطرنشان کرد: حدود هشت سال پیش این باغ‌وحش ساخته و فنس‌ها زده شده‌اند، تعدادی از حیوانات را در این مکان قرار دادند و در فضای فنس کشیده شده محصور شده‌اند.
توکلی تصریح کرد: نگهداری حیوانات سخت است و هر دستگاهی که این کار را به‌عهده داشته باشد این‌گونه حوادث رخ می‌دهد چون شرایط و امکانات باغ‌وحش در همین حد است و ما نمی‌توانیم توسعه دهیم.
مرگ گوزن زرد ایرانی همچنان در ابهام
توکلی خاطرنشان کرد: این اتفاقات جزو نوادر است و کسی نمی‌تواند جلوی این اتفاقات را بگیرد؛ در حدی که توان دارم در این حوزه کمک می‌کنم تا باغ‌وحش اداره شود ولی بیشتر از این نمی‌توانیم.
مدیرکل دامپزشکی استان لرستان گفت: در باغ‌وحش خرم‌آباد تاکنون هیچ شیری تلف نشده ولی در باغ‌وحش تهران سال گذشته چند شیر با هم تلف شد و دامپزشکی را زیر سؤال نبردند ولی دامپزشکی لرستان برای این قضیه سرش به سقف خورده است.
وی اظهار داشت: تب برفکی الآن در تمام کشور وجود دارد و اگر این‌گونه نیز بر اثر بیماری تب برفکی از بین می‌رفت اعلام می‌کردیم که این‌گونه نیز مانند مابقی حیوانات دارای تب برفکی کشور از بین رفته است.
با توجه به اینکه فعالان محیط زیست بیان کردند که گوزن زرد باردار بوده که توان واکسیناسیون آن را نداشته‌اند و این‌گونه واکسینه نشده اما مدیرکل دامپزشکی از واکسینه این گوزن زرد خبر دادند، با وجود این، هنوز علت مرگ گوزن زرد ایرانی در باغ‌وحش خرم‌آباد در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است