به گزارش «سرویس اطلاعات دارویی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ پروستا گلاندین‌ها در سیستم تناسلی اعمال زیر را انجام می‌دهد.
تخمک گذاری، تحلیل جسم زرد، انتقال گامت‌ها، تحریکات و انقباضات رحم، دفع غشاهای جنینی، سقط جنین وحرکت اسپرم دردستگاه تناسلی جنس نر و ماده.
پروستا گلاندین‌ها از اسید آراشیدونیک آزاد که توسط فعالیت آنزیم فسفولیپازA متصل به غشای سلولی ساخته می‌شود، تولید می‌گردند. پس از رهاشدن اسید آراشیدونیک حداقل دو مسیرآنزیمی اکسیده می‌گردد. مسیری که توسط سیکلوکسی ژناز کاتالیزه می‌شود منجربه تولید پروستاگلاندین‌ها وترومبوکسان می‌گردد. پروستاگلاندین‌ها در وهله اول به خاطر اثر لوتئولیتیکی‌شان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بیشتر بدانیم:
کلوپروستنول سدیم (کلوپروست)
کلوپروستنول سدیم (سینکرومیت)
PGF2 باعث تحلیل سریع جسم زرد فعال و کاهش سریع درتولید پروژسترن می‌شود. لوتئولیز منجر به رشد فولیکول و برگشت به فحلی با تخمک گذاری طبیعی می‌شود. فحلی درگاو 4-2 روز و در مادیان 5-2 روز بعد ازتحلیل جسم زرد اتفاق می‌افتد. مکانیسم دقیق اثر لوتئولیزی پروستاگلاندین‌ها مشخص نیست ولی ممکن است به تغییرات جریان خون در عروق رحمی و تخمدانی، مهار پاسخ تخمدان به گنادوتروفین با تحریک آنزیم‌های کاتالیتیکی مربوط باشد.
PGF2 یک اثر تحریکی مستقیم روی عضلات صاف رحم و اثر شل‌کنندگی سرویکس دارد. گیرنده‌های خاصی درغشای سلولی بعضی ازبافتها بخصوص عضلات صاف وجود دارد که با اثرات تحریکی PG متاثرشده و با تغییراتی دریون کلسیم وحرکت آن به داخل سلول و درنهایت پلاریزه کردن غشای سلولی باعث تحریک و عملکرد آن می‌گردد.
فارماکینتیک کلوپروستنول سدیم
کلوپروستنول پس از تزریق به روش عضلانی سریعا دربدن پخش می‌شود. در گاو حداکثر میزان بافتی آن 30 دقیقه پس از تزریق به وجود می‌آید. پروستاگلاندین‌ها به سرعت توسط آنزیم‌های موجود در ریه، کبد و کلیه‌ها متابولیزه می‌شوند و تنها درصورتی که شبکه عروقی خاصی جهت اتصال موضعی آنها وجود داشته باشد، همانند یک هورمون کلاسیک عمل می‌نماید. کلوپروستنول ازطریق کلیه و صفرا دفع می‌شود. در گاو کلوپروستنول نیمه عمر1/6 ساعته دارد. در مدت 24 ساعت غلظت کلوپروستنول در محل تزریق به کمترین مقدار خود می‌رسد.
موارد مصرف
گاو : کلوپروستنول در درمان گاو درموارد زیر موارد استفاده قرار می‌گیرد:
1- کیست لوتئال
2- موارد فحلی خاموش یا نامعین
این شرایط در گاوهای با تولید بالا معمولا در پیک شیرواری که فعالیت تخمدان طبیعی است ولی تظاهرات رفتاری آنها یا ضعیف و موقتی است یا وجود ندارد، اتفاق می‌افتد. این دام‌ها پس از تشخیص جسم زرد از طریق آزمایش رکتال با تزریق کلوپروستنول درمان می‌شوند.
3-القاء زایمان: القاء زایمان در پریود نزدیک زایمان امکان‌پذیر است و قبل از روز 270 آبستنی نباید ازاین دارو استفاده گردد. زایمان معمولا 24 تا 36 ساعت بعد از تجویز دارو صورت می‌گیرد.
4-خاتمه دادن به آبستنی ناخواسته طبیعی: ایجاد سقط جنین توسط کلوپروستنول بین روزهای 7 تا 150 بعد از آبستنی امکان‌پذیر است. بین روزهای 7 تا 100 آبستنی، سقط جنین درطول 3 تا 5 روز بعد از تجویز دارو صورت می‌گیرد. بخاطر کاهش نقش پروژسترون جسم زرد و افزایش نقش پروژسترون جفت در نگهداری آبستنی، سقط جنین بین روزهای 100 تا 150روزگی قابل اطمینان نیست. اگرسقط جنین 8 روز بعد از درمان صورت نگیرد تزریق مجدد باید انجام شود. سقط جنین بعد از150 روزگی نباید انجام شود.
5- خاتمه دادن به آبستنی غیرطبیعی :
الف : جنین مومیایی شده.
ب : آب آوردگی غشاءجنبنی : تجمع پاتولوژیکی مایعات جفت (هیدروآلانتوئیس،هیدروآمینوس).
یک دوز ازکلوپروستنول منجر به دفع جنین در هرمرحله ازآبستنی می‌شود.
6-آندومتریت مزمن، پیومتراو جفت ماندگی: به خاطر اثر تحریکی کلوپروستنول بر روی عضلات صاف رحم و انقباض رحم این دارو به دفع غشاء جنینی کمک می‌کند.
درمواردعدم وجود سپتی سمی، کلوپروستنول به درمان عفونت‌های رحمی بعد از زایمان از طریق تحلیل جسم زرد و تحرک انقباضات میومتریوم کمک می‌کند.
7-هم‌زمان سازی سیکل فحلی.
8-استفاده در دوره اولیه بعد از زایمان به منظور افزایش کارائی دستگاه تولیدمثل.
مادیان
1- درموارد فحلی خاموشی (silentheat)
مادیان‌های دارای سیکل طبیعی فحلی :
ممکن است تعدادی از مادیان‌های دارای سیکل فحلی طبیعی، کاملا رفتارهای فحلی یا دیگرتغییرات فیزیولوزیکی زمان فحلی را نشان ندهند، که این وضعیت با کلوپروستنول قابل درمان است.
2- دی استروس طولانی (prolonged Dioestrus)
3-آبستنی کاذب (pseudopregnency)
4- آنستروس وابسته به شیرواری ( lactation-related anoestrus )
5-ایجاد سقط جنین قبل از روز45 آبستنی.
موارد منع مصرف کلوپروستنول سدیم
1- دردام‌های آبستن به جز مواقعی که سقط جنین مورد نظر می‌باشد استفاده نشود.
2-از تزریق وریدی دارو اجتناب شود.
3-در مادیان‌های دچار نارسایی‌های حاد یا تحت سیستم گوارشی یا تنفسی مصرف نشود.
مقدار مصرف استروپلان
گاو : یک یا چند بار با دوز2 میلی متر.
اسب : اسب‌های کمتر از400 کیلوگرم وزن بدن : 1- 0/5 میلی لیتر. اسب‌های پیش از400 کیلوگرم وزن بدن 2-1 میلیمتر.
روش مصرف: تنها به صورت عضلانی تزریق شود.
دوره پرهیز ازمصرف : گوشت: یک روز پس ازآخرین تزریق. شیر: 4 ساعت گوشت و شیر گوسفند: 4روز
عوارض جانبی کلوپروستنول سدیم: در گاو ممکن است عفونت¬های موضعی در محل تزریق ایجاد شود که می‌تواند به صورت عمومی و سیستمیک بروز کند و در موارد محدودی خطرناک و مرگبار باشد.
درگاو متعاقب تجویز10-5 برابر دوز توصیه شده، افزایش درجه حرارت بدن، ریزش بزاق گزارش شده است.
در مادیان تجویز بیشتر از دوز توصیه شده باعث تعریق زیاد، افزایش تعداد تنفس و ضربان قلب، آتاکسی، اسهال و دل درد خفیف شده است، این علائم معمولا ملایم و زود گذرند.
موارد احتیاط: به دلیل این که این دارو ازطریق پوست به آسانی جذب می‌شود لذا زنان باردار و افراد مبتلا به آسم باید از تماس با این دارو خوداری کنند چون کلوپروستنول باعث سقط جنین یا تنگی نفس حاد می‌شود در مواقع تماس با این دارو، موضع تماس باید فورا با آب و صابون شسته شود.
درمان فوری با آنتی‌بیوتیک‌ها در صورت بروز عفونت در محل تزریق چه به صورت موضعی وچه انتشار یافته کاملا ضروری است.
اطمینان از مصرف داروی کلوپروستنول
گاوها باید آماده تلقیح بوده، حتما از سلامت کامل وجسم زرد فعال برخوردار باشند. وضعیت تغذیه گاو باید کافی و مناسب باشد زیرا در تلیسه‌های جوان تغذیه اثر مستقیمی بر میزان باروری و شروع فحلی و در گاوهای شیری در بازگشت مجدد به فحلی پس از زایمان دارد.
تلقیح مصنوعی باید به درستی وبا روش صحیح و بهداشتی انجام گیرد.
شرایط نگهداری : دارو در دمای کمتر ازc 25 و دور از نور نگهداری شود.
بسته بندی استروپلان: این دارو در ویال 20 میلی لیتری عرضه می‌گردد.