به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ یک کبک‌دار باید با اصول تشخیص جنسیت کبک نر و ماده به طور کامل آشنا باشد، ندانستن این موضوع می‌تواند خسارات بالایی را در پی داشته باشد. رعایت نسبت ماده به نر، نحوه برخورد در تغذیه کبک و… نیازمند به تشخیص جنسیت این پرنده است. همان‌طور که می‌دانید پرورش کبک می‌تواند هم در بستر و هم در قفس باشد، در هر دو این موارد نیاز به رعایتی اصولی است که آن را «نسبت» می‌نامند.
در پرورش کبک در قفس نسبت ۳-۴ به 1 رعایت می‌شود یعنی سه تا چهار کبک ماده و یک کبک نر نسبت مناسب این روش می‌باشد. در پرورش کبک در بستر این مقدار کاملا متفاوت است. در چنین شرایطی بایست برای هر صد کبک نر از چهارصد کبک ماده استفاده کنید. درست است که هزینه کارگری در پرورش کبک در بستر کمتر از از پرورش آن در قفس می‌باشد ولی خوب نتیجه کار رضایت‌بخش نخواهد بود زیرا درصد نطفه‌دار بودن تخم‌ها در پرورش بستر کاهش می‌یابد.
همان‌طور که دانستید در چنین شرایطی دانستن جنسیت کبک نر و ماده بسیار مهم می‌باشد تا از همان ابتدای کار بتوان اصولی را به درستی رعایت نمود.
توجه: سن شروع تخم‌گذاری در یک کبک ماده در حدود بیست و هشت هفتگی یا هفت ماهگی می‌باشد.
بیشتر بدانیم:
زمان و نحوه جفت‌گیری کبک
پرورش کبک در یک نگاه
آشنایی با تغذیه کبک
آموزش تشخیص جنسیت کبک نر و ماده
در بیشتر پرندگان مانند بلدرچین استفاده از حالت ظاهری پرها و رفتار پرنده می‌تواند در تشخیص جنسیت آن بسیار کمک کند به‌طوری که بیشتر افراد باتجربه با استفاده از خصوصیت ظاهری می‌توانند جنسیت یک پرنده را تشخیص دهند آما در تشخیص جنسیت کبک این عمل اندکی دشوار است. اگر دقت کرده باشید از نظر ظاهری یک کبک ماده با نر خود تفاوت چندانی ندارد به طوری که تشخیص کبک نر از ماده با استفاده از شکل ظاهری عملی بس دشوار است و دقت بسیار پایینی دارد. با این حال به‌طور کلی کبک نر از لحاظ جثه بزرگتری از کبک ماده است و وزن بیشتری نیز دارد. وزن یک کبک نر در حدود ششصد گرم بوده و ماده آن وزنی در حدود پانصد گرم دارد.
سر کبکهای نر گرد و بزرگ‌تر و سر پرنده ماده بیضوی است. پاهای کبکهای نر بلندتر بوده و پولک‌‌های درشت‌تری دارد و سریع‌تر از ماده‌ها راه می‌روند. هر دو جنس برآمدگی سیخ مانندی در پشت پا دارند ولی این برآمدگی در جنس نر بزرگ‌تر از برآمدگی پای پرنده ماده است و به آن «مهمیز» می‌گویند. گردن کبک نر معمولاً باریک‌تر و قوی‌تر از کبک ماده است.
یکی از بهترین و البته اندکی دشوار تشخیص جنسیت پرنده، بررسی کلواک کبک می‌باشد.
در آناتومی جانوران، پارگین (کلواک) سوراخ پشتی جانور است که بعنوان تنها مخرج برای مجرای روده‌ای، تناسلی و ادراری گونه‌های خاصی از جانوران عمل می‌کند. برخلاف پستانداران جفت‌دار، که دارای ۲ یا ۳ سوراخ جداگانه برای دفع هستند، تمام دوزیستان، پرندگان، خزندگان و تک سوراخیان دارای این مخرج هستند و از طریق آن هم ادرار و هم مدفوع را دفع می‌کنند.
ناحیهٔ پارگین معمولاً با یک عضو ترشحی مرتبط است که «غده پارگین» نام دارد و گفته می‌شود که این غده با رفتار نشانه‌ای رایحه‌ای برخی خزندگان، دوزیستان و تک سوراخیان مرتبط است.
بررسی مقعد کبک
یکی از روش‌های تشخیص جنسیت کبک بررسی مقعد آن می‌باشد. در بیشتر کبکهای نر وقتی دوران بلوغ فرا می‌رسد یک زائده بسیار کوچک در قسمت مقعد پرنده ایجاد می‌شود که با چشم قابل رویت می‌باشد. اندازه این زائده در حدود کمتر از ۳ میلی‌متر بوده و یکی از راه های تشخیص جنسیت پرنده می‌باشد.
در کبکهای ماده این زائده به ندرت دیده می‌شود و اکثراً وجود ندارد، همچنین مقعد جنس ماده گشادتر از نر است. با پا به سن گذاشتن کبک نر این زائده راحت‌تر به چشم می‌آید. در قسمت ساق پا پرنده نر یک برآمدگی دیده می‌شود که در نمونه ماده آن کاملا شرایط برعکس می‌باشد یعنی یا اصلا این برآمدگی نیست یا اگر باشد بسیار کوچک است.
نکته پایانی: در هنگام تخم‌گذاری نیمچه‌های کبک توجه داشته باشید که کبک‌ها به صورت ذاتی بر روی بستر تخم‌گذاری می‌نمایند. با تکرار این عمل عادت آنها فراگیر شده و دیگر باید قید تخم‌گذاری کبک در آشیانه را بزنید.
منبع: فروشگاه اینترنتی ای آی جی شاپ